تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 556 |
تعداد مقالات | 5,734 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,017,414 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,389,441 |
تحلیل فضایی تولید و جذب سفر کاربریهای آموزشی در کلانشهر مشهد | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 9، دوره 9، شماره 30، فروردین 1398، صفحه 157-178 اصل مقاله (1.92 MB) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2019.4439 | ||
نویسندگان | ||
محسن رستگار1؛ محمد اجزاء شکوهی ![]() | ||
1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد | ||
3استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
فضاهای آموزشی در شهر مشهد بهصورت بهینه و مطلوب توزیع و مکانیابی نشده است. این مسأله علاوهبر رعایتنکردن اصل عدالت و برابری در برخورداری یکسان جمعیت دانشآموزی از فضاهای آموزشی مناسب، موجب سفرهای اضافی با هدف تحصیلی به سایر نواحی شهر مشهد میشود. هدف از این پژوهش، کاهش تقاضای سفر ازطریق توزیع مطلوب و متناسب کاربریهای آموزشی در سطح کلانشهر مشهد است. برای تعیین میزان تولید و جذب سفر کاربریهای آموزشی در هر یک از نواحی و مناطق ترافیکی شهر مشهد از مدلهای رگرسیونی چند متغیّره در قالب نرم افزار GIS استفاده شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی است. در این پژوهش متغیّر وابسته، شاخص تولید و جذب سفر آموزشی است و همچنین متغیّرهای مستقل شاملِ تعداد محصل مهد کودک، دبستان، راهنمایی، دبیرستان ساکن در هر ناحیۀ ترافیکی، تعداد کلاسهای مهد کودک، دبستان، راهنمایی و دبیرستان و مالکیت خودرو در هر ناحیۀ ترافیکی است. در این مقاله سعی شده تا رابطۀ میان تولید و جذب سفر آموزشی با استفاده از دو روش آمار فضایی و رگرسیون خطی مورد ارزیابی قرار گیرد. بهمنظور پیبردن به دقت روش بهکار گرفتهشده، خروجی بهدستآمده از آن با خروجی بهدستآمده از روش کلاسیک بهصورت عددی مورد مقایسه قرار گرفته است. حاصل این مقایسه، بیانگر برتری روش آمار فضایی نسبتبه روش کلاسیک درتولید و جذب سفر است. نتایج بهدستآمده از تحلیلهای آماری نشان میدهد که ناحیۀ ترافیکی 231 با 6718 سفر بیشترین و ناحیۀ 130 و 167 کمترین پیشبینی تولید سفر آموزشی را داراست. همچنین در زمینۀ جذب سفر آموزشی، ناحیۀ 184 با 8068 سفر بیشترین و نواحی ترافیکی 149، 156 و 190 کمترین پیشبینی جذب سفر آموزشی را به خود اختصاص داده است؛ بنابراین با برنامهریزی صحیح و مکانیابی بهینۀ کاربریهای آموزشی ضرورتی برای ورود اینگونه سفرها به اغلب نواحی ترافیکی شهر مشهد وجود ندارد. این امر ضرورت توجه مسئولان کلانشهر مشهد با 5876313 سفر سواره در یک شبانهروز و سالانه بیش از 25 میلیون نفر زائر به جانمایی صحیح کاربریهای شهری بیش از پیش آشکار میسازد. | ||
کلیدواژهها | ||
کاربریهای آموزشی؛ حملونقل شهری؛ ترافیک؛ تقاضای سفر؛ شهر مشهد | ||
مراجع | ||
ابوطالبپور، علی. (1385). کاهش هزینههای اقتصادی حملونقل با استفاده از مکانیابی کاربری زمین، هفتمین کنفرانس بینالمللی حملونقل و ترافیک شهرداری تهران. احدنژاد روشتی، محسن؛ جوادزاده اقدم، محمدهادی. (1391). تحلیل الگوی پراکنش فضایی مراکز آموزشی و ساماندهی مناسب کالبدی با استفاده ازGIS ، مجلۀ پژوهش و برنامهریزی شهری، سال 3، شمارۀ 8، صص 18-1. اسدی، امیر. (1390).