تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 701 |
تعداد مقالات | 6,850 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,205,983 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,518,209 |
تحلیل فضایی آسیب پذیری شبکه معابر شهری در برابر زلزله با رویکرد مدیریت بحران (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهر زنجان) | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 5، دوره 9، شماره 26 - شماره پیاپی 4، دی 1399، صفحه 77-90 اصل مقاله (2.22 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2020.32365.1583 | ||
نویسندگان | ||
محسن احدنژاد روشتی* 1؛ اصغر تیموری2؛ حسین طهماسبی مقدم3؛ مهناز واعظ لیواری3 | ||
1عضو هیات علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه زنجان، زنجان | ||
2دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهیدبهشتی تهران | ||
3دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه زنجان، زنجان | ||
چکیده | ||
معابر شهری بهعنوان یکی از عناصر مهم کالبدی شهر، نقشی چشمگیر در میزان آسیبپذیری دارند بهطوریکه در صورت مسدود شدن ممکن است خسارات و صدمات را به هنگام و بعد از وقوع زلزله به چندین برابر برسانند؛ مسائل و آسیبهایی سبب روی آوردن به مدیریت بحران بهعنوان رویکردی جهت کاهش آسیبپذیری در برابر مخاطرات طبیعی خصوصاً زلزله در شهرها شده است بنابراین بررسی شبکه معابر با توجه به ارتباط تنگاتنگ آن با سایر کاربریها دارای اهمیت هست. هدف از این تحقیق تحلیل فضایی آسیب-پذیری شبکه معابر بهمنظور کاهش میزان آسیبپذیری آن در برابر زلزله بخش مرکزی شهر زنجان میباشد. در این راستا پژوهش حاضر با بهرهگیری از روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مجموعه دادههای بلوکهای آماری سال 1395، طرح تفصیلی 1394 و نظرات ۱۴ داور به تدوین شاخصهای جامع پرداخته و برای تجزیهوتحلیل از مدل AHP در محیط ArcGIS و درنهایت با تلفیق معیارها و تولید لایهها از منطق فازی به تحلیل آسیبپذیری شبکه معابر شهری در برابر زلزله پرداخته است. یافتهها نشان میدهد که بخش مرکزی شهر زنجان آسیبپذیری بالایی در برابر زلزلههای احتمالی داشته باشد. بهطوریکه از کل معابر منطقه موردمطالعه با مساحت 82 هکتار، 9.2 هکتار آسیبپذیری خیلی زیاد، 20.4هکتار آسیبپذیری زیاد، 25.4 هکتار آسیبپذیری متوسط، 11.5هکتار آسیبپذیری کم و 15.5 هکتار از آسیبپذیری خیلی کم برخوردار بوده است.که درمجموع 29.6 هکتار از سطح معابر از آسیبپذیری زیاد و خیلی زیاد برخوردار هستند. درنهایت میتوان بیان داشت که مهمترین عوامل آسیبپذیر شبکه معابر در بخش مرکزی زنجان شامل فرسودگی بافت جداره معبر، تراکم بالای جمعیت مرتبط با معبر و درجه محصوریت بالای معابر میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
آسیب پذیری؛ شبکه معابر؛ زلزله؛ بخش مرکزی زنجان | ||
مراجع | ||
احد نژاد روشتی محسن، قرخلو مهدی، زیاری کرامت الله (1389)، مدلسازی آسیبپذیری ساختمانی شهرها در برابر زلزله با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی، فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره ۱۹: صص198-۱۷۱. احدنژادروشتی محسن, روستایی شهریور, کاملیفر محمدجواد (1394)، ارزیابی آسیب پذیری شبکه معابر شهری در برابر زلزله با رویکرد مدیریت بحران (مطالعه موردی: منطقه1 شهرتبریز)، فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی « سپهر», 24(95), صص37-50. اسلامی عاطفه، حسنی نعمت(1395)، کاربرد آینده پژوهی در مدیریت ریسک زلزله با تقسیم دوره بازگشت به انواع آینده (مطالعه موردی :زلزله شهر ری)، دانش پیشگیری و مدیریت بحران. شماره6 ،صص۴۷-۵۸ آوازه آذر، نسرین جعفری(1385)، بررسی توانمندی ها و محدودیت های بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی زنجان