تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 550 |
تعداد مقالات | 5,705 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,969,899 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,351,919 |
تحلیل گیاهمردمان نخستین (جم، کیومرث و فریدون) در اساطیر هندوایرانی با محوریت زندگانی کیومرث | ||
مطالعات شبه قاره | ||
مقاله 12، دوره 11، شماره 37، پاییز و زمستان 1398، صفحه 213-234 اصل مقاله (379.75 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jsr.2019.4872 | ||
نویسنده | ||
ابراهیم واشقانیفراهانی* | ||
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور | ||
چکیده | ||
مرور اساطیر هندوایرانی گویای آن است که این مردمان بهطور اعم و ایرانیان بهطور اخص، از عصر پیشامهاجرت، پیوندی نزدیک با گیاه داشتند. یک سبب مهم کوچ بزرگ آریاییان، پیوندشان با گیاه و موانع رشد وسیع گیاه در سرما و تاریکی مساکن اولیهشان بودهاست. یکی از جالبترین نمودهای پیوند دیرین هندوایرانیان با گیاه، حضور وسیع گیاهمردمان نخستین در اساطیر این قوم است. مقولۀ «گیاهمردم» که نظریۀ پیشنهادی این مقاله است، ترسیمکنندۀ یکیانگاری انسان نخستین و گیاه در نگاه هندوایرانیان باستان است. این مقوله از یک سو گویای پیوند عمیق و وسیع این مردم با پدیدۀ گیاه و کشاورزی است و از سوی دیگر، گویای پیوند ناگسستنی بسیاری از طلوعها و غروبهای پادشاهی با آیینهای باروری زمین است. در این مقاله با بررسی نمونههای انسان نخستین در اساطیر هندوایرانی ازقبیل فریدون و جم و بهویژه کیومرث به روش تحلیلی، به جستجوی گیاهمردمان نخستین در اساطیر هندوایرانی و تدوین و پیشنهاد چرخهای تازه برای تحلیل روایتهای اساطیری بپردازیم، بهنام «چرخۀ زندگانی گیاهمردمان». از دیگر یافتهها و نتایج مقالۀ حاضر آن است که ترجمۀ گیّهمرتن (کیومرث) به «زندۀ میرا» که ترجمۀ رایج و پذیرفتهشدۀ این نام است، ترجمهای دقیق نیست و این نام میتواند معادل «گیاهمردم» (مردِ گیاهی) باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
گیاهمردم؛ گیاه؛ کیومرث؛ جم؛ فریدون | ||
مراجع | ||
1- ابناثیر، عزالدین ابوالحسن علی جزری، اخبار ایران از الکامل ابناثیر، ترجمة محمدابراهیم باستانیپاریزی، تهران: دانشگاه تهران، 1349. 2- ارداویرافنامه، ترجمه و تحقیق از ژاله آموزگار، تهران: شرکت انتشارات معین، انجمن ایرانشناسی فرانسه، 1372. 3- اوداینیک، ولادیمیر والتر، یونگ و سیاست، ترجمۀ علیرضا طیب، چاپ اول، تهران: نی، 1379. 4- بلعمی، ابوعلی محمد، تاریخ بلعمی، تصحیح محمدتقی بهار، بهکوشش محمد پروین گنابادی، تهران: زوّار، 1353. 5- بهار، مهرداد، پژوهشی در اساطیر ایران، چاپ اول، تهران: آگه، 1375. 6- بیرونی، ابوریحان، آثارالباقیه، ترجمة اکبر داناسرشت، تهران: ابنسینا، 1352. 7- پیرنیا، مشیرالدوله حسن، تاریخ ایران باستان، چاپ پنجم، تهران: دنیای کتاب، 1370. 8- تبریزی، محمدبنخلف، برهانقاطع، تهران: شرکت طبع کتاب، 1317. 9- ترجمۀ چند متن پهلوی، گزارش محمدتقی بهار، به کوشش محمد گلبن، چاپ اول، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1379. 10- حمزة اصفهانی، ابوعبدالله حمزهبنحسن، تاریخ پیامبران و شاهان (سنیالملوک الارض و الانبیاء)، ترجمة جعفر شعار، تهران: بنیاد فرهنگ ایران، 1346. 11- دینوری، ابوحنیفه احمدبنداوود، اخبارالطوال، ترجمة صادق نشأت، تهران: بنیاد فرهنگ ایران، 1346. 12- روایتپهلوی، ترجمة مهشید میرفخرایی، تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1367. 13- فردوسی، ابوالقـاسم، شاهنامه (براساس چاپ مسکو)، چاپ سوم، تهران: پیام عدالت، 1389. 14- فرنبغدادگی، بندهش، گزارش مهرداد بهار، تهران: طوس، 1369. 15- کزّازی، میرجلالالدّین، نامۀ باستان (ویرایش و گزارش شاهنامه)، چاپ اول، تهران: سمت، 1379. 16- کویاجی، جهانگیر کورجی، پژوهشهایی در شاهنامه، گزارش و ویرایش از جلیل دوستخواه، چاپ اول، تهران: سمت، 1371. 17- گردیزی، ابوسعید عبدالحی، زینالاخبار، به تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران، 1347. 18- گورین، ویلفرد و دیگران، راهنمای رویکردهای نقد ادبی، ترجمۀ زهرا میهنخواه، چاپ سوم، تهران: اطلاعات، 1377. 19- مستوفی، حمدالله، تاریخ گزیده، به اهتمام عبدالحسین نوایی، چاپ اول، تهران: امیرکبیر، 1362. 20- مسعودی، ابوالحسن علیبنحسین، مروجالذهب، ترجمة ابوالقاسم پاینده، دو جلد، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1344. 21- مکمونی، زکریابنمحمد مکمونی قزوینی، عجایبالمخلوقات و غرایبالموجودات، به تصحیح و مقـابلۀ نصـرالله سبّوحی، تهران: کتـابخانه و چاپخـانۀ مرکزی ناصرخسـرو، 1340. 22- مینویخرد، ترجمة احمد تفضلی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران، 1354. 23- نقوی، نقیب، افسانۀ جم؛ ز دفتر نبشته گه باستان، چاپ اول، مشهد: آستان قدس رضوی، 1379. 24- وندیداد، به کوشش هاشم رضی، چاپ اول، تهران: سوره، 1376. 25- هرودوت، تاریخ هرودوت (ششجلد). ترجمۀ هادی هدایتی، تهران: دانشگاه تهران، 1336- 1341. 26- یونگ، کارل گوستاو، روانشناسی ضمیر ناخودآگاه، ترجمۀ محمدعلی امیری. چاپ سوم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1383. 27- یسنا، ترجمة ابراهیم پورداوود، تهران: دانشگاه تهران، 2536. 28- یشتها، تفسیر و تألیف ابراهیم پورداوود، چاپ اول، تهران: اساطیر، 1377. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 717 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 871 |