
تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 748 |
تعداد مقالات | 7,264 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,989,438 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,172,340 |
«معشوقِ پهلوان» بازشناخت صورت دوگانۀ کهنالگوی پری در تقابل با شش شخصیت حماسی | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 11، دوره 17، شماره 33، مهر 1398، صفحه 209-232 اصل مقاله (395.66 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2019.4858 | ||
نویسندگان | ||
معصومه علیمرادی* 1؛ رضا اشرفزاده2 | ||
1دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد | ||
2استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد | ||
چکیده | ||
ز دیدگاه روانشناسی تحلیلی، براساس نظریات کارل گوستاو یونگ، کهنالگوها عناصر مشترک در ضمیر ناخودآگاه انسانها هستند و اسطورهها از تجلّیگاههای کهنالگوها بهشمار میروند. پری، از جمله کهنالگوها یا میراث روانی مشترک بشر است که در بخش غنایی داستانهای حماسی وجود دارد. هدف این جستار، شناسایی و بازشناخت پری و ویژگیهای آن در روایات رستم و سهراب، برزونامه، بانوگشسپنامه، فرامرزنامه، شهریارنامه و جهانگیرنامه است. قهرمانان اصلی این روایات، شامل رستم و دیگر پهلوانان که همگی از نسل اویند، در بخش غنایی داستانها، درتقابل با پری قرار میگیرند. این پژوهش، به روش تحلیلی-توصیفی گرد آمدهاست. با واکاوی کهنالگوی پری در این داستانها، آنچه دریافت شده آن است که پری، صورتی دوگانه دارد؛ گاهی نقش آنیمای پهلوان را بهصورت مثبت و سازنده برعهده دارد و موجب تثبیت شخصیت و کمک به او در رسیدن به کمالیابی میشود و گاهی بهصورت زن جادو، بازتابی از آنیمای منفی پهلوان و سایه است که مانع از رسیدن به فردیتیابی میشود و باید کنترل شود. همچنین به این نکته پرداخته شدهاست که چگونه کهنالگوی پری که دارای نقش مثبت در ایران باستان است، به زن جادو در ادبیات مزدیسنایی تبدیل شدهاست. | ||
کلیدواژهها | ||
اسطوره؛ کهنالگو؛ آنیما؛ پری؛ زن جادو | ||
مراجع | ||
1- آقاخانی بیژنی، محمود؛ طغیـانی، اسحاق؛ محمّدیفشارکی، محسن، تحلیل خویشکاری پریان در داستانهای غنـایی شاهنامه، پژوهشنامۀ ادب غنایی، سال 16، شمـارۀ 31، صص 28-9، دانشگاه سیستان و بلوچستان: پاییز و زمستـان 1397. 2- آیدِنلو، سجّاد، پهلوان بانو، مجلة مطالعات ایرانی، سال 7، شمارة 13، صص 23-5، دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی: بهار ۱۳۸۷. 3- ــــــــــــ ، از اسطوره تا حماسه (هفت گفتار در شاهنامهپژوهی)، چاپ هفتم، تهران: سخن، 1388. 4- استروس، کلودلوی، اسطوره و معنا، ترجمة شهرام خسروی، چاپ اوّل، تهران: مرکز، 1376. 5- اسماعیلپور، ابوالقاسم، اسطوره؛ بیانِ نمادین، چاپ دوم، تهران: سروش، 1387. 6- اشرفزاده، رضا، فرهنگ بازیافتههای ادبی از متون پیشین، مشهد: سخنگستر و معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، 1386. 7- بینام، بانوگشسپنامه، تصحیح روحانگیز کراچی، چاپ اول، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1382. 8- جغتایی، صادق؛ انصاریپویا، محمد، تحلیل کهنالگویی داستان زال و رودابه، پژوهشنامۀ ادب غنایی، سال 13، شمارۀ 24، صص 76-59، دانشگاه سیستان و بلوچستان: بهار و تابستان 1394. 