تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 475 |
تعداد مقالات | 4,927 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,251,926 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,880,231 |
تحلیل همدیدی روند تغییرات اوزون استراتوسفری در کلانشهر تهران | ||
فصلنامه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 12، دوره 17، شماره 57، زمستان 1398، صفحه 199-218 اصل مقاله (2.41 MB) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2019.5034 | ||
نویسندگان | ||
قاسم کیخسروی ![]() | ||
1استادیار اقلیمشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
2دانشجوی دکتری مخاطرات آبوهواشناسی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران | ||
چکیده | ||
در این پژوهش برای بررسی نوسانات ازن لایه استراتوسفری ایستگاه ژئوفیزیک(دوره آماری 2005 تا 2010 )، نتایج بیانگر آن است که با افزایش ازن دمای سطح زمین کاهش یافته و با کاهش ازن بر دمای سطح زمین افزوده شده است و بیشترین سطح معنی داری و ضریب همبستگی در سطح اطمینان 99 درصد متعلق به فصل بهار و بعد از آن فصل پاییز می باشد. در بررسی رابطه بین مقدار ازن و ارتفاع تروپوپاز بین مقادیر بالاترین و کمترین ازن و ارتفاع تروپوپاز در طی دوره آماری در فصل زمستان حدود 79 درصد، فصل بهار 73 درصد، فصل تابستان 67 درصد و در فصل پاییز 62 درصد با افزایش ارتفاع لایه تروپوپاز، مقدار ازن کاهش پیدا کرده است. از لحاظ همدیدی پربندهای ارتفاع سطح 200 و 500 هکتوپاسکالی، در روزهای همراه با افزایش ازن سازگاری خوبی با تغییرات ستون کلی ازن جو نشان می دهد. بطوریکه در اکثر موارد عبور پرارتفاع ها و ناوه های ورتکس قطبی به منطقه ، باعث ایجاد سرمایش شدید و افزایش غلظت ازن در پوش سپهر گردیده است. و بر عکس با دور شدن ناوه و ورتکس قطبی، پشته عمیقی از پرفشار عربستان تا منطقه مورد مطالعه گسترش یافته و با فرارفت هوای گرم در پشته ها، سبب افزایش ارتفاع سطح ژئوپتانسیلی و کاهش ازن در منطقه می شود. بنابراین می توان اینگونه نتیجه گرفت در طی کاهش ارتفاع سطح ژئوپتانسیل و تروپوپاز، همگرایی ازن در ترازهای بالا صورت گرفته و نزول آن باعث افزایش ستون ازن کلی جو شهر تهران شده و به همان نسبت دمای سطح زمین نیز کاهش می یابد. و بر عکس با افزایش ارتفاع ژئوپتانسیل ترازهای 200 و 500 هکتوپاسکالی و تروپوپاز، واگرایی ازن در ترازهای بالا صورت گرفته و ستون ازن کلی جو کاهش و دمای سطح زمین نیز افزایش می یابد. | ||
کلیدواژهها | ||
اوزوناستراتوسفری؛ وردایست؛ نوسانات؛ همدید؛ کلانشهر تهران | ||
مراجع | ||
- خوشحالدستجردی، جواد؛ ایران غازی؛ محمدباقر بهیار؛ ویکتوریا عزتیان (1386). تحلیل و بررسی اوزون شهر اصفهان، مجلۀ پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان. دورۀ 22. شمارۀ 1. صفحات 154-133. - کریمی، صادق (1393). تحلیل همدیدی تغییرات اوزون تروپوسفری کلانشهر تهران، نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. سال 14. شمارۀ32. صفحات 26-7. - لشکری، حسن؛ عباسعلی دادشی؛ زینب محمدی (1396). تحلیل تغییرات ماهانۀ ارتفاع تروپوپاز برروی ایران، پژوهشهای جغرافیای طبیعی. دورۀ 49. شمارۀ 1. صفحات 133-113. - مباشری، محمدرضا (1386). پایش تغییرات اوزون در جوّ ایران با استفاده از دادههای ماهوارهای، مجلۀ محیطشناسی. سال 33. شمارۀ44. صفحات 54-43. - بیدختی، عباسعلی؛ زهرا شرعیپور (1386). بررسی تغییرات اوزون در محدودۀ ایستگاه سینوپتیک مؤسسۀ ژئوفیزیک برای سال 2002، مجلۀ محیطشناسی. شمارۀ 43. صفحات 74-63. - Akinyemi, M. L (2010). Total ozone as a stratospheric indicator of climate variability over West Africa, Int.J.Phys.Sci,5,PP.447-451.
