تعداد نشریات | 30 |
تعداد شمارهها | 691 |
تعداد مقالات | 6,782 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,080,633 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,478,711 |
بررسی ارتباط ظرفیتسازی و توانمندسازی زنان روستایی مطالعۀ موردی: شهرستان زنجان | ||
نشریه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 11، دوره 18، شماره 58، فروردین 1399، صفحه 203-224 اصل مقاله (1.15 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2020.5191 | ||
نویسندگان | ||
زهرا تاراسی* 1؛ حسین کریم زاده2؛ محسن آقایاریهیر2 | ||
1دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه تبریز، ایران | ||
2استادیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
زنان با اینکه نیمی از جمعیت روستایی را تشکیل داده و از پتانسیلهای زیادی برای مشارکت در فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی برخوردار هستند؛ اما بیتوجهی به ارتقای ظرفیت و توانمندسازی آنها، چالشهای فراوانی برای زنان روستایی و توانمندی آنها ایجاد نموده است. توجه به ظرفیتهای زنان در راستای توانمندسازی آنها میتواند ضمن افزایش مشارکت آنها در امور معیشتی باعث افزایش توانمندی آنان شود. لذا هدف این مطالعه بررسی ظرفیتسازی جهت توانمندسازی زنان روستایی میباشد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن پیمایشی است. جامعه آماری شامل زنان روستایی شهرستان زنجان میباشد (43559N=). با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونهگیری سهمیهای، 381 زن به عنوان نمونه انتخاب گردید. از آزمون رتبهای همانباشتگی نامحدود اکتشافی برای شناسایی ابعاد ظرفیتسازی، از آزمون t تک نمونهای برای سنجش توانمندی و با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری (SEM) به بررسی ارتباط ظرفیت سازی و توانمندی زنان پرداخته شد. نتایج نشان داد که از میان چهار بعد در نظر گرفته شده برای سنجش ظرفیت-های روستایی، به ترتیب ابعاد اقتصادی (163/0)، بعد اجتماعی (133/0)، ساختاری- نهادی (121/0) و محیطی (118/0) مهمترین ابعاد ظرفیت سازی برای زنان روستایی بوده است. نتایج ارزیابی توانمندسازی زنان حاکی از آن است که توانمندسازی زنان شهرستان زنجان در وضعیت نامناسبی قرار دارند و فقط بعد سیاسی توانمندی زنان در سطح مطلوبی بوده است. همچنین تحلیلهای بدست آمده از مدل-سازی معادلات ساختاری نشان داد که توانمندسازی زنان تحت تاثیر ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیطی و نهادی ظرفیت سازی قرار دارد. مقدار p کلیه پارامترهای لامدا در این مدل نشان از تأیید رابطه بین ظرفیت سازی و توانمندسازی با ضریب 53/0 دارد که نشان دهنده ارتباط معنادار بین این دو میباشد. با این حال بعد اقتصادی ظرفیت سازی و شاخصهای آن بیشترین اثرات را بر توانمندسازی زنان در منطقه مورد مطالعه داشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
ظرفیتسازی؛ توانمندسازی؛ زنان روستایی؛ معادلات ساختاری؛ شهرستان زنجان | ||
مراجع | ||
