
تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 739 |
تعداد مقالات | 7,159 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,704,569 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,033,160 |
نقش انگلیس در شکل گیری مرزهای جنوب شرقی ایران (با تأکید برخط مرزی گلد اسمیت و کلنل هلدیچ) | ||
نشریه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام | ||
مقاله 10، دوره 13، شماره 25، مهر 1398، صفحه 179-196 اصل مقاله (812.16 K) | ||
نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2020.24584.2299 | ||
نویسنده | ||
نصرت خاتون علوی ناهوکی* | ||
گروه آموزشی تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه ولایت ایرانشهر | ||
چکیده | ||
مرزهای جنوب شرقی ایران به دلیل ویژگیهای خاص جغرافیایی و سیاسی همواره از پرحادثهترین مرزهای ایران بوده است. از سوی دیگر رقابت دولتهای فرانسه، روسیه و انگلیس بر سر هندوستان، انگلیسیها را بر آن داشت تا با جدا کردن افغانستان از ایران به عنوان منطقه حایل، معابر دسترسی به هندوستان را به دست بگیرند. بنابراین عهدنامه گلد اسمیت و کلنل هلدیچ نقطه عطفی در شکلگیری مرزهای جنوب شرقی ایران بود، حکومت ایران که قدرت مقاومت در برابر سیاست انگلیسیها را نداشت، تن به تشکیل گروههای مرزی مشترک گلد اسمیت و کلنل هلدیچ داد که نتیجه کار، واگذاری بخش های وسیعی از بلوچستان بود. مقاله حاضر با شیوه توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر منابع و اسناد و مطالعات کتابخانهای و با رویکردی تاریخی ـ سیاسی در پی پاسخ به این سؤال است که نقش دولت انگلیس در شکلگیری و تکوین مرزهای ایران در ضلع جنوب شرقی نقش مؤثری داشتند؟ یافته های حاصل از تحقیق نشان دادند که ناآگاهی دولت مردان ایران از تبعات حقوقی مرزهای سیاسی در عرصه بین المللی و ضعف ساختار سیاسی و نظامی حکومت های ایرانی پس از نادرشاه، به دلیل ماهیت قبیله ای و رابطه خاص سیاسی در قالب حکومتداری سنتی، در کنار رقابت دولت های استعماری انگلیس و روسیه در دستیابی به مناطق جنوب شرقی ایران با اهداف اقتصادی و سیاسی، مرزهای شرقی ایران را با تأکید صرف بر تأمین منافع انگلیس شکل داده است. | ||
کلیدواژهها | ||
ایران؛ قاجار؛ بلوچستان؛ گلد اسمیت؛ کلنل هلدیچ | ||
مراجع | ||
بورک، س. م. (1377)، تاریخ روابط خارجی پاکستان، ترجمه ایرج وفایی، تهران: نشر کویر. ترنریو، پیوکارلو (1363)، رقابت های روس و انگلیس در ایران و افغانستان، ترجمه عباس آذرین، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. جهانبانی، امان الله، (1307)، عملیات قشون در بلوچستان، چاپ دوم، بی جا: چاپخانه مجلس. رایت، دنیس (1364)، انگلیسیها در میان ایرانیان، ترجمه غلامحسین صدری، چ 3، بی جا: نشر بابک. سپاهی، عبدالودود (1385)، بلوچستان در عصر قاجار، قم: گلستان معرفت. سایکس، سرپرسی (1336)، سفرنامه سرپرسی سایکس یا ده هزار میل در ایران، ترجمه حسین سعادت نوری، تهران: ابن سینا. سایکس، سرپرسی (1335)، تاریخ ایران، ترجمه محمد تقی فخر داعی، ج 2، تهران: انتشارات علمی. شمیم، علی اصغر (1372)، ایران در دوره سلطنت قاجار، تهران: نشر افکار. شیخ نوری، محمد امیر (1385)، نقش غرب در پیدایش و گسترش اختلافات مرزی، تهران: انتشارات فرهنگ و اندیشه دینی. کاظم زاده، فیروز (1354)، روس و انگلیس در ایران، ترجمه منوچهر امیری، تهران: انتشارات کتاب های جیبی. کرزن، جرج (1350)، ایران و قضیه ایران، ترجمه وحید مازندرانی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. لیتن، ویلهم (1367)، ایران از نفوذ مسالمت آمیز تا تحت الحمایگی، ترجمه مریم میراحمدی، تهران: نشر معین. مجتهدزاده، فیروز (1378)، امیران مرزی و مرزهای خاوری ایران، ترجمه حمید رضا ملک محمودی، تهران: انتشارات شیرازه. محمود، محمود (1358)، تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس در قرن 19، جلد 1، 3 و 6، تهران، انتشارات اقبال. Mojtahedzadeh, pirouz.(2006), Boundary 2006 politics and international boundaries of Iran. Universal publishers boca raton. Florida: us. اسناد اسناد سال 1277 و 1288، جعبه شماره 9، پوشه 13. اسناد سال 1313، جعبه شماره 25، پوشه 14. اسناد سال 1287، جعبه شماره 13، پوشه 17. اسناد سال 1288، جعبه شماره 13، پوشه 2 و 25. اسناد سال 1292، جعبه شماره 15، پوشه 15. اسناد سال 1307، جعبه شماره 20، پوشه 21. اسناد سال 1318، جعبه شماره 23، پوشه 12 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 702 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,301 |