تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 566 |
تعداد مقالات | 5,822 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,157,911 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,457,714 |
شناسایی و تعیین پهنههای مناسب مخاطرات محیطی مؤثر در توسعه کالبدی شهر ایلام | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 3، دوره 9، شماره 23 - شماره پیاپی 1، خرداد 1399، صفحه 19-40 اصل مقاله (3.62 MB) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2019.28273.1484 | ||
نویسندگان | ||
پاکزاد آزادخانی ![]() | ||
1استادیار گروه معماری و جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه باختر ایلام | ||
2دانشیار گروه علوم جنگل، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام | ||
3کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه باختر ایلام | ||
چکیده | ||
ﻣﺨﺎﻃﺮات ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺣﻮادﺛﻲ ﺗﻬﺪﻳﺪآﻣﻴﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺴﺎرات ﺟﺎﻧﻲ و ﻣﺎﻟﻲ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دارﻧﺪ. بنابراین مطالعات و پژوهشهای علمی در این زمینه ضروری است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و پهنهبندی مخاطرات محیطی اثرگذار بر توسعه کالبدی شهر ایلام به شیوه توصیفی – تحلیلی و مشاهدات میدانی صورت گرفته است. محدوده موردمطالعه آن شهر ایلام و جامعه آماری آن کارشناسان مدیریت شهری و مدیریت بحران هستند که از نظرات آنها در تعیین اوزان معیارهای موردبررسی استفاده شده است. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات در این پژوهش تلفیق لایههای رقومی GIS، تحلیل سلسلهمراتبی فازی و تاپسیس است. نتایج بررسیها نشان داد که شهر ایلام از میان تمامی مخاطرات طبیعی معمول در بخش زاگرس میانی بیشتر تحت تأثیر مخاطره سیلاب میباشد. با بررسی اراضی اطراف محدوده شهری ایلام مشاهده میشود که مسیر توسعهای که شهر ایلام در دهههای اخیر طی کرده است بدون در نظر گرفتن این پدیده بسیار مهم بوده است و توسعه کالبدی شهر در جهت مناطق با ریسک بالای سیلاب صورت پذیرفته است. دو نقطه از مناطق با خطر بسیار زیاد با مساحت 33/5 و 18/2 هکتار دقیقاً بر مناطقی از شهر منطبق شدهاند که در آخرین سیلاب، خسارت شدیدی را متحمل دیده بودند و دارای ریسک خطر سیلاب بالایی هستند. ایمنترین مناطق برای توسعه شهر ایلام مناطق جنوبی شهر (به سمت روستای چشمه کبود) هستند که علاوه بر داشتن وضعیت فیزیوگرافی مطلوب، از نظر ایمنی ریسک سیلاب نیز در محدوده مناسبی قرارگرفتهاند | ||
کلیدواژهها | ||
مخاطرات محیطی؛ توسعه کالبدی؛ پهنهبندی؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS؛ شهر ایلام | ||
مراجع | ||
احمدی، طیبه؛ زنگنه اسدی، محمدعلی؛ رامشت، محمدحسین؛ مقصودی، اکبر، (1392). محدودیتها و قابلیتهای فرآیندهای ژئومورفیک در توسعه و برنامهریزی شهر خرمآباد، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال سوم، شماره 11، صص 34-19. اسفندیاری درآباد، فریبا؛ جدی، صغری؛ ریحان، محبوب؛ (1392). بررسی تنگناهای طبیعی و انسانی برای توسعة فیزیکی- کالبدی شهرها درشهرستان گرمی با استفاده از GIS، جغرافیا و آمایش شهری-منطقهای، شماره 6، صص 96-85. امانپور، سعید؛ علیزاده، هادی؛ قراری، حسن؛ (1392)، تحلیلی بر مکانیابی جهات بهینه توسعه فیزیکی شهر اردبیل با استفاده از مدل AHP، فصلنامه برنامهریزی منطقهای، سال سوم، شماره 10، صص 96-83. امینیورکی، سعید؛ مدیری، مهدی؛ شمسایی زفرقندی، فتحالله؛ قنبرینسب، علی؛ (1393). شناسایی دیدگاه های حا کم بر آسیب پذیری شهرها در برابر مخاطرات محیطی و استخراج مؤلفه های تأثیرگذار در آن با استفاده از روش کیو، دو فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت بحران، ویژهنامه هفته پدافند غیرعامل، صص 18-5. اوزی، رمضان. (1390). جغرافیای مخاطرات (مخاطرات انسانی و طبیعی). ترجمه: محمد ظاهری. تبریز: دانشگاه تبریز. 