تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 550 |
تعداد مقالات | 5,698 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,964,246 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,347,823 |
شگردهای هنری کتاب «نیستان» ادیب قاسمیکرمانی | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 4، دوره 17، شماره 33، پاییز و زمستان 1398، صفحه 65-96 اصل مقاله (444.86 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2019.4852 | ||
نویسندگان | ||
محمّدرضا حیدری1؛ مریم خلیلی جهانتیغ ![]() | ||
1دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
3دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
یکی از مهمترین شگردهای هنری در کتاب «نیستان» ادیب قاسمیکرمانی که نقش بارزی در شهرت این اثر داشته، بهرهگیری از صورخیال و عناصر علم بیان بوده که تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز، متناقضنما و حسآمیزی را دربرمیگیرد. علوم بلاغی از آغاز طلوع شعر فارسی تا به امروز، همواره مورد توجّه شاعران بوده و حتّی در نخستین اشعار عروضی فارسی نیز میتوان جلوههایی ازآن را جستجو کرد. کتاب «نیستان» که در قالب مثنوی سروده شدهاست، بهلحاظ کاربرد صورخیال در ساختار زبان عامیانه، اثری ارزشمند محسوب میشود. در این پژوهش شگردهای هنری این اثر در سطح روساختی، به روش تحلیل محتوا مورد توصیف قرار میگیرد. ادیب کرمانی (1308-1238ﻫ.ش) از شاعران حوزۀ ادبیات انتقادی و فولکوریک است و کتاب «نیستان» وی به پیروی از سبک بوستان سعدی سروده شده و او درمقابل جلوههای بلاغی و بهویژه صورخیال مطرح در بوستان، با بهرهگیری از کلمات و تعبیرات خاص مردم کوچهوبازار و صنف شالبافان، اثر نقیضی در تقابل با بوستان سرودهاست. پاسخ به سؤال اصلی تحقیق که دریافت مهمترین شگردهای هنری و جلوههای بلاغی «نیستان» و میزان موفقیت شاعر در این زمینه است، هدف موردنظر نویسندگان را دربرمیگیرد. نتیجۀ پژوهش نشان میدهد که شاعر از واژگان محلی و عامیانه، تعبیرات و اصطلاحات صنف شالبافان و کنایات خاص مردم کوچهوبازار، بهعنوان شگردهای هنری سبک خاص خود استفاده کرده و در این زمینه به توفیق نسبی دستیافتهاست | ||
کلیدواژهها | ||
ادیب قاسمیکرمانی؛ نیستان؛ بلاغت؛ صورخیال | ||
مراجع | ||
1. آقاحسینی، حسین؛ آقازینالی، زهرا، مقایسۀ اجمالی صورخیال در بلاغت فارسی و انگلیسی، مجلۀ گوهر گویا، دورۀ 1، شمارۀ 1، صص 77-49، اصفهان: بهار 1386. 2. آهنی، غلامحسین، معانی و بیان، چاپ دوم، تهران: انتشارات بنیاد قرآن، 1360. 3. انوری، حسن، فرهنگ کنایات سخن، به سرپرستی حسن انوری، جلدهای اول و دوم، تهران: نشر سخن، 1383. 4. بارانی، محمد؛ خلیلی جهانتیغ، مریم؛ حکیمیفر، محمد، کاربرد استعاره مفهومی در قصاید ناصرخسرو، پژوهشنامۀ ادب غنایی، دورۀ 15، شمارۀ 28، صص 62-41، زاهدان: زمستان 1395. 5. بدوی، طبانه، علمالبیان، قاهره: مکتبه الانجلو مصریه، 1962. 6. بهزادی اندوهجردی، حسین، تذکرة شاعران کرمان، چاپ اول، تهران: نشر هیرمند، 1370. 7. تجلیل، جلیل، معانی و بیان، چاپ اول، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1362. 8. ثروتیان، بهروز، بیان در شعر فارسی، چاپ اول، تهران: انتشارات برگ، 1369. 9. رادویانی، محمدبنعمر، ترجمانالبلاغه، به تصحیح و اهتمام پروفسور احمد آتش، چاپ دوم. تهران: انتشارات اساطیر، 1362. 10. رجایی، محمدخلیل، معالم البلاغه، چاپ سوم، شیراز: انتشارات دانشگاه، 1359. 11. شفیعیکدکنی، محمدرضا، ادوار شعر فارسی، چاپ پنجم، تهران: نشر سخن، 1387. 12. شمیسا، سیروس، نگاهی تازه به بدیع، چاپ دوم. تهران: نشر میترا، 1383. 13. صفوی، کورش، استعاره، چاپ اول. تهران: انتشارات علمی، ۱۳۹۶. 14. ــــــــــــــ، تعبیر متن، چاپ دوم. تهران: انتشارات علمی، ۱۳۹۷. 15. علویمقدّم، محمد؛ اشرفزاده، رضا، معانی و بیان، چاپ هفتم، تهران: انتشارات سمت، ۱۳۷۶. 16. فلاح، نسرین؛ امیری خراسانی، احمد، بلاغت طنز در آثار ادیب قاسمی کرمانی، دوفصلنامۀ مطالعات ایرانی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دورۀ 16، شمارۀ 32، صص 142-129، دانشگاه شهید باهنر کرمان: پاییز و زمستان 1396. 17. قاسمیکرمانی، قاسمبنزینالعابدین، کلیات آثار ادیب قاسمی کرمانی، به کوشش ایرج افشار، کرمان: انتشارات مرکز کرمانشناسی، 1372. 18. کزّازی، میرجلالالدین، زیباشناسی سخن پارسی (بیان)، چاپ پنجم، تهران: انتشارات سعدی، 1375. 19. گرکانی، شمسالعلماء، ابدعالبدایع، به اهتمام حسین جعفری، چاپ اول. تبریز: انتشارات احرار، 1377. 20. مازندرانی، محمدهادیبنمحمدصالح، انوارالبلاغه، به کوشش محمدعلی غلامینژاد، چاپ اول، تهران: نشر قبله، 1376. 21. نشاط، سید محمود، زیب سخن (علم بدیع پارسی)، چاپ اول، تهران: شرکت سهامی چاپ و انتشارات کتب ایران، ۱۳۴۷. 22. Day Lewis, C. The Poetic Image. London: JonathanCape. (1966).
23. Drew, E. Poetry,A Modern Guide to its Understandingand Enjoyment. New York: Dell Co. Inc. (1959).
24. Hardison and Warnke. The Princeton Handbook of Poetic Terms. Edited by Alex Preminger, New Jersey: PrincetonUniversity Press. (1986). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 396 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 256 |