اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 27 |
| تعداد شماره‌ها | 556 |
| تعداد مقالات | 5,734 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,018,310 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,389,906 |
عوامل مؤثر بر جایگاه تاریخ‌نگاری در ادبیات اسماعیلیان از آغاز تا پایان قرن هفتم هجری | ||
| مجله پژوهش های تاریخی ایران و اسلام | ||
| مقاله 10، دوره 12، شماره 23، اسفند 1397، صفحه 199-216 اصل مقاله (967.88 K) | ||
| نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2019.5375 | ||
| نویسندگان | ||
علی بابایی سیاب  1؛ فاطمه جان احمدی 2
| ||
| 1دانش آموخته دکتری تاریخ دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه تربیت مدرس | ||
| چکیده | ||
| از نخستین دهه‌های ظهور اسماعیلیه در فضای مذهبی دنیای اسلام، داعیان و متفکران این فرقه اقدام به نگارش آثار متعددی در زمینه‌های مختلف فلسفی، کلامی، اعتقادی، حقائق و امثال آن نمودند. گرایش موضوعی نویسندگان این آثار در ادوار مختلف حیات سیاسی، اجتماعی و مذهبی این فرقه تا پایان قرن هفتم هجری، بسته به عواملی چون قدرت یا ضعف سیاسی نظام دعوت، غیبت یا حضور امام در جامعه و مانند آن تغییر می‌نمود. جایگاه تاریخ‌نگاری در ادبیات مکتوب اسماعیلیه و عوامل مؤثر بر آن، پرسشی است که در این مقاله درصدد پاسخگویی بدان هستیم. به نظر می‌رسد که تاریخ‌نگاری اسماعیلیان به دلیل رابطه‌ی انکارناپذیر امام با تاریخ و تأکید بر تعالیم باطنی به‌عنوان راهنمای اصلی بشر در سیر تاریخی خود، ازنظر کمّی از جایگاه بالایی در میان مکتوبات اسماعیلیان برخوردار نیست، زیرا ازنظر اسماعیلیان، این رویدادهای زندگی مادی بشر نبود که حائز اهمیت بوده و آن را شایسته‌ی ثبت تاریخی می‌نمود، بلکه تکامل معنوی بشر بر اساس رهنمودهای باطنی امام از منشأیی فرامادی حائز اهمیت بود. لذا تاریخ تنها به‌عنوان دانشی در خدمت مکتب اسماعیلی و به‌عنوان وظیفه‌ای دینی در مشروعیّت‌بخشی و معرفی سلسله امامان برحق به پیروان، حائز اهمیت بود. این سطح از توجه به تاریخ نیز تحت تأثیر عوامل متعددی که در این مقاله بدان پرداخته می‌شود، در ادوار مختلف تاریخ اسماعیلی دارای نوسان‌هایی است. روش پژوهش در این مقاله، روش زمینه‌ای است و برای گردآوری داده‌ها از شیوه‌ی کتابخانه‌ای استفاده‌شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تاریخ‌نگاری اسماعیلی؛ اسماعیلیان نخستین؛ فاطمیان؛ طیبی‌ها؛ نزاریان | ||
| مراجع | ||
|
قاضی نعمان، النعمان بن محمد، (1970 م)، افتتاح الدعوه، تحقیق وداد القاضی، بیروت: دارالثقافه. قاضی نعمان، (1967-1972 م)، تأویل الدعائم (تربیه المؤمنین)، ویرایش محمّدحسن اعظمی، قاهره: دارالمعارف. قاضی نعمان، (1996 م)، المجالس و المسایرات، ویرایش حبیب الفقی، ابراهیم شبّوح و محمّد یعلاوی، بیروت: دارالمنتظر. قاضی نعمان، (1978 م)، المجالس و المسایرات، ویرایش حبیب الفقی، ابراهیم شبّوح و محمّد یعلاوی، تونس: المطبعه الرسمیه للجمهوریهه التونسیه. الجوذری، ابوعلی منصور العزیزی، (بی‌تا)، سیره الأستاذ جوذر، ویرایش محمّد کامل حسین و م. عبدالهادی شعیره، قاهره: دار الفکر العربی. جعفر بن منصور الیمن، (1984 م)، سرائر و اسرار النطقاء، ویرایش مصطفی غالب، چاپ اول، بیروت: دار الأندلس. نوبختی، ابومحمّد، (بی‌تا)، فرق الشیعه، ترجمه‌ی امیرحسین خنجی، نشر الکترونیک: وبگاه ایران