تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 630 |
تعداد مقالات | 6,368 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,734,792 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,365,203 |
سیر تقاضای معاش در شعر شاعران مدّاح با تکیهبر نسبت تکدیگری به انوری | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 13، دوره 17، شماره 33، مهر 1398، صفحه 257-280 اصل مقاله (399.96 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2019.4860 | ||
نویسندگان | ||
سودابه کشاورزی1؛ محمدحسین کرمی* 2 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز | ||
2استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز | ||
چکیده | ||
مدح، سنتی رایج در میان شاعران فارسیزبان و ازجمله راههای امرار معاش بودهاست. انوری در کنار قصاید مدحی، قطعههای تقاضای گاه حقیرانه و درعینحال زیبایی نیز سرودهاست. بهدلیل این تقاضاها از میان صدها شاعر، بعضی از پژوهشگران فقط او را متکدّی دانستهاند. برای معلومکردن صحّت و سقم این نسبت، تقاضاهای برخی از شاعران را بررسی کردهایم و مشخص شد عواملی چون: عدمامنیّت شغلی، دشواری شرایط شاعرشدن، امساک ممدوحان از دادن صله، احتیاج شاعران و اهمیّت مدح برای ممدوحان باعث شدهاست مدیحهسرایی و بهتبع آن تقاضاسرایی هرروز رایجتر شود. بیثباتی موقعیّت سیاسی از دورۀ سنجر و برکیارقبنملکشاه و ازدسترفتن ثبات شغلی و درآمد شاعران، سبب شده تا آنها در این برهه از تاریخ نسبتبه دورههای قبل تقاضای چیزهای کمبهاتر کنند. همچنین دریافتیم که اشعاری از انوری که تکدّی خوانده شده، مشابهات زیادی در دیوانهای شاعران دیگر دارد؛ ازاینرو دادن عنوان تکدیگری تنها به انوری عادلانه نیست. موارد زیر را میتوان عاملِ دادن این نسبت به انوری دانست: اقرار انوری به اینکه «گدایی شریعت شُعراست» و معروفشدن او بهعنوان یکی از سه پیغمبر شعر باعث شده محقّقانی که او را در این پایه نمیدیدند، عیبهایش را بیشتر آشکار کنند. | ||
کلیدواژهها | ||
انوری؛ تکدیگری؛ تقاضا؛ ممدوح؛ مداحی | ||
مراجع | ||
1- آذر بیگدلی، لطفعلی بیگ، آتشکدۀ آذر، تصحیح حسن سادات ناصری، تهران: چاپخانۀ حیدری، 1336. 2- اخسیکتی، اثیرالدّین، دیوان اثیر اخسیکتی، تصحیح رکنالدّین همایون فرّخ، تهران: کتابفروشی رودکی، 1347. 3- ادیب صابر، شهابالدّین، دیوان ادیب صابر ترمذی، تصحیح علی قویم، تهران: خاور، 1331. 4- انوری ابیوردی، اوحدالدین، دیوان انوری، تصحیح محمدتقی مدرس رضوی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1340. 5- ـــــــــــــــــــــــ ، دیوان انوری، به کوشش سعید نفیسی، تهران: پیروز، 1337. 6- باباصفری، علیاصغر؛ فرحناک جهرمی، زینب، بررسی و تحلیل درخواست و تقاضا در اشعار کمالالدّین اسماعیل اصفهانی، پژوهشنامۀ زبان و ادبیّات فارسی، سال 11، شمارۀ 4، دانشگاه اصفهان: زمستان 1388. 7- براون، ادوارد، تاریخ ادبی ایران از فردوسی تا سعدی، ترجمۀ علیپاشا صالح، تهران: امیرکبیر، 1358. 8- بیلقانی، مجیرالدّین، دیوان مجیرالدّین بیلقانی، تصحیح محمّد آبادی، تبریز: انتشارات مؤسسۀ تاریخ و فرهنگ ایران، 1358. 9- جامی، عبدالرحمن، بهارستان، کاتب محمّدجواد شریفی، تهران: کتابخانۀ مرکزی، 1311. 