تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 737 |
تعداد مقالات | 7,135 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,602,793 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,953,136 |
ارزیابی شدت و ریسک بیابانزایی و ارائۀ برنامۀ مدیریت منطقۀ مورد مطالعه: دشت سگزی اصفهان | ||
نشریه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 12، دوره 17، شماره 56، مهر 1398، صفحه 181-194 اصل مقاله (549.96 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2019.4896 | ||
نویسندگان | ||
عبدالحسین بوعلی1؛ علی محمدیان بهبهانی* 2 | ||
1دانشجوی دکتری مدیریت و کنترل بیابان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
2استادیار دانشکدۀ آبخیزداری و مدیریت مناطق بیابانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
چکیده | ||
بیابانزایی خطری جدی برای بسیاری از کشورهای جهان و به ویژه کشورهای در حال توسعه مانند ایران است. مناسبترین روش برای تعیین شدت خطر بیابانزایی استفاده از مدلهای تجربی است. این پژوهش با هدف ارزیابی شدت خطر و ریسک بیابانزایی در منطقه بیابانی دشت سگزی اصفهان انجام شد. نتایج نشان داد شدت خطر بیابانزایی منطقه براساس مدل مدالوس در سه کلاس خیلی کم(5.6) ، زیاد(21.13) و خیلی زیاد(73.27) قرار گرفت. معیارهای اقلیم ( امتیاز 193)، فرسایش بادی (امتیاز 176) و عامل مدیریت و سیاستگذاری (امتیاز 172) بیشترین تأثیر را در شدت بیابانزایی منطقه داشتهاند. ریسک بیابانزایی منطقه نیز با استفاده از نقشه شدت، ارزیابی عناصر در معرض خطر و آسیب پذیری عناصر در معرض خطر تهیه شد. نتایج ارزیابی ریسک محاسبه و در پنج کلاس خیلیکم، کم، متوسط، زیاد و خیلیزیاد طبقهبندی شد به طوری که کلاسهای زیاد و خیلی زیاد 40 درصد منطقه را به خود اختصاص داده و بیشترین کلاس مربوط به ریسک بیابانزایی خیلی کم با 39 درصد مساحت میباشد. براساس نتایج بهدست آمده از ریسک، واقعیّت زمینی و نظرات کارشناسی برنامه مدیریتی مناسب پیشنهاد و ارائه گردید. در شرایط بحرانی و بر مبنای ارزشهای ریسک خیلی زیاد، برنامهها و اقدامات کنترلی، مانند مدیریت صحیح و استفاده از روشهای آبیاری نوین و گیاهان زراعی مقاوم به شوری، احداث بادشکن و همچنین در برخی مناطق، حفظ وضعیّت موجود برای جلوگیری از خطر بیابانزایی، قابل اجرا میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
بیابانزایی؛ مدل مدالوس؛ ریسک؛ مدیریت؛ اصفهان | ||
مراجع | ||
- احمدی، حسن (1383). گزارش نهایی طرح تدوین شرح خدمات جامع و متدولوژی تعیین معیارها و شاخصهای بیابانزایی در ایران، دانشکدۀ منابع طبیعی دانشگاه تهران. - اختصاصی، محمودرضا (1389). گیاهان مناسب تثبیت تپهها و پهنههای ماسهای در ایران، چاپ دوم. دانشگاه یزد. صفحه230. - بوعلی، عبدالحسین؛ حسین بشری؛ رضا جعفریغ محسن سلیمانی (1396). پتانسیلیابی شبکههای باور بیزین درجهت ارزیابی تأثیر معیار کیفیت خاک در بیابانزایی منطقۀ دشت سگزی اصفهان. نشریۀ علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی) سال بیستویک. شمارۀ 2. صفحه 28-15. - جعفری، محمود؛ محمد نصری؛ علی طویلی (1388). تخریب خاک و اراضی، چاپ اول. دانشگاه تهران. صفحۀ 314. - حسینی، سید محمود؛ محمدرضا اختصاصی ؛ علیرضا شهریاری؛ حامد شفیعی (1389). بررسی وضعیت بالفعل و بالقوۀ بیابانزایی با تأکید بر معیار فرسایش بادی به روش MICD (بررسی موردی: منطقۀ نیاتک سیستان)، نشریه مرتع و آبخیزداری. مجلۀ منابع طبیعی ایران. دورۀ 63. شمارۀ 2. صفحات 181–165. - حسینپور، راضیه؛ مجید اونق؛ چوقی بایرامکمکی؛ مهدی رمضانی (1396). ارزیابی خطر بیابانزایی با استفاده از مدل MICD منطقۀ مورد مطالعه :حوزۀ آبخیز تالاب کجی نهبندان استان خراسان جنوبی، مجلۀ علمی پژوهشی مهندسی اکوسیستم بیابان. سال ششم. شمارۀ 14. صفحه 44-33. - خنامانی، علی؛ حمید کریمزاده؛ رضا جعفری (1390). استفاده از معیار خاک برای ارزیابی شدت بیابانزایی (مطالعۀ موردی: دشت سگزی اصفهان)، مجلۀ علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. علوم آب و خاک. سال هفدهم. شمارۀ 63. صفحه 59-49. - داوری، سرور؛ علیرضا راشکی؛ مرتضی اکبری؛ علیاصغر طالبانفرد (1396). ارزیابی شدت و ریسک بیابانزایی و ارائۀ برنامههای مدیریتی (منطقۀ مورد مطالعه: دشت قاسمآباد بجستان، استان خراسان رضوی)، نشریۀ مدیریت بیابان. شمارۀ 9. بهار و تابستان 1396. صفحات 106-91. - سیلاخوری، اسماعیل؛ مجید اونقغ امیر سعدالدین (1393). ارزیابی خطر و ریسک بیابانزایی منطقۀ سبزوار با استفاده از مدلMICD . دو فصلنامۀ مدیریت بحران. شمارۀ 5. صفحه 99-89. - ضیائی، نوید (1385). ارائۀ مدل منطقهای پهنهبندی و برنامۀ مدیریت خطر بیابانزایی با استفاده از فرایند تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) در منطقۀ بیابانی شهریار، استان تهران.