دانشگاه سیستان و بلوچستان

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات29
تعداد شماره‌ها643
تعداد مقالات6,317
تعداد مشاهده مقاله9,873,648
تعداد دریافت فایل اصل مقاله6,468,766
پاکزاد, مهری, شعاعی, مالک. (1399). سیر کاربرد و جلوه‌های ادبیِ دو واژۀ معمار و معماری (در شعر کلاسیک فارسی از آغاز تا جامی). نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 18(34), 29-46. doi: 10.22111/jllr.2020.5285
مهری پاکزاد; مالک شعاعی. "سیر کاربرد و جلوه‌های ادبیِ دو واژۀ معمار و معماری (در شعر کلاسیک فارسی از آغاز تا جامی)". نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 18, 34, 1399, 29-46. doi: 10.22111/jllr.2020.5285
پاکزاد, مهری, شعاعی, مالک. (1399). 'سیر کاربرد و جلوه‌های ادبیِ دو واژۀ معمار و معماری (در شعر کلاسیک فارسی از آغاز تا جامی)', نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 18(34), pp. 29-46. doi: 10.22111/jllr.2020.5285
پاکزاد, مهری, شعاعی, مالک. سیر کاربرد و جلوه‌های ادبیِ دو واژۀ معمار و معماری (در شعر کلاسیک فارسی از آغاز تا جامی). نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 1399; 18(34): 29-46. doi: 10.22111/jllr.2020.5285

سیر کاربرد و جلوه‌های ادبیِ دو واژۀ معمار و معماری (در شعر کلاسیک فارسی از آغاز تا جامی)

پژوهشنامه ادب غنایی
مقاله 2، دوره 18، شماره 34، فروردین 1399، صفحه 29-46    اصل مقاله (725.01 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2020.5285
نویسندگان
مهری پاکزاد* 1؛ مالک شعاعی2
1استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد،ایران
2استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی،واحد ایلام،دانشگاه آزاد اسلامی،ایلام،ایران
چکیده
  معماری رابطۀ استواری با ادبیات و هنرهای زیبا دارد. بی­تردید همان طور که شعر به عنوان بخش عظیمی از ادبیات ایران، نقش و تأثیر بسزایی در معماری سنتی ایران ایفا کرده است، متقابلاً هنر معماری نیز در ادب پارسی جایگاه ویژه­ای دارد؛ در این مقاله به بررسی و کاربرد ادبی واژه‌های «معمار و معماری» در شعر پرداخته شده است. این تحقیق به شیوۀ نظری و کمی، دیوان شعرای کلاسیک فارسی از هزار سال پیش تا جامی را جامعه­ی آماری خود قرار داده و پاسخ این پرسش را تبیین می­­کند؛ که آیا واژه­های معمار و معماری در شعر پارسی کاربردی داشته و شیوه­ کاربرد و قدمت آن به چه دوره­ای برمی­گردد­؟ توجّه شعرا به ساخت ترکیب­های تشبیهی و استعاری، نمادها و سایر صورخیال از دو واژه مورد بحث این حقیقت را تبیین می­سازد که هنر معماری چون رکنی استوار در اتحاد و پیوند خود با سایر ارکان، تمدن و فرهنگ ایرانی را ساخته و پی‌ریزی کرده­است. یافتن این واژه­ها در شعر از قدمت این هنر فنی نیز حکایت دارد و در شناخت و بازشناسی و بازنشانی معادل­های کهن معمار ـ که واژه­ای عربی است ـ معادل­های فارسی آن مانند مهندس(engineer) معرب اندازه­گیرنده و اندازیار، سازنده و استاد را پیشنهاد کند.
کلیدواژه‌ها
معمار؛ معماری؛ شعر؛ صورخیال؛ کاربرد
مراجع

 