9- خالقیمطلق، جلال، زنان در شاهنامه، ترجمة احمد بینظیر، تهران: مروارید، 1395. 10- خسرو کیکاووس، فرامرزنامه، به اهتمام رستم پسر بهرام تفتی، تصحیح میترا مهرآبادی، چاپ اوّل، تهران: دنیای کتاب، 1382. 11- دارابی، جعفر، نظریههای روانشناسی شخصیت (رویکرد مقایسهای)، تهران: آییژ، 1388. 12- دانیلز، مایکل، خودشناسی با روش یونگ، ترجمة اسماعیل فصیح، تهران: فاخته، 1372. 13- ستّاری، جلال، سیمای زن در فرهنگ ایران، چاپ دوم، تهران: مرکز، 1375. 14- سرکاراتی، بهمن، پری؛ تحقیقی در حاشیة اسطورهشناسی تطبیقی، نشریة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، شمارۀ 2 تا 4 (مسلسل 97-100)، صص 32-1، دانشگاه تبریز: پاییز 1350. 15- شاملو، سعید، مکتبها و نظریهها در روانشناسی شخصیت، چاپ دهم، تهران: رشد، 1390. 16- شوالیه، ژان-گربران، آلن، فرهنگ نمادها، ترجمة سودابه فضایلی، جلد اوّل، چاپ اوّل، تهران: جیحون، 1379. 17- ـــــــــــــــــــــــ ، فرهنگ نمادها، ترجمة سودابه فضایلی، جلد دوم، چاپ دوم، تهران: جیحون، 1384. 18- شولتز، دوان؛ شولتز، سیدنی آلن، نظریههای شخصیت، ترجمة عیسی سیدمحمدی، چاپ هفتم، تهران: ویرایش، 1384. 19- عطاییرازی، خواجه عمید، برزونامه، تصحیح علی محمدی، همدان: دانشگاه بوعلی سینا، 1384. 20- غفوریان، هانیه، عاشقانههای شاهنامه با رویکرد هرمونتیک، مشهد: سروش اندیشة پویا، 1388. 21- فردوسی، ابولقاسم، شاهنامه، تصحیص جلال خالقیمطلق، دفتر دوم، کالیفرنیا: بنیاد میراث ایران و انتشارات مزدا، 1369. 22- فضیلت، محمود، اصول و طبقهبندی نقد ادبی، چاپ اوّل، تهران: زوّار، 1390. 23- فوردهام، فریدا، مقدمهای بر روانشناسی یونگ، ترجمة حسین یعقوبپور، تهران: اوجا، 1374. 24- قلیزاده، خسرو، فرهنگ اساطیر ایرانی، چاپ اول، تهران: کتاب پارسه، 1387. 25- لاهیجی، شهلا؛ کار، مهرانگیز، شناخت هویت زن ایرانی در گسترة پیشتاریخ و تاریخ، چاپ سوم، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، 1381. 26- لوفر-دلاشو، مارگریت، زبان رمزی قصههای پریوار، ترجمة جلال ستّاری، چاپ اوّل، تهران: توس، 1366. 27- مادح، قاسم، جهانگیرنامه، تصحیح ضیاءالدین سجادی، چاپ اوّل، تهران: مطالعات اسلامی دانشگاه تهران، 1380. 28- مختاری غزنوی، عثمان، شهریارنامه، تصحیح غلامحسین بیگدلی، چاپ اوّل، تهران: پیک فرهنگ، 1377. 29- مختاریان، بهار، درآمدی بر ساختار اسطورهای شاهنامه، تهران: آگه، 1389. 30- مزداپور، کتایون، داغ گل سرخ و چهارده گفتار دیگر دربارة اسطوره، تهران: اساطیر، 1383. 31- مسکوب، شاهرخ، تن پهلوان و روان خردمند (پژوهشهایی تازه در شاهنامه)، چاپ دوم، تهران: طرح نو، 1381. 32- مورِنو، آنتونیو، یونگ، خدایان و انسان مدرن، ترجمة داریوش مهرجویی، چاپ هفتم، تهران: مرکز، 1392. 33- موسوی، سید کاظم؛ خسروی، اشرف، پیوند خرد و اسطوره در شاهنامه، تهران: علمی و فرهنگی، 1389. 34- یاحقی، جعفر، فرهنگ اساطیر و داستانوارهها در ادبیات فارسی، چاپ دوم، تهران: فرهنگ معاصر، 1386. 35- یونگ، کارل گوستاو، روح و زندگی، ترجمة لطیف صدقیانی، چاپ اوّل، تهران: جامی، 1379. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 804 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 561 |