در مدیریت بحران، همایش سراسری راهکارهای ارتقاء مدیریت بحران در حوادث و سوانح غیرمترقبه، زنجان، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان زنجان، فرهنگسرای امام خمینی، صص10-1 حاجی نژادعلی, بدلی احد, آقایی واحد (1394)، بررسی عوامل مؤثر برآسیبپذیری ناشی از زلزله در مناطق شهری دارای سکونتگاه های غیررسمی با استفاده از GIS (مطالعة موردی مناطق 1 و 5 شهر تبریز). مخاطرات محیط طبیعی4(6)، صص33 -56. رحیمی هومن، وکیلی فریدون (1398)، برنامهریزی حمل و نقل و انتخاب بهترین مسیر بهینه پس از زلزله با تاکید بر کاهش بحران به روش GIS. فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای), شماره9, صص745-763. روستا مجید (1389)، شهر و زمینلرزه، گردآوری اعظم خاتم، انتشارات آگاه، تهران. زبردست اسفندیار(1380)، کاربرد فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در برنامهریزی شهری و منطقهای، نشریه هنرهای زیبا، شماره ۱۰،صص ۲۱-۱۳. ساسان پور فرزانه, شماعی علی, افسر مجید, سعیدپور شراره (1396)، بررسی آسیب پذیری ساختمانهای شهر در برابر مخاطرات طبیعی (زلزله)(مطالعه موردی: محله محتشم کاشان). مخاطرات محیط طبیعی, 6(14), صص103-122. صرنظم فرحسین، عشقیچهاربرج علی (1395)، ارزیابی آسیبپذیری شبکهی معابر شهری در برابر زلزلههای احتمالی مطالعهی موردی: منطقهی 3 شهرداری تهران، علمی پژوهشی مدیریت بحران6 (1)، صص15-49 ضرغامی سعید, تیموری اصغر, محمدیان حسن, شماعی علی (1395)، سنجش و ارزیابی میزان تابآوری محلههای شهری در برابر زلزله موردپژوهی: ( بخش مرکزی شهر زنجان). فصلنامه علمی - پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری, 7(27), صص77-92. طبیبیان منوچهر, مظفری نگین (1397)، ارزیابی آسیب پذیری بافتهای مسکونی در برابر زلزله و راهکارهای کاهش آسیبپذیری (مطالعه موردی: منطقه شش شهرداری تهران)، فصلنامه مطالعات شهری, 7(27), صص93-112. عابدی قدرت ا.... (1378)، آسیب پذیری ناشی از بلایای طبیعی در گستره استان کرمان(زلزله). فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی سپهر، شماره6،صص20-30. عزیزی محمدمهدی؛ اکبری علیرضا(1387)، ملاحظات شهرسازی در سنجش آسیب پذیری شهرها از زلزله، نشریه هنرهای زیبا، شماره34، صص۳۶-۲۵. عزیزیمحمدمهدی, همافر میلاد. (1391)، آسیبشناسیِلرزهای معابرشهری، نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی, 17(3), صص5-16. عشقی چهاربرج علی، نظمفر حسین، غفاری عطا (1396)، ارزیابی تابآوری کالبدی شهر در برابر زلزلههای احتمالی، نمونه موردی: منطقه یک شهرداری تهران، نشریه برنامهریزی توسعه کالبدی، سال دوم، شماره 4، صص ۲۶- ۱۱. قنبری بوالفضل، سالکی ملکی محمدعلی، قاسمی معصمومه (1395)، ارزیابی میزان آسیبپذیری شبکه معابر شهری در برابر زمینلرزه (نمونه موردی: شهرک باغمیشه تبریز)، جغرافیا و مخاطرات محیطی2(5)، صص15-1. کرمی محمدرضا، امیریان سهراب (1397)، پهنهبندی آسیب پذیری شهری ناشی از زلزله با استفاده از مدل Fuzzy- AHP، مطالعه موردی شهر تبریز، نشریه برنامهریزی توسعه کالبدی، شماره6، صص124- ۱۱۰. محمدپور علی، ضرغامی سعید (1393)، الزامات مکانیابی تاسیسات شهری از دیدگاه پدافند غیرعامل، مجله جغرافیای سپهر، شماره 23، صص 89-93. محمدی سرین دیزج مهدی، احدنژاد روشتی محسن(1395)، ارزیابی میزان تابآوری کالبدی شهری در برابر مخاطره زلزله موردمطالعه: شهر زنجان. