تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 566 |
تعداد مقالات | 5,822 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,158,636 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,458,175 |
واکاوی بسامد رخداد رودبادها در زمان بارشهای فرین در آذربایجان شرقی | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 1، دوره 10، شماره 29 - شماره پیاپی 3، آذر 1400، صفحه 1-18 اصل مقاله (1.47 MB) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2020.26806.1448 | ||
نویسندگان | ||
امیرحسین حلبیان ![]() | ||
1دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، ایران | ||
2کارشناس ارشد اقلیمشناسی | ||
چکیده | ||
به منظور واکاوی بسامد رخداد رودبادها در زمان وقوع بارشهای فرین و فراگیر در آذربایجان شرقی با بهرهگیری از رویکرد محیطی به گردشی در اقلیمشناسی همدید، دادههای بارش 11 ایستگاه همدید استان در بازه زمانی 11/10/1329 تا 30/12/1391 (22725 روز) اخذ شد. در ادامه، بارشهای فرین و فراگیر منطقه بر اساس دو شرط انتخاب گردید: حداقل نیمی از ایستگاهها بارش دریافت کرده و میانگین بارش ایستگاهها بیش از میانگین صدک 99ام بارش طی دوره مورد مطالعه باشد. بر اساس دو آستانه فوق، 97 رخداد بارشی برگزیده شد. در این روزها بسامد رخداد رودبادها، موقعیت و سرعت آنها بر روی کرنل صفر تا 120 درجهی طول شرقی و صفر تا 80 درجهی عرض شمالی برای هر یاخته(1617) در ترازهای 250، 300، 400 و 500 هکتوپاسکال طی چهار دیدهبانی همدید در ساعتهای 00، 06، 12 و 18 گرینویچ محاسبه گردید. نتایج نشان داد که رودبادها در ترازهای مزبور در ساعتهای همدید به ویژه در ساعت 18 بر روی منطقه مطالعاتی نمودی کاملا آشکار دارد. کانون بیشینه بسامد رخداد رودباد نیز بر روی شمال شبه جزیره عربستان استقرار دارد. نقشههای میانگین سرعت باد در ساعتهای همدیدی که از یکسو منطبق بر رخداد بیشینهی بسامد رودباد و از دیگر سو مقارن با وقوع بیشینهی سرعت باد در پهنهی مطالعاتی است؛ نشان میدهد که محور خروجی رودباد به صورت مایل با جهت جنوبغربی- شمالشرقی به سوی نیمه غربی کشور کشیده شده و آذربایجان شرقی در قطاع چپ خروجی رودباد، جایی که واگرایی و ناپایداری در جو رخ میدهد قرار دارد.این موضوع بیانگر حرکات عمودی صعودی بر روی محدودهی مطالعاتی بوده که منجر به انبساط توده هوا در سطوح بالا و ناپایداری جو میشود. به طور کلی کشیدگی رودباد تا تراز 500 هکتوپاسکال خصوصا در ساعت 18 نشان از ضخامت لایهی ناپایدار داشته که رخداد بارشهای فرین و فراگیر بر روی آذربایجان شرقی را فراهم میکند. | ||
کلیدواژهها | ||
بسامد؛ ناپایداری؛ رودباد؛ بارشهای فرین؛ واگرایی؛ آذربایجانشرقی | ||
مراجع | ||
پروین، نادر(1392)، بررسی ارتباط موقعیت مکانی رودبادهای تراز میانی جو و وقوع سیل در حوضه آبریز دریاچه ارومیه، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، شمارهی 29، صص 250-235. حلبیان، امیرحسین، حسینعلیپورجزی، فرشته(1393)، تحلیل فراوانی رودبادهای مرتبط با بارشهای حدی و فراگیر در کرانههای غربی خزر، تحقیقات جغرافیایی، دوره 29، شماره پیاپی 112، صص 220-205. دارند، محمد(1394)، واکاوی بسامد رخداد رودبادها هنگام بارشهای سیل آسای استان کردستان، جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره سیزدهم، صص 113-95. سعیدآبادی، رشید، آب خرابات، شعیب، نجفی، محمد سعید(1394)، موقعیت رودباد جبهه قطبی در ارتباط با بارش های سنگین و شار رطوبت ترازهای پایین غرب ایران، محیطشناسی، دوره 41، شماره4، صص 798-783. عزیزی، قاسم، سفرراد، طاهر(1391)، تحلیل ویژگیهای رودباد طی فازهای ENSO (مطالعه موردی سالهای 1997، 2008 و 2010)، پژوهشهای اقلیمشناسی، شماره 9، صص 82-69. علیجانی، بهلول(1381)، اقلیمشناسی سینوپتیک، تهران، انتشارات سمت، چاپ اول، 257 صفحه. علیجانی، بهلول، کاویانی، محمدرضا(1379)، مبانی آب و هواشناسی، 1379، تهران، انتشارات سمت، چاپ ششم، 592 صفحه. غیور، حسنعلی، خسروی، محمود(1380)، تأثیر پدیده انسو بر نابهنجاریهای بارش تابستانی و پاییزی