تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 705 |
تعداد مقالات | 6,885 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,261,153 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,555,633 |
نقش دین بودایی در دوره ایلخانی با تأکید بر آرای علاء الدوله سمنانی | ||
نشریه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام | ||
مقاله 12، دوره 14، شماره 26، شهریور 1399، صفحه 245-266 اصل مقاله (867 K) | ||
نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2020.31513.2629 | ||
نویسندگان | ||
محمد مشهدی نوش آبادی؛ خدیجه کاردوست فینی* | ||
دانشگاه کاشان | ||
چکیده | ||
با ورود ایلخانیان به ایران این کشور به یکی از مراکز گسترش افکار وجریانه بودایی تبدیل گشت. این مذهب با تصوف نیز برخورد کرده و تأثیر و تاثراتی بر جای نهاد. در این مقاله سعی شده است ضمن واکاوی نقش بودیسم در دوره ایلخانی به ویژه در دوران ارغون شاه، به تعاملات بین بودیسم و تصوف با تأکید بر شخصیت علاءالدوله سمنانی پرداخته شود. سمنانی که بحران های روحی، وی را از خدمت در دستگاه مغول به عزلت و عبادت و خانقاه تصوف کشانید، در مدت همکاری با ارغون، با بخشیان و کاهنان بودایی حشر و نشر داشت و گر چه منتقد افکار ایشان بود، خواسته یا ناخواسته زیر تاثیر آراء آنان قرار داشت. سوال اصلی این است که تصوف علاءالدوله سمنانی چه تاثیراتی احتمالی از بودیسم تنتره ای، پذیرفته است؟ حاصل پژوهش نشان می دهد تاثیرات سمنانی از بودیسم در آثار وی بازتاب منفی داشته است مانند مخالفت وی با اصل تناسخ و نقد وی بر وحدت وجود ابن عربی که می تواند پیامد مواجه با افکار بودائیان باشد، اما در بحث لطایف سبعه نیز گر چه اصل آن را از منابع کبرویه اخذ کرده، اما ممکن است در برخی جزئیات زیر تاثیر آموزه چاکره های هفتگانه در یوگای کوندالینی باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
ایلخانان؛ علاءالدوله سمنانی؛ بودایی؛ بخشیان؛ تصوف | ||
مراجع | ||
ابن ندیم، محمد بن اسحاق. ۱۳۸۱. الفهرست. ترجمه محمدرضا تجدّد. تهران: اساطیر. اشپولر، برتولد. ۱۳۵۱. تاریخ مغول در ایران: سیاست، حکومت و فرهنگ دوره ایلخانان. ترجمه محمود میرآفتاب. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. اقبال آشتیانی، عباس. ۱۳۸۸. تاریخ مغول از حمله چنگیز تا تشکیل دولت تیموری. تهران: انتشارات امیرکبیر. الیاده، میرچا. ۱۳۸۷. شمنیسم: فنون کهن خلسه. ترجمه محمدکاظم مهاجری، قم: نشر ادیان. بیانی، شیرین. ۱۳۷۱. دین و دولت در ایران عهد مغول. جلد دوم (حکومت ایلخانی: نبرد میان دو فرهنگ). چاپ اول. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. بیرونی، ابوریحان محمد بن احمد (۱۳۸۹). آثارالباقیه. ترجمه اکبر داناسرشت. تهران: امیرکبیر. تتوی، احمد بن نصرالله و آصف خان قزوینی. ۱۳۸۲. تاریخ الفی (تاریخ هزارساله اسلام)، مصحح غلامرضا طباطبایی مجد. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. ترایب، آنتونی و ملیحه معلم. ۱۳۸۸. «آیین بودای تنترهیانه». مجله هفتآسمان. شماره ۴۴. ص ۱۳۷- ۱۶۰. حمویه، سعدالدین، ۱۳۶۷. قلب المنقلب، معارف دوره پنجم، شماره ۲، مرداد-آبان ۱۳۶۷. ذکاوتی قراگزلو، علیرضا، ۱۳۷۹. «کتاب بازتاب بودا در ایران و اسلام». مجله آینه پژوهش، دوره ۱۱، شماره ۶۵، صفحه ۱۵-19. رازی، شیخ نجم الدین، ۱۳۶۹. مرصادالعباد من المبدا الی المعاد، تهران: کتابخانه سنایی. رجبزاده، هاشم.۱۳۸۳.سرگذشت غازان خان، تلخیص و بازنویسی بخش تاریخ مبارک غازانی از کتاب جامع التواریخ اثر رشیدالدین فضلالله همدانی. تهران: اهلقلم. رشیدالدین فضلالله همدانی. ۱۳۸۴. جامع التواریخ: تاریخ هند و سند و کشمیر. تصحیح محمد روشن. تهران: میراث مکتوب. زرینکوب، عبدالحسین. ۱۳۸۵. دنباله جستجو در تصوف ایران. تهران: انتشارات امیرکبیر. ساندرز، ج.ج.۱۳۶۳. تاریخ فتوحات مغول. ترجمه ابوالقاسم حالت. تهران: انتشارات امیرکبیر. سمنانی، علاءالدوله.۱۳۶۲. العروه الاهل الخلوه و الجلوه. تصحیح نجیب مایل هروی. تهران: انتشارات مولی. سمنانی، علاءالدوله.۱۳۷۸. چهل مجلس. تحریر امیر اقبال سیستانی، تصحیح عبدالرفیع حقیقت (رفیع). تهران: اساطیر. سمنانی، علاءالدوله.۱۳۶۹. مصنّفات فارسی. به اهتمام نجیب مایل هروی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. شایگان، داریوش.۱۳۸۲. آیین هندو و عرفان اسلامی (بر اساس مجمع البحرین داراشکوه)، ترجمه جمشید ارجمند. تهران: نشر و پژوهش فرزان روز. صفا، ذبیحالله. ۱۳۵۵. تاریخ ادبیات ایران، جلد سوم، تلخیص از محمد ترابی. تهران: فردوس. عدلی، محمد رضا، زمستان ۱۳۹۶. «شناخت مسلمانان از دین بودائی: بررسی متون اولیه اسلامی و شواهدی از دوره پیش از اسلام»، تاریخ فلسفه. سال ششم - شماره ۳، ص ۱۰۱ تا ۱۲۶ فریامنش، مسعود.۱۳۸۵. «سُمنیه، فرقهای بودائی در جهان اسلام». مجله هفتآسمان. شماره ۳۱. گوشه، اَشَوَ، بیداری ایمان در مهایانه، ۱۳۸۲، ترجمه و تحقیق ع پاشایی، تهران: نگاه معاصر و مرکز گفتگوی تمدنها. کاوندی، سحر؛ احمدوند، عباس؛ مومنی هزاوه، امیر، (بهار و تابستان ۱۳۸۹)، «براق بابا صوفی ناشناخته»، ادیان و عرفان (مقالات بررسیها)، سال ۴۳، ش ۱، صفحه ۷۳ تا ۸۳. کربن، هانری.۱۳۷۹. انسان نورانی در تصوّف ایرانی. ترجمه فرامرز جواهری نیا. تهران: گلبان. مجتبایی، فتح الله، ۱۳۸۳. «بلوهر و بوداسف»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج ۱۲. زیر نظر محمدکاظم بجنوردی، تهران: مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی لله اللهلل محمدی وایقانی، کاظم.۱۳۸۱. علاءالدوله سمنانی؛ شرح زندگانی، اندیشه و سلوک حکیم و عارف قرن هفتم و هشتم هجری قمری، وزیر ارغون شاه مغول، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
Dasgupta, shashibhusan, ۱۹۵۰. An Introduction to Tantric Buddhism, Calcutta. Smith, Brian. K. Tantrism, 2005. Encyclopedia of Religion, Lindsay Jones. MirceaEliade, Charles J.Vol ۱۳. Second edition.Detroit: Macmillan Reference USA. Vaziri, Mostafa. ۲۰۱۲.Buddhism in Iran: An Anthropological Approach to Tracesand Influences.United States: Palgrave Macmillan, ۲۰۱۲. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 637 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 683 |