اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 27 |
| تعداد شماره‌ها | 565 |
| تعداد مقالات | 5,815 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,126,521 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,442,518 |
واکاوی چالشهای ژئو پلیتیکی عربستان سعودی با جمهوری اسلامی ایران و تأثیر آن بر منطقۀ جنوب غرب آسیا | ||
| 9فصلنامه جغرافیا و توسعه | ||
| مقاله 11، دوره 17، شماره 55، تیر 1398، صفحه 175-192 اصل مقاله (454.14 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2019.4598 | ||
| نویسنده | ||
| هادی ویسی | ||
| دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| منطقه جنوب غرب آسیا یکی از مناطق راهبردی و مهم در جهان است که در دهه های اخیر چالشهای ژئوپلیتیکی و بحرانهای سیاسی زیادی را تجربه کرده است. دو کشور جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی مهمترین بازیگران سطح منطقه ای آن است. این دو کشور که تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در چارچوب سیاست دوستونه نیکسون، مکمل استراتژیک یکدیگر بودند، پس از پیروزی انقلاب اسلامی به رقیب یکدیگر تبدیل شدند و روابط رقابتی و پرتنش بین آنها شکل گرفت. بنابراین، پرسش اصلی پژوهش این است که چالشهای ژئوپلیتیکی عربستان سعودی با جمهوری اسلامی ایران چیست و این چالشها چه تأثیری بر منطقه جنوب غرب آسیا داشته است. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی و اسنادی و با نگاه ژئوپلیتیکی و با استفاده از داده های کتابخانه ای انجام شده است و دوره زمان آن مربوط به پس از انقلاب اسلامی ایران است. به لحاظ تاریخی، روابط این دو قدرت منطقه ای به سه دوره قابل تقسیم است که پیچیده ترین آن در دوره معاصر روی داده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که تضاد ایدئولوژیکی، منافع متعارض و رقابت بر سر گسترش حوزه های نفوذ دو کشور باعث چالشهای ژئوپلیتیکی و بحرانهای سیاسی فراوانی شده که دامنه آن تقریباً در سرتاسر منطقه گسترش یافته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| منطقه جنوب غرب آسیا؛ ژئوپلیتیک؛ قدرت منطقه ای؛ عربستان سعودی؛ جمهوری اسلامی ایران | ||
| مراجع | ||
|
- احمدیان، حسن (1390). طرح شورای همکاری خلیج‌فارس و آیندۀ قیام مردم یمن، فصلنامۀ مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال دوازدهم، شمارۀ 48. صفحات 122-105. - تاجیک، محمدرضا؛ سیدجلال دهقانی فیروزآبادی (1382). الگوهای صدور انقلاب در گفتمان‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، راهبرد، شمارۀ 27. صفحات 80-61. - حاجی‌یوسفی، امیر‌محمد (1388). هلال شیعی، فرصت‌ها و تهدیدها برای جمهوری اسلامی ایران، اعراب و آمریکا، دانش سیاسی. سال پنجم. شمارۀ اول. صفحات 192-159. - حافظ‌نیا، محمدرضا؛ ابراهیم رومینا (1396). تأثیر علایق ژئوپلیتیکی ایران و عربستان در ایجاد چالشهای منطقه‌ای در جنوب غرب آسیا، فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی. سال 32. شمارۀ 2. صفحات 20-9. - حافظ‌نیا، محمدرضا (1388). خلیج‌فارس و نقش استراتژیک تنگۀ هرمز، چاپ پنجم. تهران. سمت. - دوست‌محمدی، احمد؛ عبدالعظیم غبیشی؛ یاسر مرادی (1389). تأثیر فعالیت‌های هسته‌ای ایران بر همگرایی امنیتی در بین اعضای‌شورای همکاری خلیج فارس، فصلنامۀ مطالعات سیاسی. سال دوم. شمارۀ 8. صفحات 50-29. - روشندل، جلیل؛ سیدحسین سیف‌زاده (1382). تعارضات ساختاری در منطقۀ خلیج فارس، تهران. مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه. - سادات‌عظیمی، رقیه (1375). عربستان سعودی (مجموعه مباحث کشورها و سازمان‌های بین‌الملل)، تهران: مؤسسۀ چاپ و انتشارات و وزارت امور خارجه. - سلیمی، حسین (1388). آسیای جنوب غربی به‌عنوان یک منطقه؟ تحلیل قابلیت اطلاق منطقه به آسیای جنوب غربی، فصلنامۀ ژئوپلیتیک. سال پنجم. شمارۀ دوم. صفحات 137-116. - صادقی‌اول، هادی؛ جعفر نقدی عشرت‌آباد (1393 الف). روابط ایران و دژ منطقه‌ای شواری همکاری خلیج فارس، فصلنامۀ سیاست جهانی. دورۀ سوم. شمارۀ 4. صفحات 182-151. - صادقی اول، هادی؛ جعفر نقدی عشرت‌آباد (1393 ب). واکنش شواری همکاری خلیج‌فارس به بیداری اسلامی، فصلنامۀ مطالعات سیاسی جهان اسلام. سال سوم. شمارۀ 11. صفحات 68-49. - وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران (1394). نامۀ دکتر ظریف به دبیران کل سازمان ملل و سازمان همکاری اسلامی و وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان ملل متحد، 19/10/1394. در: <http://mfa.ir/index.aspx?siteid>.
Alarabiya (2012). in:
<http://www.alarabiya.net/articles/2012/02/07/193223.html>.
- Amirahmadi, H (1993). The United States and the Middle East: A Search for New Perspectives, SUNY Press.Amirahmadi, H. (1993), The United States and the Middle East: A Search for New Perspectives, SUNY Press.
- Cohen, S.B(2015). Geopolitics: The Geography of International Relations, 3edition, Rowman & Littlefield.
- Cordesman, A.H. (1998). The Gulf and the West: Strategic Relation and Military Realities, West View Press.
- Ghosh, P. (2016). International Relations, PHI Learning Pvt.
- Guardian (2013). Iran's foreign minister Javad Zarif to meet John Kerry at UN, In: <https://www.theguardian.com>.
- Kaufman, J. (2013). Introduction to International Relations: Theory and Practice, Rowman & Littlefield Publishers.
- Kechichian, J. A (1990). The Gulf Cooperation Council and the Gulf War, in: The Persian Gulf War: Lessons for Strategy, Law, and Diplomacy, Edited by Christopher C Joyner, Greenwood Press.
- Louer, L (2012). Transnational Shia Politics: Religious and Political Networks in the Gulf, Hurst Publishers.
- Organization of Islamic Cooperation (OIC) (2016a). The Extraordinary Meeting of The Council of Foreign Ministers of The Organization Of Islamic Cooperation, In: <http://www.oic-oci.org>.
- Organization of Islamic Cooperation (OIC) (2016b). 13th Session of the Islamic Summit Conference Istanbul Declaration on Unity and Solidarity for Justice and Peace, 14-15 April 2016. In: <http://www.oic-oci.org>.
- Ramazani, R.K (1987). Revolutionary Iran: Challenge and Response in the Middle East, Johns Hopkins University Press.
- Reuters (2016). Saudi Arabia may take more measures against Iran in execution row: foreign minister, 9 January 2016, In:
<http://www.reuters.com/article/us-saudi-iran>.
- Salisbury, P (2015). Yemen and the Saudi-Iranian ‘Cold War’, Middle East and North Africa Programme. February 2015.
- Silander, D. & Wallace, D (2015). International Organizations and the Implementation of the Responsibility to Protect,Abingdon, Routledge.
- Uk.Reuters (2016). Arab foreign ministers accuse Iran of undermining regional security, 10 January 2016, In:
<http://uk.reuters.com/article/us-saudi-iran-arableague>.
- UNDP (2012). Regional Cooperation for Inclusive and Sustainable Development: South and South-West Asia Development Report 2012-2013, Taylor s& Francis Group, 2012.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 385 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 428 |
||