  1. آنتونیادیس، آنتونی، معماری، جلد اول، ترجمه احمدرضا آی، تهران: سروش، 1381.
  2. ادوارد، برایان، ساختمان­های تحقیقاتی دانشگاهی، ترجمه حمیدرضا عظمتی، تهران: انتشارات هنر و معماری، 1386.
  3. انوری ابیوردی، اوحدالدین، دیوان، به کوشش محمد تقی مدرّس رضوی، چاپ سوم، تهران: انتشارت علمی و فرهنگی، 1364.
  4. اوحدی مراغی، رکن‌الدّین، کلیات دیوان «دیوان، منطق‌العشاق، جام‌جم»، تصحیح، مقابله و مقدّمه‌ سعید نفیسی، چاپ دوم ، تهران: امیرکبیر، 1340.
  5. بیکر، جفری هوارد، اندیشه و تدبیر در طراحی معماری، ت‍رج‍م‍ه‌ س‍ی‍روس‌ ب‍زرگ گرایلی‌، تهران: انتشارات اهورا، 1381.
  6. جامی، عبدالرّحمن، مثنوی هفت‌اورنگ، با مقدمه اعلا خان افصح‌زاد، تهران: میراث مکتوب، 1378.
  7. حافظ، خواجه شمس­الدین، دیوان، به کوشش خلیل خطیب رهبر، تهران: صفی علی شاه، 1373.
  8. خاقانی‌شروانی، افضل‌الدّین‌بدیل، دیوان، مقابله تصحیح مقدّمه و تعلیقات دکتر ضیاءالدین سجّادی، چاپ چهارم، تهران: زوّار، 1373.
  9. خسرو دهلوی، امیر ناصرالدّین، دیوان امیر خسرو دهلوی، مقدّمه و اشراف محمّد روشن، تهران: نگاه، 1380.
  10. سعد سلمان، مسعود، دیوان، تصحیح رش‍ی‍د ی‍اس‍م‍ی‌، تهران: پیروز، 1339.
  11. سعدی، شیخ مصلح­الدین، کلیات سعدی، با استفاده از نسخه­ی محمد علی فروغی، اولین نمایشگاه بین­المللی کتاب تهران، تهران: نشر محمد، چاپ سوم، 1366.
  12. سنایی غزنوی، حکیم ابوالمجد مجدودبن آدم، دیوان،به اهتمام مدرس رضوی، تهران: انتشارات سنایی،چاپ پنجم، 1362.
  13. سیف‌فرغانی، محمد، دیوان اشعار سیف فرغانی، با تصحیح و مقدمۀ ذبیح الله صفا،تهران: دانشگاه تهران‏، چاپ دوم، ‫۱۳64.
  14. شمیسا، سیروس، سیر غزل در شعر فارسی، تهران: فردوس، چاپ سوم،1370.
  15. غلامرضایی، محمد، سبک شعر فارسی، تهران: نشر جامی، 1377.
  16. فردوسی، ابوالقاسم، شاهنامه، به تصحیح ژول مول، تهران: سخن، چاپ چهارم، 1373.
  17. ف‍لام‍ک‍ی، محمد منصور، ریشه­ها و گرایش­های نظری معماری، تهران: نشر فضا، 1381.
  18. مولوی، جلال­الدین محمد، کلیات دیوان شمس تبریزی، مقدمه و شرح حال بدیعالزمان فروزانفر، چاپ سوم، تهران: جاویدان،1352.
  19. مولوی بلخی‌رومی، جلال‌الدّین محمّد، مثنوی معنوی، بر اساس نسخۀ قونیه و مقابله با تصحیح نیکلسون، تصحیح، مقدّمه و کشف‌الابیات قوام‌الدّین خرمشاهی، چاپ چهارم، تهران: دوستان، 1379.
  20. نظامی، حکیم ابومحمد الیاس بن یوسف بن زکی ابن مؤید، کلیات خمسه نظامی، مطابق نسخۀ وحید دستگردی، تهران: نگاه، 1372.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 418
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 428


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب