تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 475 |
تعداد مقالات | 4,929 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,260,158 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,884,306 |
شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر بازآفرینی پایدار شهری با رویکرد آیندهپژوهی (مورد شناسی: بافت ناکارآمد شهر یزد) | ||
فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقه ای | ||
مقاله 6، دوره 10، شماره 34، بهار 1399، صفحه 109-130 اصل مقاله (1.6 MB) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2020.5332 | ||
نویسندگان | ||
نجمه ایزدفر1؛ محمدرضا رضایی ![]() | ||
1دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران | ||
2دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران | ||
چکیده | ||
توسعۀ سریع شهرنشینی در نتیجۀ انقلاب صنعتی و پیشرفتهای تکنولوژیکی، تأثیرات قابلِتوجهی بر بافتهای شهری بر جای گذاشته و موجب برهمخوردن تعادلهای اجتماعی و محیطی و درنتیجه پدیدارشدن بافتهای ناکارآمد شهری شدهاست. رویکرد بازآفرینی پایدار شهری با سیاست یکپارچه، جامعنگر و عملیاتی با ایجاد تغییرات مثبت و پایدار باعث بهبود و ارتقای کیفی بافتهای ناکارآمد شهری با اهداف یکپارچۀ کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی میشود. رویکرد آیندهپژوهی، درجهت رسیدن به توسعۀ پایدار و مواجهه با مشکلات آیندۀ شهرهاست. این رویکرد، بهعنوان شیوه و روششناختی با درنظرگرفتن وضعیت گذشته و حال، چشمانداز آینده را برای ما روشن میکند. هدف این مقاله، شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر بازآفرینی پایدار ناکارآمد شهر یزد در افق 1414 است. بر این مبنا روش این پژوهش، ازنظر هدف، کاربردی و به لحاظ روش، ترکیبی از روشهای اسنادی و پیمایشی و از نظر ماهیت، براساس روشهای جدید آیندهپژوهی، تحلیلی و اکتشافی است و بهمنظور تجزیهوتحلیل متغیرها، از ترکیبی از مدلهای کمّی و کیفی همچون تحلیل ساختاری میکمک و روش دلفی انجام گرفتهاست. یافتهها نشان داد که عوامل کلیدی مؤثر بر آیندۀ بازآفرینی شهر یزد در افق 1414 شامل «تحریمهای بینالمللی»، «نهادهای اجتماعی و مدنی»، «تورم»، « نهادهای موازی در اغلب بخشهای حاکمیتی»، «تمرکز ادارهها و مراکز دولتی در پایتخت»، «عملکرد دستگاههای نظارتی و بازرسی»، «سرمایهگذاری داخلی و خارجی»، «فناوریهای نوین»، «بحران نظام اداری» و « بحران مالی» است. | ||
کلیدواژهها | ||
عوامل کلیدی مؤثر؛ بازآفرینی پایدار؛ آیندهپژوهی؛ بافت ناکارآمد شهر یزد | ||
مراجع | ||
احتشامی مجید؛ اکرامی عطیه (1391). به کارگیری ابزار مدیریتی ارزیابی راهبردی محیط زیست در مسیر توسعه پایدار، فصلنامهراهبرد، سالبیستویکم، شماره62، صص18-12. http://ensani.ir/fa/article/301862/%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%D8%B1%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7-%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1
آمارنامۀ 1395 شهر یزد. (1396). یزد: انتشارات سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری یزد. بحرینی، سید حسین، ایزدی، محمد سعید، مفیدی، مهرانوش. (1392). رویکردها وسیاست های نوسازی شهری (از بازسازی تا بازآفرینی شهری پایدار). فصلنامه مطالعات شهری،دانشگاه کردستان، 3(9) ، صص 30-17. http://urbstudies.uok.ac.ir/article_7883.html .