تاریخ. ابن زولاق، (بی‌تا)، فضائل مصر و أخبارها و خواصها لإبن زولاق، تحقیق علی محمّد عمر، بی‌جا: مهرجان القراءۀ للجمیع. المؤید فی الدین الشیرازی، (1949 م)، سیره المؤید فی الدین داعی الدعاه، ویرایش محمد کامل حسین، قاهره: دارالکاتب المصری. مجدوع، اسماعیل بن عبدالرسول، (1966 م)، فهرسه الکتب و الرسائل، ویرایش علی‌نقی منزوی، تهران: چاپخانه‌ی دانشگاه تهران. مقریزی، تقی‌الدین احمد بن علی، (1967-1973 م)، اتعاظ الحنفاء باخبار الأئمه الفاطمیین الخلفاء، ویرایش جمال‌الدین الشیال و محمّد حلمی، قاهره: احیاء التراث الاسلامی. المناوی، محمّد حمدی، (1970 م)، الوزاره و الوزراء فی العصر الفاطمی، قاهره: دار المعارف. ادریس عمادالدین بن حسن، (1973-1978 م)، عیون الاخبار و فنون الآثار، ویرایش مصطفی غالب، بیروت: دار الاندلس. ابن تغری بردی، جمال‌الدین ابوالمحاسن یوسف، (1929 م)، النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره، قاهره: المؤسسه المصریه العامه. المقریزی، تقی‌الدین احمد بن علی، (1853 م)، المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، قاهره: بولاق. الهمدانی، حسین بن فیض‌الله، حسن سلیمان محمود الجهنی،(1955 م)، الصلیحیون و الحرکه الفاطمیه فی الیمن، قاهره: مکتبه مصر. جوینی، علاءالدین عطاملک، (1912-1937 م)، تاریخ جهانگشای، تصحیح محمد قزوینی، لندن: بی‌نا. ابن ندیم، محمّد بن اسحاق، (1381 ش)، الفهرست، ترجمه‌ی محمّدرضا تجدّد، تهران: نشر اساطیر. الشهرستانی، ابوالفتح محمّد بن عبدالکریم، (1968 م)، الملل و النحل، تحقیق عبدالعزیز محمّد الوکیل، قاهره: مؤسسه الحلبی و شرکاء للنشر و التوزیع. الشهرستانی، عبدالکریم، (1404 ق)، الملل والنحل، بیروت، دارالمعرفة. ابوسلیمان سجستانی، (1974 م)، صوانالحکمه، به کوشش عبدالرحمان بدوی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران. قلقشندی، احمد بن علی، (1913 م)، صبح الأعشی فی صناعه الإنشاء، ویرایشم. ع. ابراهیم، قاهره: دارالکتب المصریه. الشیّال، جمال‌الدین، (1422 ق)، مجموعه الوثائق الفاطمیه: وثائق الخلافه و ولایه العهد و الوزاره، چاپ اول، قاهره: مکتبه الثقافه الدینیه. کرمانی، حمیدالدین، (1953 م)، راحه العقل، ویرایش محمد کامل حسین و محمد مصطفی حلمی، قاهره: بی‌نا. ابن میسر، تاج‌الدین محمّد بن علی، (1919 م)، اخبار مصر، ویرایش هانری ماسه، قاهره: بی‌نا. زاهد علی، (1963 م)، تاریخ فاطمیین مصر، چاپ دوم، کراچی: بی‌نا. دفتری، فرهاد، (1376 ش)، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران: فرزان روز. Halm, Heinz, (1997), the fatimids and their traditions of learning, I.B. Tauris, London and New York, in association with The Institute of Ismaili Studies.
Poonawala, Ismail. K, (1977), Biobibliography of Ismaili Literature, Malibu, Calif.
Daftari, farhad, (2004), Ismaili Literature: A Bibliography of Sources And Studies, London: The Institute of Ismaili Studies.
Ivanow, V.A, (1963 AD), Ismaili Literature: A Bibliographical survey, Tehran, Ismaili society.
Sanders. p, (1992), “claiming the past: Ghadir Khum and the rise of hafizi Historiography in the late Fatimid Egypt”, Studia Islamica, No. 75, pp. 81-104.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 106 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 285 |
||