- Anton, M. Lopez , A. Serrano , M. Banon and Garcia, J. A (2010). Diurnal variability of total ozone column over Madrid (Spain), Atmospheric Environment,pp.2793-2798.
- Andrews, D. G., Holton, J. R., & Leovy, C. B. (1987). Middle atmosphere dynamics (No. 40). Academic press. Mehr 20, 1366 AP- Science - 489 pages.
- Ayodeji,O and Emmanuel, C (2013). Analysis of temporal and spatial variability of total column ozone over West Africa using daily TOMS measurements, Atmospheric Pollution Research4, PP.387-397.
- - Cagnazzo,C. Manzini, E. Calvo, N. Douglass, A. Akiyoshi, H. Bekki, S. Chipperfield, M. Dameris, M. Deushi, A. M. Fischer, H. Garny, A. Gettelman, M. A. Giorgetta, D. Plummer, E. Rozanov, T. G. Shepherd, K; Shibata, A. Stenke, H. Struthers, and Tian. W (2009). Northern winter stratospheric temperature and ozone responses to ENSO inferred from an ensemble of Chemistry Climate Models, Atmos. Chem. Phys, Vol. PP.8935-8948.
- Diab R. D., Thompson A. M., Mari K., Ramsay L and Coetzee G. J. R (2004). Tropospheric ozone climatology over Irene, South Africa, from 1990 to 1994 and 1998 to 2002, Journal of Geophysical Research-Atmospheres, PP.1-11.
- Fishman, J., Wozniak, A. E. and Creilson, J. K. (2003). Global distribution of tropospheric ozone from satellite measurements using the empirically corrected tropospheric ozone residual technique: Identification of the regional aspects of air pollution, Atmos. Chem. Phys., 3, PP.893-907.
- Rigby,M. (1992). International Meteorological Vocabulary. Revised edition. Geneva, Switzerland, World Meteorological Organization, P. 636. ISBN 92-63-02182-1.
- Reichler, T.; Dameris, M. and Sausen, R. (2003). Determining the tropopause height from gridded data, Geophysical research letters, 30(20).pp.16.
- Sheng. Bo . Liang, Z and Yu Long, T (2017). Stratospheric ozone change over the Tibetan Plateau, Atmospheric Pollution Research 8 .PP.528-534.
- Zvyagintseva, A. M. Vargina, P and Peshin. S (2015).Total Ozone Variations and Trends during the Period 1979-2014, Atmospheric and Oceanic Optics, 2015, Vol. 28, No. 6, PP.575-584.
- -Hirschberg, P. A and Michael Fritsch,J (1989). Tropopause Undulations and the Development of Extratropical Cyclones, monthly weather review, Vol 119, PP.918-550.
- -Han,Z (1996).Seasonal Variation and trends of toms ozone over Tibet, geophys. res. lett.23. PP.1029-1302.
- -Hood, L, L. Soukharev,B. and McCormack, J. P (2010). Decadal variability of the tropical stratosphere: Secondary influence of the El Niño–Southern Oscillation, JOURNAL of geophysical Research, Vol. 115.PP.1-16.
- -Herman, J. R.. P. K. Bhartia, J. Ziemke, Z. Ahmad, and Larko,D (1996). UV-B increases (1979-1992) from decreases in total ozone, Geophysical Research Letters, 23, PP. 2117-2120.
- Vlamakis, A (2005).Tropopause and total ozone at mid-latitudes, International Journal of Remote Sensing, 26, PP.3605-3612.
- -Mote, P. W., J. R., Holton and Wallace, J. M (1991). Variability in total ozone associated with baroclinic waves, Journal of the Atmospheric Sciences, 48, PP.1900-1903.
- -Nikulin, G (2005). Impact of Rossby waves on ozone distribution and dynamics of stratosphere and troposphere, IRF scientific report 285, Swedish Institute of Space Physics Kiruna, Kiruna, Sweden, ISBN 91-7305-946-3. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 104 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 112 |