اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 27 |
| تعداد شماره‌ها | 612 |
| تعداد مقالات | 6,232 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,356,233 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,107,383 |
تحلیلی بر یکپارچگی فضایی نواحی روستایی مبتنی‌بر تحلیل شبکه‌ای جریان‌های فضایی (مورد شناسی: بخش بن‌رود و جلگه شهرستان اصفهان) | ||
| جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای | ||
| مقاله 3، دوره 9، شماره 31، تیر 1398، صفحه 35-52 اصل مقاله (1.34 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2019.4694 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد قاسمی سیانی* 1؛ حسن افراخته2؛ فرهاد عزیزپور3؛ وحید ریاحی3 | ||
| 1عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی- تهران، ایران | ||
| 2استاد گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| جریان‌های فضایی بین شهر و روستا به شکل پیوندهای روستایی- شهری، نقش بسیار مهمی در توازن و توسعۀ یکپارچۀ ناحیه‌ای دارند. این جریان‌ها مابین سکونتگاه‌ها در اثر حوادث طبیعی، اقتصادی و اجتماعی یا سیاسی دستخوش تحول و دگرگونی می‌شوند. یکی از قلمروهای جغرافیایی که از جنبۀ طبیعی تحول یافته‌است، ناحیۀ بن‌رود و جلگۀ شهرستان اصفهان است. در این ناحیه، تعاملات بین سکونتگاه‌های شهری و روستایی به‌وسیلۀ جریان‌های گوناگون جمعیتی، کالا، خدمات، سرمایه، اطلاعات، ارتباطات و... تحقق یافته و زمینۀ شکل‌گیری سازمان فضایی را فراهم کرده‌است. در این مقاله جریان‌های فضایی با رویکرد شبکه‌ای تحلیل شده‌است. تحقیق حاضر، بر‌اساس ماهیت، اکتشافی و بر مبنای روش، توصیفی- تحلیلی است. جامعۀ آماری مورد مطالعه همۀ سکونتگاه‌ها (شهری و روستایی) در سطح ناحیه هستند. داده‌ها و اطلاعات اولیۀ موردنیاز با استفاده از روش میدانی، فن پرسشگری و با ابزار پرسشنامه (روستا- شهر) جمع‌آوری شده‌است. داده‌های ثانویه نیز با مراجعه به سازمان‌ها و نهادهای متولی به‌دست آمده، سپس داده‌ها و اطلاعات در چارچوب پارادایم شبکه‌ای و با فن تحلیل شبکه و از طریق نرم‌افزار NodeXL مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفته‌است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، عدم‌تعادل فضایی در توزیع امکانات و خدمات مختلف در سطح ناحیه باعث افزایش جابه‌جایی‌ها و شکل‌گیری پیوندهای گوناگون اجتماعی- فرهنگی شده‌است؛ از‌این‌رو دو شهر هرند و ورزنه رتبه‌های اول و دوم و روستای امام‌زاده عبدالعزیز در رتبۀ سوم، به مکان‌های اصلی تردد درون‌ناحیه‌ای تبدیل شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که الگوی جریان‌ها، الگویی روزانه، منظم و یک‌سویه است. این الگو در بسیاری از جهات مطابق با مشخصات نظریۀ قطب رشد است و از الگوهای شبکه‌ای فاصلۀ زیادی دارد؛ چراکه در بیشتر سکونتگاه‌ها پیوندهای یک‌سویه برقرار است. همچنین خشکسالی دهۀ اخیر باعث تقویت قطب‌های منطقه‌ای با کارکرد شهری شده و الگوی قطبی را در منطقه تقویت کرده‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جریان‌های فضایی؛ سازمان فضایی؛ روستا؛ شهر؛ بخش بن‌رود و جلگه | ||
| مراجع | ||
|
افراخته، حسن؛ عزیزپور، فرهاد؛ زمانی، محدثه. (1393). پیوندهای کلان‌شهری و تحولات کالبدی- فضایی روستاهای پیرامون (مطالعۀ موردی: دهستان محمدآباد کرج). فصلنامۀ مسکن و محیط روستا، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تابستان 1394 شمارۀ 150، صص 120-101 . آفاق‌پور، آتوسا، (1390). بررسی و تحلیل ساختار و سازمان فضایی در نظام شهری ایران با استفاده از تحلیل جریان‌ها، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، استاد راهنما داداش‌پور. باستانی، سوسن؛ صالحی هیکویی، مریم. (1386). سرمایۀ اجتماعی شبکه و جنسیت، بررسی ویژگی‌های ساختی، تعاملی و کارکردی شبکۀ اجتماعی زنان و مردان در تهران. علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، 1389، شمارۀ 30، صص 95-63. بدری، سید علی؛ سعید رضا اکبریان رونیزی. (1386)، تحلیل روابط کارکردی- خدماتی سکونتگاه‌های اسنانی با استفاده از روس تحلیل شبکه (بخش رونیز). فصلنامۀ مدرس علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، دورۀ 12، تابستان 1387، شمارۀ 11، صص 28-1 . بذرافشان، جواد و سیدعلی بدری و امیر شاهوردی، (1389)، تحلیل جریانات و روابط خدماتی(خدمات بهداشتی درمانی) سکونتگاه های روستایی با استفاده