تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 604 |
تعداد مقالات | 6,159 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,098,503 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,935,402 |
پیشبینی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر چند زمانه و مدل زنجیرهایMARKOV (مورد شناسی: شهر ایلام) | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 6، دوره 9، شماره 30، فروردین 1398، صفحه 95-112 اصل مقاله (1.9 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2019.4529 | ||
نویسندگان | ||
صالح ارخی ![]() | ||
1استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران | ||
2دانش آموخته کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
در سالهای اخیر، اراضی بسیاری از شهرهای ایران بهخصوص اراضی حاشیهای شهرها، تحتتأثیر روند شهرنشینی و نیاز شهروندان به مسکن جدید، تغییر کاربری داده و به اراضی ساختهشده تبدیل شدهاست. با توجه به اینکه شهر ایلام نیز مانند سایر شهرها در سالهای اخیر با افزایش جمعیت مواجه بودهاست، شاهد تغییر و تحولات قابلتوجهی در کاربری اراضی شهری این شهر هستیم. در این تحقیق با استفاده از تصاویر چندزمانۀ لندست مربوط به سالهای 1355، 1380 و 1386، همچنین با استفاده از تکنیک پردازش تصاویر ماهوارهای، به بررسی تغییرات کاربری اراضی در مقطع زمانی 1355 تا 1386 و مقایسۀ بعد از طبقهبندی پرداخته شده و برای پیشبینی تغییرات کاربری اراضی و بهخصوص گسترش فضایی شهر ایلام در سالهای 1409 (2020 م) و 1419 (2030 م)، از مدل زنجیرهای مارکوف استفاده شدهاست. براساس نتایج این تحقیق، تغییرات کاربریها و سطح کاربریهای منطقه محاسبه و مورد مقایسه و بررسی قرار گرفتهاند. نتایج طی مقطع زمانی 1355 تا 1386، افزایش 73/1905 هکتاری اراضی مسکونی و تخریب 16/2066 هکتاری کاربری جنگل را نشان میدهد و مشخص شد که گسترش شهر ایلام تا چه ابعاد و مقیاسی، بهترتیب «شدت عمل کاربریهای اراضی مسکونی و کشاورزی» با روند افزایشی و «کاربریهای جنگل، اراضی بایر و باغ» با روند کاهشی، پیرامون خود را تحت گسترش فضایی- کالبدی خود قرار دادهاست و با این روند، اراضی مسکونی در سال 1355 با 67/268 هکتار و طبق پیشبینیهای انجامشده در سال 1419 به 77/2600 هکتار خواهد رسید. همچنین روند توسعۀ شهر نشاندهندۀ تمایل گسترش کالبدی- فضایی شهر ایلام در تمامی ابعاد است. | ||
کلیدواژهها | ||
تغییر کاربری؛ تصاویر ماهوارهای؛ پیشبینی تغییرات؛ زنجیرۀ مارکوف؛ شهر ایلام | ||
اصل مقاله | ||
- | ||
مراجع | ||
احدنژاد روشتی، محسن؛ حسینی، سید احمد. (1390). ارزیابی و پیشبینی تغییرات و پراکنش افقی شهرها با استفاده از تصاویر ماهوارهای چندزمانه و سیستم اطلاعات جغرافیایی (نمونۀ موردی: شهر تبریز در مقطع زمانی 1389-1363). مجلۀ پژوهش و برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، سال دوم، شمارۀ چهارم، صص 20-1. بهرام سلطانی، کامبیز. (1371). مجموعه مباحث و روشهای شهرسازی، محیط زیستتهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران. ۲۴۰ص خسروی، مریم. (1383). تعیین جهت توسعۀ فیزیکی شهر اندیمشک با استفاده از دادههای سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم. خوشگفتار، مهدی؛ طالعی، محمد. (1389). شبیهسازی رشد شهری در تهران با استفاده از مدل CA-Markov. مجلۀ سنجشازدور و GIS ایران، انجمن سنجش از دور و GIS ایران و دانشگاه شهید بهشتی، سال دوم، شمارۀ دوم، صص 17-33. رضازاده، راضیه؛ میراحمدی، مهرداد. (1388). مدل اتوماسیون سلولی روشی نوین در شبیهسازی رشد شهری. نشریۀ فناوری آموزش، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، جلد 4، شمارۀ 6، صص 55-47. سازمان مدیریت و برنامهریزی استان ایلام. (1385). جایگاه استان ایلام در تحقق جهتگیریهای آمایش سرزمین سالنامۀ آماری ایلام (جمعیت). طاهری، غلامرضا. (1381). الگوی توسعۀ فیزیکی شهر رامشیر و ارائۀ یک الگوی مناسب. پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان. ظاهری، محمد. (1387). نقش روند گسترش کالبدی شهر تبریز در ایجاد تغییرات کاربری اراضی حومۀ شهر و روستاهای حوزۀ نفوذ (مطالعۀ موردی: روستاهای الوارسفلی، باغ معروف، شادآباد مشایخ و کندرود)، مجلۀ جغرافیا و توسعه، دانشگـاه سیستان و بلوچستان، شمارۀ 11، صص 198-181. عبدالامیر، کرم. (1384). بررسی تحلیل تناسب زمین برای توسعۀ کالبدی در محور شمالغرب شیراز با استفاده از رویکرد ارزیابی چندمعیاری (MCE) در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (ساج-gis). پژوهشهای جغرافیایی، دانشگاه تهران، شمارۀ 54، صص 106-93. علیمحمدی، عباس؛ موسیوند، علیجعفر؛ شایان، سیاوش. (1388). پیشبینی کاربری اراضی و پوشش زمین با استفاده از تصاویر ماهوارهای و مدل زنجیرهای مارکوف. برنامهریزی و آمایش فضا، دانشگاه تربیت مدرس، دورۀ 14، شمارۀ 3، صص 130-117. فیضیزاده، بختیار؛ حاجیمیررحیمی، سید محمود. (1386). آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از روش طبقهبندی شیگرا (مطالعۀ موردی: شهرک اندیشه). نقشهبرداری، انجمن علمی مهندسی نقشه برداری و ژئوماتیک ایران، سال 19، شمارۀ 99، صص 10-1. محمدزاده، رحمت. (1386). بررسی زیستمحیطی توسعۀ شتابان شهرها با تأکید بر شهرهای تهران و تبریز. مجلۀ توسعۀ ناحیهای، دانشگاه فردوسی مشهد، شمارۀ نهم، پاییز و زمستان 86، صص 112-93. میرباقری، وهب؛ آبکار، علیاکبر؛ اسدی راشد، هانیه. (1385). بررسی امکان تولید نقشۀ پوشش گیاهی در مقیاس 1:50000 در استان اصفهان با استفاده از تصاویر روزانۀ سنجندۀ MODIS، مجموعه مقالات همایش ژئوماتیک، سازمان نقشهبرداری، تهران. نجفی، اسماعیل. (1389). قابلیتها و محدویتهای ژئومورفولوژیکی توسعۀ فیزیکی شهر ایلام. پایاننامۀ کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران.
Ahadnejad Reveshty, M (2010). Evaluation and forecast of human impacts based on land use changes using multi temporal satellite imagery and GIS: a case study on Zanjan, Iran(1984-2009), proceedings of the joint international conference on theory, Data Handling and vodeling in Geo spatial information science, Hong kong: 548-552.
Brown, D.G; Pijanowski, B.C and Duh, J.D (2000). Modeling the relationships between land use and land cover on private lands in the Upper Midwst, USA. Journal of Environment 59: 247-263.
Chavez, P.S.J.R and Mackinnon, D.J (1994). Automatic detection of vegetation changes in the southwestern United States using remotely sensed images. Photogrammetric Engineering and Remote Sensing 60: 571–583.
Dellepian, S.G and Smith, P.C (1999). Quality assessment of image classification algorithms for land cover mapping: A review and a proposal for a cost based approach, International Journal of Remote Sensing. 20: 1461-1486.
Du, Y; Teillet, P.M and Cihlar, J (2002). Radiometric normalization of multitemporal high-resolution satellite images with quality control for land cover change detection. Remote Sensing of Environment 82: 123–134.
Eastman, J.R; McKendry, J and Fulk, M.A (2006). Change and time series analysis. In:Explorations in Geographic Informations Systems Technology, United Nations Institute for Training and Research (UNITAR), Geneva: 325.
Hathout, S. (2002). The use of GIS for monitoring and predicting urban growth in East and West St Paul, Winnipeg, Maintoba, Canada. Journal of Environmental Management 66: 229-238.
He, C; Okada, N; Zhang, Q; Shi P and Li, J (2008). Modeling dynamic urban expansion processes incorporating a potential model with cellular automata, landscape and urban planning, No.86: 79-91.
Jenerette, G.D and Wu, J (2001). Analysis and simulation of land use change in the central Arizon Phonix region , USA", Landscape Ecology., Vol 16: 611-626.
Kaya, S and Curran, P.J (2006). Monitoring urban growth on the European side of the Tstanbul merropolitan area, International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation 8: 18-25
Mc Gill, R (1998). Urban Management in Developing Countries. Cities. Vol, 1. No 6.
Mubea, K.W; Ngigi, T.G and Mundia C.N (2010). Assessing application of Markov chain analysis in predicting land cover change: A case study of Nakuru Municipality: 126-144.
Muller, M.R and Middleton, J (1994). A Markov model of landuse change dynamics in the Niagara Region, Ontario, Canada. Landscape Ecology 9: 151-157.
Rafiee, R; Mahiny A and Khorasani, N (2009). Assessment of changes in urben green spaces of mashad city using satellite data, International journal of Applied Earth Observation and Geoinformation: 431-438.
Zhang, T (2000). Urban Sprawl in China: Land Market Force and Government’s Role, cities: the international journal of urben planing and studies, Vol. 17: 123-135. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 429 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 403 |