454 ص. بهنیافر، ابوالفضل؛ قنبرزاده، هادی؛ منصوری دانشپور، محمدرضا. (1388). پهنهبندی خطر زمینلغزش و ناپایداری دامنهای به روشهای AHP و احتمال «مطالعه موردی: حوضه آبریز رودخانه کنگ، دامنههای شمالی بینالود». مجله علمی – پژوهشی فضای جغرافیایی، سال نهم، شماره 27، صص 78-55. زمردیان، محمدجعفر. (1378). کاربرد جغرافیای شهری در برنامهریزی شهری و روستایی. تهران: انتشارات سازمان سمت. چاپ سوم. 276 ص. سپهر، عادل، کاویانآهنگر، راحیل. (1393). طبقهبندی تحملپذیری مناطق شهری کلانشهر مشهد به مخاطرات محیطی با استفاده از برنامهریزی خطی تناوبی سیموس (SIMUS). جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 9، صص 141-125. سرور، هوشنگ؛ خیریزاده آروق، منصور؛ لالهپور، منیژه. (1393). نقش عوامل محیطی در امکانسنجی توسعه فیزیکی بهینه شهر ملکان، مجله پژوهش و برنامهریزی شهری، سال پنجم، شماره 18، صص 114-95. طالبزاده، میرحیدر. (1388). توسعه فیزیکی ناپایدارشهرها و آسیبپذیری آنها در برابر سوانح طبیعی نمونه موردی: شهر ماکو در آذربایجان غربی. مجله مسکن و محیط روستا، صص 111-98. علیالحسابی، مهران؛ مولائی، اصغر. (1391). ارتقاء پایداری شهرهای بزرگ در برابر مخاطرات محیطی با رویکرد توسعه زیرسطحی (نمونه موردی شهر تهران). فصلنامه آمایش محیط، شماره 22، صص 61-39. فردوسی، بهرام. (1384). امکانسنجی و کاربرد سیستم پشتیبانی تصمیمگیری در توسعه فیزیکی شهر، نمونه موردی شهر سنندج، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس. قدیری، محمود؛ رکنالدین افتخاری، عبدالرضا. (1392). رابطه ساخت اجتماعی شهرها و میزان آسیبپذیری در برابر خطر زلزله، مطالعه موردی: محلات کلانشهر تهران. جغرافیا و برنامهریزی محیطی، دوره 24، شماره 2، صص 174-153. قرخلو، مهدی؛ داوودی، محمود؛ زندی، سیدمجدالدین؛ جرجانی، حسنعلی. (1390). مکانیابی مناطق بهینه توسعه فیزیکی شهر بابلسر بر مبنای شاخصهای طبیعی، جغرافیا و توسعه، شماره 23، صص 122-99. روزنامه اطلاعات، (1380)، چرا در خشکسالی، خطر سیل تشدید میشود؟ 8 مرداد ماه. روزنامه کیهان، (1379)، جلوی حوادث طبیعی را نمیتوان گرفت اما آثار ویرانگر آن را میتوان کاهش داد، 26 مهرماه. Bagan H and Yamagata Y., 2012, Landsatanalysis of urban growth: How Tokyobecame the world's largest megacity duringthe last 40 years. Remote Sensing of Environment 127. pp: 210–222. Champman, C.B.& Ward, S. 1997, Project Risk Management: Process, Techniques, and insights, John Wiley and Sons, Chichester. Cutter, S.L, Mitchell, J.T., and Scott, M.S., 2000, Revealing the Vulnerability of People and Places: A case study of Georgetown County, South Carolina, annals of association of American geogromreh’s.90, mm713-737. ECHO, 1999, The Geography of Disasters,Geography in Humanitarian Assistance. EuropeanCommunity Humanitarian Office, available on:http://membres.lycos.fr/dloquercio /knowhow/ Ford., 2002, Vulnerability: Concepts and Issues; A literature review of the concept of vulnerability, its definition, and application in studies dealing with human-environment interactions, part of PhD Scholarly Field Paper For course Geog*6100, University of Guelph. Jessamy, V.R., 2000, Program of Vulnerability of OECS, a historical analysis of root causes, The society for Caribbean studies annual conference paper, edited by Sandra courtman, v0l.3, ISSN 1471-2024, http://www.scsonline. Freeserve.co.uk/o1vo3.html. Jiang, L., Deng, X., Seto, K.C., 2013, The impact of urban expansion onagricultural land use intensity in China.Land Use Policy 35, pp: 33–39. Tayyebi, A., Pijanowski, B.C., Tayyebi, A.H.2011, An urban growth boundary model using neural networks, GIS and radial parameterization: An application toTehran, Iran. Landscape and Urban Planning, 100. pp: 35–44. Trondheim, R.J, 2000, Reducing Disaster Vulnerability Through Local Knowledge and Capacity: The Case Earthquake prone Rural Communities in India and Nepal, Dr. ing Thesis, Norwegian University of Science and Technology, Faculty of Architecture and Fine Art Department of Town and Regional Planning.42, pp 92–111 Smith K., 2000, Environmental hazards: Assessing risk and reducing disaster, 3rd Ed, Routledge, New York. Smith, K. 1992, Environmental Hazards: AssessingRisk and Reducing Disaster. Routledge, London. Stonich, S., 2000, The Human Dimensions of Climate Change, The Political Ecology of Vulnerability, available on: http://www.isodarco.it/ courses/candriao1/paper candria01 stonich.html. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 252 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 338 |