از روش تحلیل شبکه، مورد دهستان شیروان، مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام. زاهدان. رضوانی، محمدرضا و علی گلی و سعید رضا اکبریان رونیزی. (1386). نقش و عملکرد شهرهای کوچکدر توسعه روستایی با استفاده از روش تحلیل شبکه، مطالعه موردی بخش رونیز (شهرستان استهبان)، پژوهش‌های جغرافیایی، دانشگاه تهران، سال 1386، شماره 61، صص 58-45. داداش‌پور، هاشم و آتوسا آفاق پور (1395)؛عقلانیت معرفتی و نظری نوین حاکم بر سازمان فضایی سیستم‌های شهری، فصلنامه مطالعات میان رشته‌ای در علوم انسانی، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، دوره 8، شماره 2، بهار 1395، صص 28-1. داداش‌پور، هاشم (1395)، عدالت فضایی در مقیاس شهری در ایران، نشریه هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، دوره 21، شماره 3، صص 36-80. سعیدی، عباس. (1384). روابط شهر و روستا و پیوندهای روستایی-شهری، یک بررسی ادارکی. مجلۀ جغرافیا، انجمن جغرافیای ایران، دورۀ جدید، سال دوم 1382، شمارۀ 1، صص 90-71 . سعیدی، عباس. (1388). سطح‌بندی روستاهای کشور. تهران: ناشر بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. سعیدی، عباس. (1390). پویش ساختاری – کارکردی رویکردی نظاموار در مطالعات مکانی – فضایی، فصلنامه علمی- پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، انجمن جغرافیای ایران، دورۀ جدید، سال نهم، شماره 29، صص 16-7. سعیدی، عباس. (1391)، پویش ساختاری- کارکردی: رویکردی بدیل در برنامه‌ریزی فضایی. فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، دانشگاه خوارزمی، 1391، سال یکم، شمارۀ 1، صص 18-1. سعیدی، عباس (1391)، مفاهیم بنیادین در برنامه‌ریزی کالبدی- فضایی (بخش دوم)، فصانامه کالبدی – فضایی، دانشگاه پیام نور، دوره 1، شماره 3، تابستان 1392، صص 24-11. سعیدی، عباس و مصطفی طالشی و علیرضا رابط. (1392). نوسازی مسکن و دگرگونی ساختاری- کارکردی خانه‌های روستایی (مورد: روستاهای شهرستان ایجرود (استان زنجان). نشریۀ جغرافیا، انجمن جغرافیای ایران، دورۀ 11، شمارۀ 38، پاییز 1392، صص 31-5. سعیدی، عباس. (1384). ناکارآمدی ساختاری- عملکردی نظام‌های فضایی ناحیه‌ای مورد: ناحیۀ باغملک (شرق خوزستان). مجلۀ جغرافیا و توسعۀ ناحیه‌ای، دانشگاه فردوسی مشهد، 1384، شمارۀ 5، صص 57-32. صفوی، علیرضا (1393)، ارزیابی ریسک خشکسالی در استان اصفهان، مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، سال 18، شماره 68، صص 225-213. عبدی دانش‌پور، زهره. (1387). درآمدی بر نظریه‌های برنامه‌ریزی با تأکید ویژه بر برنامه‌ریزی شهری. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. محبوب‌فر، محمدرضا (1393)، تحلیل عوامل موثر در برنامه‌ریزی توسعه گردشگری، مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین المللی گردشگری، دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت، صص 59-42. میرمحمد صادقی، میلاد. (1394). تحلیل شبکه‌های اجتماعی با Nodexl. تهران: انتشارات دانشگاهی کیان.
Reggiani, Aura & Rietveld, Piet, (2010), Networks, Commuting and Spatial Structures: An Introduction, Journal of Transport and Land Use 2 (3/4) [Winter 2010] pp. 1–4.
Catanese, S., P. De Meo, E. Ferrara, and G. Fiumara (2010). ‘Analyzing the Facebook Friendship Graph’, International Workshop on Mining the Future Internet (MIFI '10).
Castells, Manuel. The Rise of the Network Society. Oxford: Blackwell, 1996. Page 2. 470.
Durham, A.M., (2005), Social network analysis of women: An community in angla, ecuador, Master of Science in Forestry, Michigan Technological University.
Douglass, Mike (1989), “Rural- Urban Integration and Regional Economic Resilience: Strategies for the Rural- Urban Transition in Northeast Thailand, Department of Urban and Regional Planning- University of Hawaii.
Hansen, D., Shneiderman, B., and Smith, M.A. (2011), Analyzing Social Media Networks with NodeXL: Insights from a Connected World, Morgan Kaufmann, Burlington, MA. Pp. 405- 425.
Kilkenny, M., Nalbarte، L.,(1997) keystone sector identification : A Graph Theory – Social Network Analysis Approach. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 616 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 444 |
||