10- جبلی، عبدالواسع، دیوان عبدالواسع جبلی، تصحیح ذبیحالله صفا، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1361. 11- جمالالدّین اصفهانی، محمّدبنعبدالرّزاق، دیوان کامل استاد جمالالدّین عبدالرزاق اصفهانی، تصحیح حسن وحید دستگردی، تهران: انتشارات کتابخانۀ سنایی، 1362. 12- خاقانی، افضلالدّین بدیل، دیوان افضلالدّین بدیلبنعلی نجار خاقانی شروانی، به کوشش ضیاءالدّین سجادی، تهران: زوّار، 1373. 13- راوندی، محمّدبنعلی، راحةالصدور و آیةالسرور در تاریخ آل سلجوق، به سعی و تصحیح محمّد اقبال، تهران: انتشارات اساطیر، 1386. 14- زرّینکوب، عبدالحسین، با کاروان حلّه، تهران: انتشارات علمی، 1372. 15- سعدبنسلمان، مسعود، دیوان مسعود سعد سلمان، تصحیح رشید یاسمی. تهران: امیر کبیر، 1362. 16- سنایی، ابوالمجد مجدودبنآدم، دیوان حکیم ابوالمجد مجدودبنآدم سنایی غزنوی، تصحیح مدرس رضوی، تهران: انتشارات کتابخانۀ سنایی، بیتا. 17- سوزنی سمرقندی، محمّدبنمسعود، دیوان حکیم سوزنی سمرقندی، تصحیح ناصرالدّین شاهحسینی، تهران: چاپخانۀ سپهر، 1344. 18- شفیعیکدکنی، محمّدرضا، مفلس کیمیافروش، تهران: سخن، 1389. 19- شیری، قهرمان، ابهام فریاد ناتمام، همدان: انتشارات دانشگاه بوعلی، 1391. 20- صبور، داریوش، آفاق غزل فارسی، تهران: زوّار، 1384. 21- صفا، ذبیحالله، تاریخ ادبیّات ایران، تهران: انتشارات فردوس، 1369. 22- عمعق بخاری، شهابالدّین، دیوان اشعار عمعق بخاری، تصحیح سعید نفیسی، تهران: کتابفروشی فروغی، بیتا. 23- عنصری، ابوالقاسم حسنبناحمد، دیوان استاد عنصری بلخی. بکوشش محمّد دبیرسیاقی. تهران: انتشارات کتابخانۀ سنایی، 1342. 24- فاریابی، ظهیرالدّین، دیوان ظهیر فاریابی، به کوشش تقی بینش، تهران: کتابفروشی باستان، 1337. 25- فرّخی سیستانی، علیبنجولوع، دیوان فرّخی سیستانی، تهران: زوّار، 1363. 26- فروزانفر، بدیعالزمان، سخن و سخنوران، تهران: زوّار، 1387. 27- قطران تبریزی، ابومنصور، دیوان قطران تبریزی، به اهتمام محمّد نخجوانی، تبریز: شفق، 1333. 28- قوامی رازی، بدرالدّین، دیوان اشعار قوامی رازی، تصحیح میرجلالالدّین حسینی، تهران: سپهر، 1334. 29- کلوزنر، کارلا، دیوانسالاری در عهد سلجوقی، ترجمه یعقوب آژند، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1363. 30- کمالالدّین اصفهانی، اسماعیلبنمحمّدبنعبدالرّزاق، دیوان خلّاقالمعانی ابوالفضل کمالالدّین اسماعیل اصفهانی، تصحیح حسن بحرالعلومی، تهران: دهخدا، 1348. 31- مختاری، عثمانبنعمر، دیوان عثمان مختاری، تصحیح جلالالدّین همایی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1341. 32- معزّی، محمّدبنعبدالملک، دیوان اشعار معزّی، تصحیح ناصر هیری، تهران: مرزبان، 1362. 33- منوچهری، احمدبنقوص، دیوان منوچهری دامغانی، تصحیح محمّد دبیرسیاقی، تهران: زوّار، 1356. 34- نفیسی، سعید، محیط زندگی و احوال و اشعار رودکی، تهران: ابن سینا، 1341. 35- وطواط، رشیدالدّین، دیوان رشیدالدّین وطواط، تصحیح سعید نفیسی، تهران: شاهآباد، 1339. 36- همایی، جلالالدّین، تارخ ادبیّات ایران، تهران: نشر هما، 1375. 37- یوسفی، غلامحسین، چشمۀ روشن: دیداری با شاعران، تهران: نشر علمی، 1369. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 520 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 331 |