تحلیل توزیع فضایی قیمت مسکن در شهر مشهد، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، استاد راهنما دکتر محمدرحیم رهنما، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه فردوسی، مشهد. اسدی، مهدیه؛ رهنما، محمدرحیم؛ لگزیان، محمد. (1391). بررسی رابطۀ متقابل مدیریت کاربری زمین و وضعیت حملونقل وترافیک شهری (مطالعۀ موردی: مجتمع تجاری الماس شرق مشهد)، مجلۀ مدیریت شهری، تهران، شمارۀ 30، صص 144-131. آمارنامۀ سازمان حملونقل و ترافیک شهر مشهد. (1394). سازمان حملونقل و ترافیک مشهد، شهرداری مشهد، مشهد. بهسرشت، علی؛ دهبان، محجوبه؛ سید ابریشمی، سیداحسان. (1390). استفاده از مدل همارزی در برآورد جذب سفر کاربریهای شهری (نمونۀ مطالعاتی: منطقۀ 6 شهر تهران)، یازدهمین کنفرانس بینالمللی حملونقل و ترافیک، شهرداری تهران، تهران. پرنیان، بهمن. (1378). جایگاه مطالعات حملونقل در فرایند برنامهریزی شهری، معاونت هماهنگی امور عمرانی مراکز مطالعات و برنامهریزی شهری، چاپ اول، تهران. تشتزر، منوچهر. (1382). تسریع حرکت تسهیل دسترسی، لزوم تلفیق برنامههای حملونقل و کاربری زمین، ماهنامۀ شهرداریها، سازمان شهرداریهای کشور، تهران، شمارۀ 55. تقوایی، مسعود. رخشانی نسب، حمیدرضا. (1389). تحلیل و ارزیابی مکانگزینی فضاهای آموزشی شهر اصفهان، مجلۀ برنامهریزی و آمایش فضا ، تهران، شمارۀ 14، صص 95-74. رخشانینسب، حمیدرضا. (1389). تحلیل و ارزیابی مکانگزینی فضاهای آموزشی شهر اصفهان، مجلۀ مدرس علوم انسانی-برنامهریزی و آمایش فضا، تهران، دورۀ 14، شمارۀ 3، صص 95-73. رهنما، محمدرحیم؛ مافی، عزتالله؛ آفتاب، احمد. (1391). کنترل تقاضای سفر ازطریق جانمایی صحیح عناصر شهری (مطالعۀ موردی: کاربریهای ورزشی کلانشهر مشهد). چهارمین کنفرانس برنامهریزی و مدیریت شهری، دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد. زمانی، مینا. (1390). آسیبشناسی نظام توزیع و الگوی مکانیابی بهینۀ کاربریهای شهری (مطالعۀ موردی: کاربریهای آموزشی متوسطۀ شهر زنجان)، دانشگاه پیام نور، تهران. شهرداری مشهد. (1389). بهنگامسازی مطالعات جامع حملونقل شهر مشهد، ساخت، پرداخت و اعتبارسنجی مدلهای تولید و جذب سفر، سازمان حملونقل و ترافیک، مشهد. شیعه، اسماعیل. (1378). مقدمهای بر مبانی برنامهریزی شهری، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران. صفارزاده، محمود. (1390). مهندسی ترابری و ترافیک، جلد دوم، دانشگاه تربیت مدرس تهران. عباسی، مطهره؛ امامی میبدی، سید مهدی؛ رضایی، میثم. (1391). تعیین میزان تولید و جذب سفر کاربریهای مختلف شهر مشهد، دوازدهمین کنفرانس بینالمللی مهندسی حملونقل و ترافیک، شهرداری تهران، تهران. فتوحی، حمید. (1381). توسعۀ پایدار حملونقل، سازمان شهرداریهای کشور، ماهنامۀ شهرداریها، تهران، شمارۀ 36، صص 34-31. قاضیزاده، بهرام. (1372). اصول و معیارهای طراحی فضاهای آموزشی و پرورشی، انتشارات سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس، تهران. قیصری، فرهاد. (1381). نظری به مفاهیم کاربری زمین و فضا، مجلۀ جستارهای شهرسازی، تهران، شمارۀ 2،صص 24-21. کلوانی، علی. (1389). کاربری اراضی و مدیریت ترافیک و حملونقل درونشهری با مطالعۀ موردی مشکلات ترافیکی شهر ساحلی نور، بانک مقالات دانشجویان ایران. تهران. مرکز آمار ایران. (1395). سرشماری عمومی نفوس و مسکن، تهران. وگنر، میشل. (1381). حملونقل و توسعۀ شهر، تأثیرات متقابل توسعه و دسترسی، ترجمۀ حمید فتوحی، سازمان شهرداریهای کشور، ماهنامۀ شهرداریها، تهران، شمارۀ 4، صص 48-46. Aditjandra, P; Cao, X; Mully, C, (2012), Understanding neighborhood design impact on travel behaviour: An application of structural equations model to a British metropolitan data, Transportation Research Part A, Vol. 46, p-22-23.
Chen, Y., )2009(, A new model of urban population density indicating latent fractal structure, International Journal of Urban Sustainable Development, Vol. 1, pp. 89-110.
Strafford Regional Planning Commission. (2003), How to Link Land Use and Transportation Planning. Funded by the NH Office of State Planning and the NH Department of Transportation. P-104. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 434 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 423 |