پورسهراب، آناهید. (1394). تبیین راهبردهای آمایشی با رویکرد سناریونویسی سازمان فضایی، مطالعۀ موردی: استان گیلان، پایاننامۀ فوق لیسانس، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان. .https://ganj.irandoc.ac.ir/
پیرزاده، حسین و همکاران( 1387). اصلاح نظام مدیریت توسعه شهری در ایران بر اساس رویکرد برنامه ریزی راهبردی، وزارت مسکن و شهرسازی، معاونت شهرسازی و معماری، تهران. https://lib1.ut.ac.ir:8443/site/catalogue/669488
حاتمی نژاد، حسین، پوراحمد، احمد، نصرتی هِشی، مرتضی. (1398). آینده پژوهی در بافت فرسوده شهری - مطالعه موردی: ناحیه یک، منطقه 9 شهر تهران. فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر»، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، 28(109)، صص 55-37. https://www.civilica.com/Paper-JR_SEPEHR-JR_SEPEHR-28-109_003.html.
حسنزاده، مهرنوش؛ سلطانزاده، حسین. (1395). طبقهبندی راهبردهای برنامهریزی بازآفرینی براساس سطح پایداری بافتهای تاریخی، فصلنامۀ مطالعات شهر ایرانی-اسلامی، پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری، 6(23)، صص 29-19. magiran.com/p1620167.
حسینزاده دلیر، کریم. (1380). برنامهریزی ناحیهای،تهران: انتشارات سمت، چاپ سیزدهم. حناچی، پیروز؛ فدایینژاد، سمیه. ( 1390). تدوین چارچوب مفهومی حفاظت و بازآفرینی یکپارچه در بافتهای فرهنگی-تاریخی، فصلنامۀ هنرهای زیبا، پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران، 3( 46)، صفحات 15-26. https://jfaup.ut.ac.ir/article_25057.html.
خاکپور، امین. (1394). برنامهریزی راهبردی سناریویی بافتهای فرسودۀ شهری براساس رویکرد بازآفرینی پایدار شهری (نمونۀ موردی: ناحیۀ جوادیۀ منطقۀ 16 تهران)، پایاننامۀ کارشناسیارشد، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تهران. https://ganj.irandoc.ac.ir/
رابرتز، پیتر؛ هیوسایک. (1393). بازآفرینی شهری یک کتاب راهنما، ترجمۀ محمدسعید ایزدی و پیروز حناچی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول. زالی، نادر. (1388). آیندهنگاری توسعۀ منطقهای با رویکرد برنامهریزی سناریومبنا (نمونۀ موردی: استان آذربایجان شرقی)، رسالۀ دکتری، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری. دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز. https://ganj.irandoc.ac.ir/
زندحسامی، حسام، شهرامفر، شیوا. (1395). شناسایی ابعاد مؤثر بر آیندهنگاری برنامهریزی شهری با رویکرد اقتصادی (مطالعه موردی: توسعه پایدار شهر قزوین). فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، انجمن علمی اقتصاد شهری ایران. ۴ (۱۵) ، صص 55-73. http://iueam.ir/browse.php?a_id=462&sid=1&slc_lang=fa
سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان یزد (1396). سالنامه آماری استان یزد 1395. یزد: انتشارات سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری. صباغی، عاطفه(1392). تدوین سازوکار به کارگیری بازآفرینى شهرى در مواجهه با بافتهاى فرسوده شهرى مطالعه موردى: محله جولان شهر همدان. فصلنامه پژوهشهاى شهرى هفت حصار، 4(1)، صص 56-45. DOI: 10.30473/psp.2019.6392
لطفی، سهند. (1390). بازآفرینی شهری فرهنگ مبنا: تأملی بر بنمایههای فرهنگی و کنش بازآفرینی، نشریۀ هنرهای زیبا، معماری و شهرسازی، صاحب امتیاز پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران، دوره 3(45)، صص 62-49. DOI: 10.22631/isih.2017.1780.2364.
ملکزاده، ندا، بزاززاده، مهدی، رفیعیان، مجتبی. (1395). شناسایی و تحلیل عوامل کلیدی مؤثر بر توسعۀ شهری با رویکرد آیندهنگاری مطالعۀ موردی: کلانشهر کرج، مجلۀ جغرافیا و توسعۀ فضای شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، 3 (2)، صص 52-35. DOI: 10.22059/jtcp.2018.247488.669826.
