تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 710 |
تعداد مقالات | 6,925 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,392,237 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,763,527 |
بررسی کارکرد نمادین اعداد و اشکال در ساختار خسرو و شیرین نظامی | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 3، دوره 18، شماره 34، فروردین 1399، صفحه 47-66 اصل مقاله (566.46 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2020.5287 | ||
نویسندگان | ||
سمانه جعفری* 1؛ محمد عالی زاده مرشت2 | ||
1استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان تهران | ||
2کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران | ||
چکیده | ||
کشف ساختار یک اثر، نقشی برجسته در دستیابی به مضمون و محتوا و لایههای پنهان معنایی آن دارد. بسیاری از اساطیر، افسانهها، قصههای پریان و روایاتی با درونمایة نمادین، دارای ساختارهایی نظاممند و نمادین هستند که اعدد و اشکال و نگارهها در آنها کاربردی برجسته دارند. از جملة این متون، منظومة خسرو و شیرین نظامی است که روایتگر داستانی تاریخی است که به افسانهها پیوسته و از این روی دارای مضامین و مفاهیم نمادین و کهنالگویی است و باید به دنبال ساختاری نمادین در آن بود؛ ساختاری که اشکالی چون: ماندالا، مربع و مثلث که ارتباطی برجسته با اعداد دو و سه و چهار دارد، زیربنای اصلی حرکت و چینش و گزینش اشخاص و عناصر داستانی را معین میکند. در این مقاله به چگونگی ارتباط و نقش اعداد و معانی نمادین منظومه، به روش تحلیل و توصیف متن پاسخ داده می شود. نتیجه بررسی نشان می دهد که در این اثر، حرکت قهرمان روایت، حرکتی ماندالایی است که آغاز و پایان آن در جغرافیای داستان یکی است و در پایان این ماندالای چهارتو، چهارگوشهای وعده داده شده، جایگزین مربع آشفتة آغاز داستان میشود و به تعبیری روانشناختی، خسروپرویز به فرایند فردیت روانی دست مییابد | ||
کلیدواژهها | ||
نظامی گنجوی؛ خسرو و شیرین؛ ماندالا؛ مربع؛ اعداد | ||
مراجع | ||
منابع 1- احمدی، بابک، ساختار و تأویل متن، تهران: مرکز، 1370. 2- اخوت، احمد،دستور زبان داستان، اصفهان: فردا، 1371. 3- پالمر، مایکل،فروید، یونگ و دین، ترجمه محمد دهگانپور و غلامرضا محمدی، تهران: رشد، 1385. 4- پورجوادی، نصراله، شیرین در چشمه، نشر دانش، دورة 12، ش 4، 1370. 5- جاماسب جی دستور منوچهر جی جاماسب-آسانا، متون پهلوی، به گزارش سعید عریان، تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، 1371. 6- جعفری، طیبه،تحلیل عناصر نمادین و کهنالگویی در معراجنامههای نظامی، ادبپژوهی، دورة 5، ش 16، صص 145-123، 1390. 7- ....................،تحلیل وضعیت آغازین در منظومة خسرووشیرین، لیلی و مجنون و هفت پیکر نظامی، فنون ادبی، دورة 8. ش 14، صص 216-205، 1395. 8- دوبوکور، مونیک،رمزهای زنده جان، ترجمه جلال ستاری، چاپ دوم، تهران: مرکز، 1376. 9- رستگار فسایی، منصور،پیکرگردانی در اساطیر، چاپ دوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1388. ۱۰- زمردی، حمیرا، تجلیات قدسی؛ تمهیدات عددی اسطوره؛ سمبل و نماد، مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، صص 273-259، 1379. ۱۱-شوالیه، ژان و آلن گربران، فرهنگ نمادها، ج5، ترجمه سودابه فضایلی، تهران: جیحون، 1387. ۱۲-طغیانی، اسحاق و طیبه جعفری،رویکردی اساطیری و روانشناختی به تولد نمادین شبدیز در خسرو و شیرین نظامی، بوستان ادب، دورة اول، ش 1، صص 134-119، 1388. ۱۳-علیاکبری، نسرین و مهرداد حجازی،تحلیل استعلایی هفتپیکر، پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی، سال چهل و پنجم، دوره جدید، شماره سوم، صص 58-35، 1388. ۱۴-عفیفی، رحیم،اساطیر و فرهنگ ایرانی در نوشتههای پهلوی، تهران: توس، 1374. ۱۵-قلیزاده، خسرو،فرهنگ اساطیر ایرانی بر پایه متون پهلوی، تهران: کتاب پارسه، 1387. ۱۶-نظامی گنجوی، الیاس بن یوسف،خسرو و شیرین، با تصحیح و حواشی حسن وحید دستگردی و به کوشش سعید حمیدیان، چاپ هفتم، تهران: قطره، 1385. ۱۷-هاشمی، سید مرتضی و طیبه جعفری، تحلیل نمادها و کهنالگوها در بخشی از خسرو و شیرین نظامی، زبان و ادب فارسی دانشگاه تبریز، دورة 64، ش 224، صص 131-115، 1390. ۱۸-یاوری، حورا، روانکاوی و ادبیات، تهران: سخن، 1386. ۱۹-یونگ، کارل گوستاو،انسان و سمبولهایش، ترجمه محمد سلطانیه، چاپ چهارم، تهران: جامی، 1383. ۲۰-.............................،چهار صورت مثالی، ترجمه پروین فرامرزی، مشهد، آستان قدس رضوی، 1368. ۲۱-............................،خاطرات، رؤیاها و اندیشهها، ترجمه پروین فرامرزی، مشهد: آستان قدس رضوی، 1370. ۲۲-……………....، روانشناسی و دین، ترجمه فؤاد روحانی، تهران: امیرکبیر، 1370.
23-Jung.Carl Gustav Psychological types Content in The collected works. volume6 Princeton University Press, 1983. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 594 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 604 |