
تعداد نشریات | 33 |
تعداد شمارهها | 765 |
تعداد مقالات | 7,414 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,319,172 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,417,285 |
تحلیل فضایی ریسک روانابهای مسألهساز با تکیهبر معیارهای برنامهریزی شهری (مورد شناسی: شهر کرمان) | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 10، دوره 9، شماره 30، فروردین 1398، صفحه 179-196 اصل مقاله (1.77 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2019.4450 | ||
نویسندگان | ||
صادق کریمی* 1؛ حسین غضنفرپور2؛ نجمه علیمرادیپور3 | ||
1استادیار آب و هواشناسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران | ||
2دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران | ||
3کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران | ||
چکیده | ||
رشد فیزیکی روزافزون شهرهای امروزی، باعث افزایش ضریب نفوذناپذیری، سرعت و حجم رواناب حاصل از بارندگی شدهاست؛ بنابراین احتمال بروز رواناب در هنگام بارشهای شدید بالا رفتهاست. هنگام وقوع بارندگی، هرچه میزان آسیبپذیری یک محدوده بیشتر باشد، آن محدوده بیشتر در معرض خطر قرار میگیرد. با توجه به اینکه هدف اصلی طرحها و اقدامات کنترل سیلاب، کاهش میزان آسیبپذیری است، پیش از هر اقدامی لازم است بخشهای آسیبپذیر شهر مشخص شود. از نگاه سیستمی، لازم است کلیۀ عواملی که در ایجاد روانابهای مسألهساز شهری تأثیر دارد، شناسایی شود. هدف این پژوهش، دستیابی به شاخصهای برنامهریزی شهری مؤثر در ایجاد روانابهای سطحی شهر کرمان و همچنین، تهیۀ نقشۀ آسیبپذیری خطر مذکور است. روش بهکاررفته در تحلیل معیارها، روش تحلیل سلسلهمراتبی فازی است؛ ازاینرو در این پژوهش مناطق شهر کرمان با توجه به آمار بارندگی، اطلاعات فیزیولوژیکی موجود و سایر عوامل تأثیرگذار، مورد مطالعه قرار گرفت. برآورد ارتفاع و حجم رواناب با روش SCSکه در مقیاس زیرحوضه مورد استفاده قرار میگیرد، محاسبه شد. ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ نتایج بهدستآمده از ﺑﺮآورد ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﺎرﻧﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﺑﺎرﻧﺪﮔﯽ مازاد در زیرحوضهها باعنوان شمارۀ منحنی، مورد تحلیل قرار گرفت. در نهایت نقشههای شمارۀ منحنی رواناب با استفاده از ابزار ArcCN-Runofدر محیط ArcGISتهیه شد. نتایج کلی حاکی از تأثیر عوامل جوّی، انسانی و زمینی بر این رخداد بود که عوامل زمینی بیشترین تأثیر را داشته است. همچنین، نقشۀ پراکنش فضایی ارتفاع روانابهای مسألهساز در سطح مناطق نشان داد که بخشهای مرکزی شهر کرمان، بیشترین زمینۀ خطرپذیری رواناب را دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
آسیبپذیری؛ رواناب؛ تحلیل سلسلهمراتب فازی؛ شمارۀ منحنی؛ عوامل زمینی | ||
مراجع | ||
اصغریمقدم، محمدرضا. (1378). جغرافیای طبیعی شهر 2 (هیدرولوژی و سیلخیزی شهر). تهران: نشر مسعی. بَزّی، خدارحم؛ اسماعیلزاده، علی؛ امیری، میثم؛ سنچولی، سعیده. (1389). نقش مدیریت کاربری اراضی در کاهش سیلگرفتگی (مطالعۀ موردی: قوچان). تهران: اولین کنفرانس ملی مدیریت سیلابهای شهری خلیقیسیگاوردی، شهرام؛ ثقفیان، بهرام. (1384). بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر سیلخیزی با مدل NRCS (مطالعۀ موردی: حوضۀ آبخیز باراندوزچای در آذربایجان غربی). نشریۀ محیط زیست طبیعی (مجلۀ منابع طبیعی ایران) (دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران). شمارۀ 58. صص 742-733. دهلوی، الناز. (1391). مدل بههمپیوستۀ سیلابهای شهری با استفاده از RS و GIS. پایاننامۀ کارشناسی ارشد هیدرولیک، دانشکده مهندسی عمراندانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی. رادمهر، احمد. (1390). مدیریت بهینۀ رواناب سطحی شهری با استفاده از روش تصمیمگیری چندمعیارۀ مکانی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران. رازدار، بابک؛ قویدل، آریامن؛ ذوقی، جواد. (1389). آثار و دلایل وقوع سیلابهای شهری. مجموعه مقالات کنفرانس ملی مدیریت سیلابهای شهری، پژوهشکدۀ محیط زیست جهاد دانشگاهی تهران. روستایی، شهرام؛ ذوقی، ایوب؛ شهابی، هیوا. (1387). کاربرد سامانۀ اطلاعات جغرافیایی در کنترل سیلابهای شهری (مطالعۀ موردی: بخش شمالی استان تهران). زابل: اولین کنفرانس بینالمللی بحران آب، دانشگاه زابل. سردشتی، ماهرخ؛ سلطانی، شکور. (1389). نقش مدیریت سیلاب در توسعۀ پایدار شهرها. تهران: اولین کنفرانس ملی مدیریت سیلابهای شهری. عبدالهی، مجید. (1384). مدیریت بحران در نواحی شهری. تهران: انتشارات سازمان شهرداریهای کشور. عربخدری، محمود. (1374). برآورد سیلابهای سطحی با استفاده از ویژگیهای حوضهآبخیز. کرمان: مجموعۀ مقالات کنفرانس منطقهای مدیریت منابع آب. علیزاده، امین (1383). اصول هیدرولوژی کاربردی، چاپ هفدهم، مشهد: مؤسسه چاپ و اتشارات آستان قدس رضوی. قهرودی تالی، منیژه. (1388). کاربرد مدل یکپارچۀ سیلاب شهری در کلانشهرها (مطالعۀ موردی: شمالشرق تهران). دوفصلنامۀ پژوهشهای بومشناسی شهری (دانشگاه پیام نور)، پیششمارۀ پاییز و زمستان، صص 178-167. کاویانپور، محمدرضا؛ مختارپور، اکبر؛ طاهری، اکرم (1389). بررسی تأثیرات توسعۀ ساختوساز شهر تهران بر رواناب شهری تهران. اولین کنفرانس ملی مدیریت سیلابهای شهری. لگزیان، رضا؛ حجیپور، مجید؛ (1390). آبخیزداری شهری رویکردی نوین در مدیریت رواناب برای دستیابی به توسعۀ پایدار شهری. اولین همایش سامانۀ سطوح آبگیر باران. مافی، عزتالله؛ مرادی، غلامرضا؛ حیاتی، سلمان. (1393). مدیریت و دفع روانابهای شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیکRiver Tools (مطالعۀ موردی: منطقۀ یک شهر اهواز). مجلۀ جغرافیا و توسعۀ ناحیهای (دانشگاه فردوسی مشهد)، سال 12، شمارۀ 22، صص 14-1. مرادی، میلاد؛ رهنما، محمدباقر؛ ثمرههاشمی، مرضیه. (1394). ارزیابی تأثیر هیدرولوژیکی حوضۀ شهری با استفاده از مدل SWMM (مطالعۀ موردی: شهر کرمان). سومین کنفرانس ملی مدیریت و مهندسی سیلاب با رویکرد سیلابهای شهری. یعقوبزاده، مصطفی؛ صاحبدل، شیرین؛ جعفری رودسری، مسعود. (1389). تعیین شمارۀ منحنی رواناب حوضۀ آبریز با استفاده از GIS و RS. همایش ملی ژئوماتیک.
Amutha, R., Porchelvan, P (2009). Estimation of surface runoff in Malattar Sub-watershed using SCSCN method, Photonirvachak. J. Indian Soc, Remote Sense, No.37: pp.291–304. Bofu, Y (1998). Theoretical justifica-tion of SCS method for runoff estimation. Journal of Irrigation and Drainage Engineering. No.124 (6), pp.306-310. Chen, Jian, A. Hill, Arleen, D. Urbano, Lensyl (2009) A GIS-based Model for Urban Flood Inundation. Journal of Hydrology, Vol. 373, pp. 184–192. Congressman, Thomas., L, Ashley (1999). Issues and Options in Flood Hazards Management. Congress of the United States Office of Technology Assessment, Vol. 1, pp. 98. Inci Tekeli, Y., Akguül, S., Dengiz, O., Aküzüm, T.,(2006). Estimation of flood discharge for small watershed using SCS curve number and geographic information system. River Basin Flood Management Journal, pp: 527-538. Krikby, M.J., L.J, Bracken., J, Shannon (2005). The influence of rainfall distribution and morphological factors on runoff delivery from dry land catchments in SE Spain. Journal of Irrigation and Drainage Engineering, ASCE, No.62(2), pp.136-156. Kumar, S., Ranta, M.J., Praveen, T.V, Kumar, V (2010). Analysis of the Run off for Watershed Using SCS-CN Method and Geographic Information Systems. International Journal of Engineering Science and Technology, No. 2, pp.3947-3954.
Nayak. R.T., Jaiswal, R.K (2003). Rainfall-Runoff modeling using satellite data and GIS for Bebas river in Madhta Pradesh. Journal-CV, pp: 47-50 Schueler, T.R (1987). Controling urban runoff: A practical manual for planning and designing urban BMPs. Publication NO.87703.Metropolitan washington council of governments. Srangi, A., Singh, D.K., Singh, A.K. (2008) Evaluation of curve number and geomorphology-based models for surface runoff prediction from ungauged watersheds. Water Technology Centre, Indian Agricultural Research Institute, New Delhi, India, Current Science, No.94, pp.12-25. Zhan, X., Huang, M.L (2004). ArcCN-Runoff: an ArcGIS Tool for Generating Curve Number and Runoff Maps. Environmental Modelling & Software, Vol.19, No.10, pp.875-879. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 831 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 929 |