منتظری، مرجان و همکاران. (1396)، تحولات ساختار کالبدی-فضایی شهر یزد و عوامل مؤثر بر آن، مطالعات محیطی هفت حصار، صاحب امتیاز دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان ، 6(21)، صص 42-27. http://hafthesar.iauh.ac.ir/article-1-467-fa.html.
مهندسین مشاور معمار و شهرساز آرمانشهر (1388). طرح جامع شهر یزد، یزد: وزارت مسکن و شهرسازی. مهندسین مشاور معمار و شهرساز آرمانشهر (1396). طرح تفصیلی شهر یزد، یزد: اداره کل راه و شهرسازی. میرابی، محمد. (1392). سند چشمانداز توسعۀ شهرستان یزد. یزد: جهاد دانشگاهی استان یزد.
Agyeman, J., & Evans, T. (2003). Toward Just Sustainability in Urban Communities: Building Equity Rights with Sustainable Solutions. The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, 590(1), 35–53.
Andersen, H. S. (2003). Urban sores: On the interaction between segregation, urban decay and deprived neighbourhoods. Routledge. researchgate.net.
Asma, m. (2016). “Urban regeneration: a comprehensive strategy for achieving social sustainabiity historical squares”, third International Multidisciplinary Scientific Conference on Social Sciences and Arts. pp. 861-868.
Bina, O. and Ricci, A. (2015), “Building Scenarios for Sustainable Urbanisation: balancing “Can”, “Need”, and “Want”, Urbanisation and Global environmental change”, Ugec Viewpoints, 30 July, Available at:
https://ugecviewpoints.wordpress.com/2015/07/30/building-scenarios-forsustainable urbanisation- Balancing-can-need-and-want/ (accessed 30 July 2015).
Cheuk Man HO, Edmond, (2012), renewing the urban regeneration approach in Hong Kong, Discovery-ss student E-journal, College of Liberal Arts and Social Sciences, Hong Kong.
http://lbms03.cityu.edu.hk/oaps/ss2012-4595-hcm797.pdf.
Godet, M. and P. Durance, (2011): Strategic Foresight for Corporate and Regional Development, UNOD -UNESCO - Fondation Prospective et Innovation.
https://jfsdigital.org/wp-content/uploads/2013/10/172-B02.pdf.
Goldstein, J., Caldarone, G., Daily, G., Duarte, K., Hannahs, N., & Mckenzie, E. (2012). InVEST Scenarios case study: Hawaii. Hawaii: WWF.
https://www.yumpu.com/s/TJPBLUaWIz49d55c.
Hongjie, Xie, Ming, Chen, Toward a Compact settlement (2009), A Sustainable Development way of Settlements for Chinese City.
Doi: 10.1109/ICMSS.2009.5302177.
Keenan, Michael. (2000). what is Foresight? A Basic introduction, Concepts, methods, and Utilization, Presentation to Permanent Secretaries.
Doi: 10.1108/14636680810918586.
Lichfield, D (1998). Measuring the success of partnership endeavours, in Public Private Partnership for Local Economic Development, Praeger.
Mehan, A. (2016). Urban Regeneration: A Comprehensive Strategy for Achieving Social Sustainability in Historical Squares, International Multidisciplinary Scientific Conference on Social Sciences and Arts, pp.861-868.
Doi: 10.5593/SGEMSOCIAL2016/HB42/S07.108.
Roberts, P., Sykes, H. (2000). Urban Regeneration: Handbook. London: Sage Publications.
Russo, C. (2015). A critical analysis of four South East Queensland city futures initiatives. Journal of Futures Studies, 19(3), 29-48.
http://citeseerx.ist.psu.edu/messages/downloadsexceeded.html
Stryjakiewicz ,T, Kudłak ,R, Ciesiółka, P, Kołsut ,B & Motek, P (2018) Urban regeneration in Poland’s non-core regions, European Planning Studies, 26:2, 316-341.
DOI: 10.1080/09654313.2017.1361603.
Wigginton, N.S., Fahrenkamp-Uppenbrink, J., Wible, B. and Malakoff, D. (2016), “Introduction to special issue: cities are the Future”, Science, Vol. 352 No. 6288, pp. 904-905.
DOI: 10.1126/science.352.6288.904. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 88 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 132 |