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. شماره3،صص ۱۰۳-۱۱۴ مدیری مهدی، شاطریان محسن، حسینی سید احمد (1396)، مدلسازی آسیبپذیری مناطق شهری در زمان وقوع زلزله (نمونه موردی: منطقه سه کلانشهر تهران). مخاطرات محیط طبیعی، شماره6، 143-164. مرکز آمار ایران(1395). سرشماری عمومی نفوس و مسکن. مهدوینژاد محمدجواد، جوانرودی کاوان (1391)، بررسی آسیب پذیری ناشی از زلزله در شبکههای ارتباطی تهران بزرگ، مطالعه موردی: خیابان ولیعصر (عج) شمالی (میدان ولیعصر (عج) تا چهارراه پارک وی)، دو فصلنامه مدیریت بحران، شماره1:صص ۲۱-۱۳. Bertrand, A. L. (1976). The human factor in high fire risk urban residential areas: A Pilot Study in New Orleans, Louisiana (Vol. 58). US Department of Commerce, National Fire Prevention and Control Administration. Bono, F., & Gutiérrez, E. (2011). A network-based analysis of the impact of structural damage on urban accessibility following a disaster: the case of the seismically damaged Port Au Prince and Carrefour urban road networks. Journal of Transport Geography, 19(6), 1443-1455. Ciriannia. F, Fontea. F, Leonardia. G, Scopellitia. F (2012), Analysis of Lifelines Transportation Vulnerability, SIIV - 5th International Congress - Sustainability of Road Infrastructures, Published by Elsevier Ltd, Procardia - Social and Behavioral Sciences 53 pp. 29 - 38. Jenelius, E., Mattsson, L.G., 2015. Road network vulnerability analysis: Conceptualization, implementation, and application. Comput. Environ. Urban Syst. 49,136–147 JICA, C. (2000). The study on seismic micro zoning of the Greater Tehran Area in the Islamic Republic of Iran. Pacific Consultants International Report, OYO Cooperation, Japan, 390pp. Kameda, Hiroyuki (2000), “Engineering management of lifeline system under earthquake risk” .in: proceedings of the 12th world conference on earthquake engineering, New Zealand society for earthquake Engineering Tupper. Pp.2827-2844. Kermanshah, A., Derrible, S., 2016. A geographical and multi-criteria vulnerability assessment of transportation networks against extreme earthquakes. Reliab. Eng. Syst. Saf. 153, 39–49. Kreimer, Arnold, and Carlin (2003). “Building Safer Cities; The Future of Disaster Risk“. McConkey, D. D. (1987). Planning for uncertainty. Business Horizons, 30(1), 40-45. Nagae, T. Fujihara, T. Asakura, Y (2012). Anti-seismic reinforcement strategy for an urban road network, Transportation Research Part a 46, 813-827. Nakabayashi, Itsuki (1994),” Urban Planning Based on Disaster Risk Assessment“, In Disaster Management in Metropolitan Areas for the 21st Century, Proceedings of the IDNDR Aichi/Nagoya International Conference, Nagoya, Japan, pp.225-239. Nakanishi & Matsuo & Black., (2013), Transportation planning methodologies for post-disaster recovery in regional communities: the East Japan Earthquake and tsunami 2011, Journal of Transport Geography 31 (2013) 181–191. Rashed, T., & Weeks, J. (2003). Assessing vulnerability to earthquake hazards through spatial multicriteria analysis of urban areas. International Journal of Geographical Information Science, 17(6), 547-576. Tang, V., & Wen, A. (2009). An intelligent simulation system for earthquake disaster assessment, computers & Geosciences vol.35: 871-879. Tang, Y., & Huang, S. (2019). Assessing the seismic vulnerability of urban road networks by a Bayesian network approach. Transportation research part D: transport and environment, 77, 390-402. UNDP (2004), Reducing disaster risk, A challenge for development. A global report. New York, NY 10017, USA: Bureau for Crisis Prevention and Recovery. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,030 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 740 |