- بذرافشان، جواد؛ مهرشاد طولابینژاد (1395). تحلیل و بررسی اثرات سرمایهگذاری بر توانمندسازی و رفاه خانوارهای روستایی (دهستان ملاوی شهرستان پلدختر)، پژوهش و برنامهریزی روستایی. دورۀ 5. شمارۀ 3. صفحات 195-179. - پورطاهری، مهدی؛ جمشید عینالی؛ عبدالرضا رکنالدین افتخاری (1389). نقش ظرفیتسازی در کاهش تأثیرات مخاطرات طبیعی (زلزله) در مناطق روستایی با تأکید بر روشهای کمی (مطالعه موردی: مناطق زلزله زده شهرستان خدابنده)، فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی. دورۀ 4. شمارۀ 74. صفحات 39-23. - جباری، حبیب (1384). رویکردهای اجتماع محور به برنامههای فقرزدایی در ایران، رفاه اجتماعی. دورۀ 5. شمارۀ 18. صفحات 449- 398. - خلوتی، ملیحه (1388). بررسی میزان توانمندی زنان خانه دار و عوامل موثر بر آن در شهر شیراز، فصلنامه پژوهش اجتماعی. دوره 2. شماره 4. صفحات 171-153. - رفیعیان، مجتبی؛ زهرا خدایی؛ هاشم داداشپور (1392). ظرفیتسازی اجتماعات محلی بهمثابه رویکردی در توانمندسازی نهادهای اجتماعی، فصلنامه جامعهشناسی نهادهای اجتماعی. دورۀ 1. شمارۀ 2. صفحات 160-133. - رکنالدینافتخاری، عبدالرضا (1389). مدیریت توسعۀ روستایی (بنیانهای نظری)، تهران. انتشارات سمت. - رکنالدینافتخاری، عبدالرضا؛ محمدحسین پاپلییزدی؛ عرفان عبدی (1387). ارزیابی اثرات اقتصادی بازارچههای مرزی در بازتابهای توسعه مناطق مرزی؛ مطالعه موردی: بازارچه مرزی شیخ صالح شهرستان ثلاث باباجانی، استان کرمانشاه. فصلنامه ژئوپلیتیک. دورۀ 4. شمارۀ 2 (پیاپی 12). صفحات 109-82. - شکوری، علی؛ مریم رفعتجاه؛ معصومه جعفری (1386). مؤلفههای توانمندی زنان و تبیین عوامل موثر بر آنها، پژوهش زنان. دورۀ پنجم. شمارۀ 1. صفحات 26-1. - طالشی، مصطفی؛ محمود جمعهپور؛ محمود گنجیپور (1394). نقش سرمایهگذاریهای دولت در ظرفیتسازی مناطق روستایی (نمونه موردی: روستاهای ناحیه آران و بیدگل)، فصلنامه برنامهریزی منطقهای. سال پنجم. شمارۀ 71. صفحات 74-59. - عینالی جمشید (1389). ظرفیتسازی برای کاهش اثرات سوانح طبیعی (زلزله) در مناطق روستایی (مطالعه موردی شهرستان خدابنده)، رساله دکترا رشته جغرافیا. تهران دانشگاه تهران. - فراهانی، حسین؛ سمیرا حاجیحسینی (1392). ارزیابی ظرفیتهای نواحی روستایی جهت توسعۀ کارآفرینی و توانمندسازی روستاییان (مطالعه موردی: روستاهای بخش شال شهرستان بوئین زهرا)، پژوهشهای روستایی تهران. دورۀ چهارم. شمارۀ 4. صفحات 748- 715. - Alkire. S, Meinzen-Dick. R, Peterman. A, Quisumbing. A, Seymour. G, and Ana Vaz (2013). The Women’s Empowerment in Agriculture Index, World Development, Volume 52, PP. 71-91. - Austen P. (2003) Community capacitybuilding and mobilization in youth mental health promotion. Volume 30, PP.2-12. - Bayeh. .E (2016). The role of empowering women and achieving gender equality to the sustainable development of Ethiopia, Humanities and Social Sciences,Volume 9, Issue 16, PP. 1-6. - Bushra. A and Wajiha. N (2015). Assessing the Socio-Economic Determinants of Women Empowerment in Pakistan, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Volume 177, PP. 3-8. - Carr, E. R (2008). Men's crops and women's crops: the importance of gender to the Understanding of agricultural and development outcomes in Ghana's central region. World DevT Volume 36, Issue 5, PP.900- 915. - Chandra, A. McNamara, K. E. Dargusch, P. Caspe, A. M. and Dalabajan, D (2017). Gendered vulnerabilities of smallholder farmers to climate change in conflict-prone areas: A case study from Mindanao, Philippines, Journal of Rural Studies, Volume 50, PP.45- 59.