پایاننامۀ کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. صفحه 84. - فیضنیا، سادات؛ علی گویا؛ حسن احمدی؛ حسین آذرنیوند (1380). بررسی عوامل بیابانزایی دشت حسینآباد میشمست قم جهت ارائۀ یک مدل منطقهای، مجلۀ علمی پژوهشی بیابان. دورۀ 6. شمارۀ 2. 11- 1. - Amiraslani, F & Dragovich,D (2011). Combating desertification in Iran over the last 50 years: An overview of changing approaches. Journal of Environmental Management (92) 1-13. - Ahmadi, H., Abrisham, E., Zehtabian, G.R., and Amiraslani, F (2006). The comparison of ICD and MICD models for assessment of desertification in a desertified pilot region, Iran, 14th International Soil Conservation Organization Conference. Water Management and Soil Conservation in Semi-Arid Environments. Marrakech, Morocco, May 14-19, 2006. - Amiri F, Arzani H (2010). Range management based on grazing capacity and vegetation index (case study: semi-arid ranges of Qarah Aqaj, Isfahan. Journal of Rangeland3:680-698. - Akbari, M., Ownegh, M., Asgari, H, R., Sadoddin, A., & Khosravi, H. (2016). Desertification Risk Assisment and Management Program, Global Journal of Enviromental Science and Management, 2(4), 365-380. DOI:10.22034/gjesm.2016.02.04.006. - Ekhtesasi, M. R. & Mohajeri, S (1995). Iranian classification of desertification method. In 2nd National Conference of Desertification & Combating Desertification Methods, Kerman, Iran. PP: 121-134. - European(1999).CommissionMediterranean Desertification and Use (MEDALUS), MEDALUS offic. Landent. - Ekhtesasi MR, Sepehr A (2009). Investigation of wind erosion process for estimation, prevention and control of DSS in Yazd-Ardakan plain.Environmental Monitoring and Assessment159: 267-280. - Ladisa G, Todorovic M, Trisorio Liuzzi G, eds (2010). Assessment of desertification in semi-arid Mediterranean environments: the case study of Apulia region (southern Italy) Land degradation and development.. 34:493-516. - Shakerian, N., Zehtabian, GH. R., Azarnivand,. H., and Khosravi, H (2011). Evaluation of desertification intensity based on soil and water criteria in Jarghooyeh region, Desert, 16, 23-32. - Jafarit, R. Bakhshandehmehr, L (2013). Quantitative mapping and assessment of Environmentally sensitive area to Desetification in central IRAN.land degradation & development. Published online in Wiley Online Library (wileyonlinelibrary.com) DOI: 10.1002/ldr.2227.27: 108-119 - Kosmas, C., Kirkby, M., Geeson, N (1999). Manual on:Key indicators of desertification & mapping environmentally sensitive areas to desertification, European Commission the MEDALUS project Mediterranean Desertification &Land Use. - Van Westen, C., Kappes, M. S., Luna, B. Q., Frigerio, S., Glade, T., & Malet, J. P (2015). Medium-scale multi-hazard risk assessment of gravitational processes. In Mountain risks: from prediction to management and governance (PP. 201-231). Springer Netherlands. - Zakerinejad R., and Masoudi M (2010). Assessment of soil in criteria indices for desertification with IMDPA model and GIS: Research Journal of Biological Sciences 5 (1) 116-127. - Yongfang wang, Jiquan Zhang, Enliang Guo and Zhongyi Sun (2015). Fuzzy Comprehensive Evaluation-Based Disaster risk assessment of desertification in horqin sand land , china. Environmental Research and Public Health.166-172.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 830 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 658 |