
تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 739 |
تعداد مقالات | 7,175 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,734,606 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,057,777 |
واکاوی ساختار همدیدی الگوهای گردشی جو زمان رخداد برف در منطقه خشک (مورد: شمال استان سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی) | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 15، دوره 8، شماره 19، فروردین 1398، صفحه 243-262 اصل مقاله (4.48 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2019.23371.1362 | ||
نویسنده | ||
محسن حمیدیان پور* | ||
استادیار اقلیمشناسی در برنامهریزی محیطی، دانشکده جغرافیا و برنامهریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
به منظور واکاوی ساختار همدیدی الگوهای گردشی جو موثر بر روزهای برفی نیمه شرقی ایران از رویکرد محیطی – گردشی اقلیم-شناسی سینوپتیک استفاده شد. بدین منظور نخست روزهای برفی بر اساس کدهای هوای حاضر (ww) ایستگاههای شمال استان سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی از سازمانهای زیربط اخذ گردید. مبتنی بر این روزها متغیرهای تراز زمین از جمله فشار تراز دریا، دما و متغیرهای ارتفاع ژئوپتانسیل، بادمداری و نصفالنهاری، ضخامت جو، جهت جریان در ترازهای 1000، 850 و 500 ه.پ. از داده-های شبکهای NCEP/NCAR استفاده شد. نتایح این مطالعه نشان داد که ریزش برف در این منطقه با توجه به موقعیت جغرافیایی و دارا بودن از اقلیم خشک و نمیهخشک پدیدهای کم-بسامد بوده و در شکلگیری ریزش باران به شکل جامد یا مایع (برف یا باران) ارتفاع تاثیر بیشتری نسبت به عرض جغرافیایی دارد. ضمن اینکه بارش برف تحث تاثیر عواملی سینوپتیکی مانند پرفشار سیبری و ادغامش با پرفشار اروپایی به منظور فرارفت هوای سرد و همزمان ریزش هوای مرطوب و گرم از سامانهی کم فشار مستقر در روی دریای عرب، خلیج بنگال و خلیجفارس میسر میگردد. لازم به بیان است که شکلگیری پرفشار سیبری در عرضهای پایینتر برای ایحاد برف بسیار موثرتر است. به طوری که در این شرایط فشار مرکزی این سامانه حدود 1040 ه.پ؛ و پربند 1030 ه.پ. شرق ایران را متاثر میکند. علاوه بر آن این پژوهش نشان داد که هرگاه اعظم کشور (به ویژه بر روی رشته کوههای زاگرس) زیر استیلای پرفشارهای داخلی و همگرایی بالایی قرار بگیرد در اثر چرخش واچرخندی خود در سطح زمین باعث انتقال هوای مرطوب دریای خزر به منطقه میگردد. از دیگر نتایح این مطالعه نقش رودباد قوی با سرعت 65 متر بر ثانیه در تراز 300 ه.پ؛ و گاها انحنای نصفالنهاری آن در تشدید ناپایداری و صعود هوا میباشد. ریزش برف در منطقه با ضخامت 5300 تا 5400 با دمای حدود 3 درجه سلسیوس همراه است. | ||
کلیدواژهها | ||
برف؛ سینوپتیک؛ ارتفاع؛ منطقه خشک؛ عرض جغرافیایی | ||
مراجع | ||
آرنس، دونالد (1391). هواشناسی نوین: آشنایی با هوا، اقلیم، محیط. ترجمه محمدرضا بابایی. انتشارات آییژ. 736 ص. آروین، عباسعلی؛ سید محمد سجادیان؛ عبدالعطیم قانقرمه و جلال حیدری (1394)؛ تاثیر رودباد جنب حارهای بر بارشهای روزانه بیش از 10 میلیمتر در حوضهی زایندهرود. پژوهشهای جغرافیایی طبیعی، دورهی 47، شماره 1، بهار، صص 142-125. امیدوار کمال. (1394). بررسی و تحلیل همدید-دینامیک ریزش برف در استان یزد. فصلنامه اطلاعات جغرافیایی (سپهر). دوره 25، شماره 98، تابستان، صص 42-25. امینینیا کریم، حسن لشکری، بهلول علیجانی. (1389). بررسی و تحلیل نوسانات بارش برف سنگین در شمالغرب ایران. مجله فضایی جغرافیایی، سال دهم، شمارهی 29، بهار. صص 145-163. پدرام مژده، هوشنگ قائمی، اکرم هدایتی دزفولی و افسانه مرتضوی. (1390). ریزش برف و ارتباط آن با دما با در استان کردستان. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. سال 25، شماره 100، بهار. صص 55-70. دوستان رضا، مریم اسکندری، سلیمان صادقی. (1395)، تحلیل همدید بارش برف سنگین جادههای کوهستانی زاگرس مرکزی، مجله فضایی جغرافیایی، سال شانزدهم، شمارهی 56، زمستان. صص 239-221. درگاهیان فاطمه و بهلول علیجانی. (1392). بررسی اثر بلاکینگ بر رخداد برفهای سنگین و مداوم ایران. فصلنامهی جغرافیایی سرزمین. سال دهم، شماره 38، تابستان. صص 14-1. رحیمی داریوش، مهردیس داناپور. (1391). تحلیل نوسانات اقلیمی موثر بر ارتفاع برف (منطقه کوهرنگ)، فصلنامهی فضایی جغرافیایی، سال 12، شمارهی 38. تابستان. صص 75-61. سعیدآبادی رشید، آبخرابات شعیب و نجفی محمد سعید (1394). موقعیت رودباد جبهه قطبی در ارتباط با بارشهای سنگین و شار رطوبت ترازهای پایین غرب ایران، مجله محیط شناسی، دوره 41، شماره 4، زمستان، صص 798-783. فتاحی ابراهیم و هنگامه شیراوند (1393). بررسی الگوهای گردش حوی روزهای همراه با بارش برف سنگین در غرب ایران، نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، سال اول شماره پیاپی 1. بهار. صص 107-97. فرجزاده، منوچهر، 1392. مخاطرات اقلیمی ایران، انتشارات سمت تهران. فرجزاده، منوچهر و اسدا... خورانی (1386). تحلیل موقعیت رودباد در رابطه با سامانههای بارشی غرب کشور (استانهای ایلام و کرمانشاه)، فصلنامهی مدرس علوم انسانی، شماره 53، صص 256-239. فهیمینژاد الهام، زهرا حجازی زاده، بهلول علیجانی، پرویز ضیائیان. (1391). تحلیل سینوپتیکی و ضایی توفان برف استان گیلان (فوریه 2005). مجلهی جغرافیا توسعه ناحیهای، شماره 19، پاییز و زمستان، صص 302-281. قویدل، یوسف (1392). نگاشت و تحلیل نقشه ها و نمودارهای سینوپتیک اقلیم با استفاده از نرم افزار Grads. انتشارات سها دانش، صص 208. کاویانی، محمدرضا و بهلول علیجانی. (1371). مبانی آب و هواشناسی. انتشارات سمت. 582 ص. کاشکی، عبدالرضا و حاجیمحمدی، حسن (1396). بررسی سیستمهای سینوپتیک جو در زمان رخداد برف سنگین در استانهای شمالی ایران. مجلهی تحقیقات منابع آب، سال سیزدهم، شماره 2، تابستان، صص 181-170. صفری هدیه و برومند صلاحی. (1389). تحلیل آماری و سینوپتیکی بارش های برف سنگین شهرستان کرمانشاه. پنجمین همایش ملی زمین شناسی و محیط زیست. اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر. غفاریان پروین، نیما فرید مجتهدی، محمد مرادی، فرامرز خوش اخلاق، حسین عابد و سمانه نگاه. (1395). بررسی نقش واداشتهای منطقهای، در شکلگیری الگوی مکانی مخاطرهی برف سنگین بهمن 1392 در جلگهی گیلان. مجله اقیانوسشناسی، سال هفتم. شماره 26. تابستان. صص 85-97. مومنپور فروغ، سمانه نگاه، شبنم هادینژاد صبوری، نیمه فرید مجتهدی و ابراهیم اسعدی اسکویی. (1393). واکاوی سازوکار رخداد مخاطره برفهای سنگین جلگهی گیلان در نیم سده اخیر، جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره نهم، بهار، صص 17-36. شبکه اطلاع رسانی دانا، 1394. http://www.dana.ir Bendnorz, E. (2011). Synoptic conditions of the occurrence of snow cover in central European lowlands. Int. J. Climatol. 31: 1108–1118. DOI:10.1002/joc.2130. Farukh, M.A., and Yamada T.J. (2014). Synoptic climatology associated with extreme snowfall Events in Sapporo city of northern Japan. Atmos. Sci. Let. 15:259–265. DOI: 10.1002/asl2.497 Prezerakos, N.G. and Angouridakis, V.E. (1984). Synoptic consideration of snowfall in Athens. Journal of Climatology, VOL. 4, 269-285. Merino, A., Fernández, S., Hermida, L., López, L., Sánchez, J.L., García-Ortega, E. and Gascón, E. (2014). Snowfall in the Northwest Iberian Peninsula: Synoptic Circulation Patterns and Their Influence on Snow Day Trends. Scientific World Journal. Vol, 218. Mullens, E.D., Leslie L.M. and Lamb, P.J. (2016). Synoptic pattern analysis and climatology of ice and snow storms in the Southern Great Plains, 1993–2011. Weather and Forecasting, Vol. 31 American Meteorological Society. DOI:10.1175/WAF-D-15-0172.1. Rezaei, P. and Janbaz Ghobadi, Gh.R. (2012). The Synoptic Analysis of Snow in Guilan Plain. J. Basic. Appl. Sci. Res., 2(5)4722-4732. Riehl, H., Capt, F.A., Berry, U.S.N., Maynard, N., 1954. Exploration of the jet stream by aircraft during the winter of 1952-1953. Journal of Meteorology. V.12: 26-35. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 621 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 568 |