منطقه جنوبشرق ایران، تحقیقات جغرافیایی، سال شانزدهم، شماره پیاپی62، صص174-141. فرجزادهاصل، منوچهر؛ لشکری، حسن؛ خورانی، اسداله(1386)، تحلیل موقعیت رودباد در رابطه با سامانههای بارشی غرب کشور (استانهای ایلام و کرمانشاه)، مدرس علوم انسانی، شماره پیاپی53 ( ویژه نامه جغرافیا)، صص 256-239. مسعودیان، سیدابوالفضل(1388)، دینامیک جو در عرض میانه، تهران، انتشارات سمت و دانشگاه اصفهان، چاپ اول، 426 صفحه. مسعودیان، سیدابوالفضل، محمدی، بختیار(1390)، تحلیل فراوانی رودبادهای مرتبط با رخداد بارشهای ابرسنگین ایران، تحقیقات منابع آب ایران، سال هفتم، شماره2، صص 91-80. Dayan.U; Abramski. R. (1983), Heavy rain in the middle east related to unusual jet stream properties. Bulletin American Meteorological Society.10, 138-1140. Degrimrndzic. J, Wibig. J. ,(2007), Jet stream patterns over Europe in the period 1950-2001 classification and basic statistical properties. Theoretical and Applied Climatology, 3-4, 149-167. Eltantawy. A.I., (1960), Jet stream clouds in the middle east. Pure and Applied Geophysics, 1,352-359. Endlich, R.M., Solot, S.B. Thur, H.A., (1955), The mean vertical structure of the jet stream, Tellus, 3, 308-313. Geer, I.W.,( 1996), Glossary of weather and climate, American Meteorological Society, Boston, 272p. Grover, E.k, Sousounis, P. J.,( 2002), The influence of large-scale flow on fall precipitation system in the Great Lakes Basin. Journal of Climate, 15, 1943-1956. Herron. T. J., Tolstoy. I., ( 1968), Tracking jet stream winds from ground level pressure signals, Journal of the Atmospheric Sciences, 26, 266-269. Jhonson. D. H, Danials. S.M., ( 2006), Rainfall in relation to the jet stream, Journal of the Royal Meteorological, 344, 212-217. Kidston, J.A.S., Taschetto, D.W.J., Thompson, M. H., England,M., ( 2011), The influence of southern hemisphere sea‐ice extent on the latitude of the mid-latitude jet stream. Geophysical Research Letters, 38, 1-5. Newton, Ch. W. Persson, A.V., ( 1962), Structural characteristics of the subtropical jet stream and certain lower-stratospheric wind systems, Tellus, 2, 221-241. Prezerakos, N.G, Flocas, H. A., Brikas, D., ( 2006), The Role of the Interaction between Polar and Subtropical Jet in a Case of Depression Rejuvenation over the Eastern Mediterranean, Meteorol. Atmos. Phys, 92, 139-151. Riehl, H . Capt, F.A ., Berry, U.S., Maynard. N., ( 1954), Exploration of the jet stream by aircraft during the winter of 1952-1953. Journal of meteorology, 12, 26-35. Riehl, H. Alaka, A. Jordan, C.L. Renard, R.J., (1954), The Jet Stream, Meteorological Monographs, American Meteorological Society. Strong. C., and Davis. R.E., (2007), Variability in the position and strength of winter jet stream cores related to northern hemisphere teleconnections. Journal of Climate, 21, 584-592. Weinert. R. A., ( 1968), Statistics of the subtropical jet stream over the Australian, Central Office, Bureau of Meteorology, Melbourne, Manuscript received November 1998. Woolings, T., Hannachi, A., Hoskins, B., (2009), Variability of the North Atlantic eddy-driven Jet Stream, Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society, Published online in Wiley InterScience. Vasantha, B. Ratnam, M.V. Mohan, K. Kamala, S. Rao, D.N., ( 2002), Characteristics of tropical easterly jet over Gadanki: Comparison with radiosonde and rawinsonde. Indian journal of radio and space physics, 31, 130-139. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 160 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 188 |