- Crisp. B. R, Swerissen. H, and Stephen J. Duckett (2000). Four approaches to capacity building in health: consequences for measurement and accountability, Health Promot Int, Volume 15, lssue 2, PP.99-107. - Diiro, G. M. Seymour, G. Kassie, M. Muricho, G & Muriithi, B. W (2018). Women’s empowerment in agriculture and agricultural productivity: Evidence from rural maize farmer households in western Kenya, Plos One, Volume 13, Issue 5, PP.1- 27. - Hunt. W, Vanclay. F, Birch. C, Coutts. J, Flittner N and Bruce Williams (2011). Agricultural extension: Building capacity and resilience in rural industries and communities, Journal Rural Society, Volume 20, Issue 2, PP.112- 127. - International Council Science (2002). Science Education & Capacity Building, ICSU, P. 11. - Islam. N, Ahmed. E, Chew. J, and Brian D’Netto (2012). Determinants of Empowerment of Rural Women in Bangladesh, World Journal of Management, Volume 4, Issue 2, PP. 36- 56. - Isserman. A. M, Feser. E, Warren. D. E (2012). Why some rural places prosper and others do not, International regional science review, Volume 32, Issue 3, PP.300- 342. - Javan Forouzande. A, Motallebi. G (2012). The Role of Open Spaces in Neighborhood Attachment Case Study: Ekbatan Town in Tehran Metropolis, International Journal Of Architecture and Urban Development, Volume 1, Issue 3, PP. 11- 20. - Kanamaru, M (2005). Approaches for Systematic Planning of Development Projects. - Lekoko, R. N, and Merwe, M.V.D (2006). Beyond the Rhetoric of Empowerment: Speak the Languaage, Live the Experience if Rural Poor, Internationa review of education, Volume 52, Issue 3-4, PP. 323-332. - Mahmud. S, Shah. N. M and Stan Becker (2012). Measurement of Women’s Empowerment in Rural Bangladesh, World Development, Volume 40, Issue 3, March 2012, PP.610-619. - Malapit, H. J. Quisumbing, A. R (2015). What dimensions of women’s empowerment in agriculture matter for nutrition in Ghana? Food Policy, Volume 52, PP. 54-63. - Parsons, R. J. (2001), Specific practice strategies for empowermentbased practice with women: A study of two groups. Affilia- journal of women and social work, Volume 16, Issue 2, PP. 159-179 - Pelling, M.,O'Brien, K., Matyas, D (2015). Adaptation and transformation. Clim. Change 133 (1), 113- 127. - Pines, A.M. and Schwartz, D (2010). Now you see them, now you don’t gender differences in entrepreneurship, Journal of Managerial Psychology, Volume 23, PP. 811-32. - Terry, G (2009). No climate justice without gender justice: an overview of the issues, Gender and Development, Volume 17, Issue 1, PP.5- 18. - United Nation Center For Human Settlement (2001). Cities in Globalizing World: Glo BAL Report on Human Settlement. - University of Foreign Affairs (2000). A Capacity Building Focus, Univer sity of Foreign Affairs. - Upadhyay, U. D. Gipson, J. D. Withers, M. Lewis, S. Ciaraldi, E. J. Fraser, A. Huchko, M. J. and Prata, N (2014). Women's empowerment and fertility: A review of the literature, Social Science and Medicine, 15: 111-120. - World Bank, Women, Business and the Law (2012). Removing Barriers to Economic Inclusion, Washington, DC. - Zasada. I, Reutter. M, Piorra. A, Lefebvre. M And Palomab. S. G (2015). Between capital investments and capacity building-Developmentand application of a conceptual framework towards a place-basedrural development policy, Land Use Policy, Volume 46, PP.178-188.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,004 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 991 |