تعداد نشریات | 30 |
تعداد شمارهها | 691 |
تعداد مقالات | 6,778 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,069,300 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,471,894 |
نقش راههای مَکران در مناسبات ایران و هند در سدههای نخست اسلامی | ||
مطالعات شبه قاره | ||
مقاله 8، دوره 12، شماره 39، مهر 1399، صفحه 169-186 اصل مقاله (527.79 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jsr.2020.5560 | ||
نویسنده | ||
عبداله صفرزایی* | ||
استادیار گروه تاریخ دانشگاه ولایت ایرانشهر | ||
چکیده | ||
سرزمین مکران در جنوب شرق ایران با وجود شرایط اقلیمی و طبیعی تقریبا نامساعد، در سدههای نخست اسلامی از موقعیت جغرافیایی ویژهای برخوردار بود. دسترسی به آبهای آزاد و به خصوص واقع شدن بین دو حوزه تمدنی ایران و هند، اهمیت فوقالعادهای به این سرزمین بخشیده بود. جغرافیای طبیعی تقریبا نامساعد در کنار موقعیت جغرافیایی حساس و چگونگی ایفای نقش موقعیت جغرافیایی این سرزمین در زمینه رونق و توسعه راههای دریایی و زمینی سؤال برانگیز است. مهمترین سوال نوشته حاضر این است که با وجود شرایط این چنینی، راههای مکران چگونه در زمینه ارتباطات تمدنی ایران و هند ایفای نقش مینمود؟ با توجه به تمهیدات نظامی، امنیتی، ترابری و غیره که در سدههای نخست اسلامی بکار گرفته شد، علیرغم موانع طبیعی و حتی انسانی، راهها و جادههای مواصلاتی مکران رونق بسزایی پیدا کرد و نقشی عمده در مناسبات ایران و هند در آن زمان ایفا مینمود. هدف این نوشتار تبیین اهمیت کاربردی راههای مکران در روابط و مناسبات ایران و هند در سدههای نخست اسلامی است. تحقیق مورد نظر به شیوه توصیفی- تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانهای و تا حدودی مشاهدات میدانی انجام گرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
ایران؛ هند؛ مکران؛ سدههای نخست اسلامی | ||
مراجع | ||
۱-ابن الحوقل، صوره الاض. بیروت: دار صادر، 1938. ۲-ابن خردادبه، المسالک و الممالک. وضع مقدمه و هوامسه و فهارسه محمد مخزوم، بیروت: دارالاحیا التراث العربی، 1988. ۳-ابن رسته، احمد بن عمر، الاعلاق النفیسه. چاپ دوم، ترجمه حسین قره چانلو، تهران: امیرکبیر، 1380. ۴-الاصطخری، ابواسحق ابراهیم، المسالک و الممالک. القاهره: الهیئه العامه لقصورالثقافه، 2010. ۵-بارتولد، واسیلی ولادیمیروویچ، تذکره جغرافیای تاریخی ایران. چاپ سوم، ترجمه حمزه سردادور، تهران: انتشارات توس، 1386. ۶-باستانی پاریزی، محمد ابراهیم، یعقوب لیث. تهران: انتشارات ابن سینا، 1353. ۷-باسورث، کلینورد ادموند، تاریخ غزنویان. جلد اول، ترجمه حسن انوشه، تهران: انتشارات امیر کبیر ، 1362. ۸- البلاذری، ابوالحسن احمد بن یحیی، فتوح البلدان. بیروت: دار و مکتبه الهلال، 1988. ۹-بیهقی، محمد بن حسین، تاریخ بیهقی. جلد اول، مقدمه، تصحیح، تعلیقات و توضیحات محمد جعفر یاحقی، تهران: انتشارات سخن، 1388. ۱۰-جیهانی، ابوالقاسم بن احمد، اشکال العالم. ترجمه علی بن عبدالسلام کاتب، مقدمه و تعلیقات فیروزی منصوری، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی، 1368. ۱۱-حبیبی، عبدالحی، افغانستان بعد از اسلام. جلد اول، کابل: انجمن تاریخ افغانستان، 1345. ۱۲- حدودالعالم من المشرق الی المغرب، چاپ دوم، تصحیح و حواشی مریم میراحمدی و غلامرضا ورهرام، تهران: انتشارات دانشگاه الزهرا، 1383. ۱۳-حسن، هادی، کشتیرانی ایرانیان. ترجمه امید اقتداری، تهران: به نشر، 1371. ۱۴-خیراندیش، عبدالرسول، «تیس»، دانشنامه خلیج فارس، جلد اول، صص 355- 357، تهران: بنیاد دانشنامه نگاری ایران، 1394. ۱۵-زرینکوب، عبدالحسین، تاریخ مردم ایران. جلد دوم، تهران:انتشارات امیرکبیر، 1380. ۱۶-سایکس، سرپرسی، سفرنامه سایکس یا ده هزار میل در ایران. ترجمه حسین سادات نوری، تهران: انتشارات لوحه، 1363. ۱۷-سید سجادی، سید منصور، باستانشناسی و تاریخ بلوچستان. تهران: سازمان میراث فرهنگی، 1374. ۱۸-سیرافی، سلیمان، سلسله التواریخ یا اخبار الصین و الهند. گردآوری و اضافات ابوزید حسن سیرافی، ترجمه حسین قرچانلو، تهران: انتشارات اساطیر، 1381. ۱۹-شفر، «باستانشناسی بلوچستان»، دانشنامه جهان اسلام، جلد چهارم، تهران: بنیاد دایره المعارف اسلامی، صص 138-136، تهران: 1377. ۲۰-طبری، ابی جعفر محمدبن جریر، تاریخ الطبری تاریخ الامم و الملوک. بیروت: منشورات محمد علی بیضون، دارالکتب العلمیه. 2005. ۲۱- فروزانی، ابوالقاسم، «جغرافیای تاریخی مکران» ،پژوهشهای علوم تاریخی، دوره 4 ، شماره 1، صص 189-173، تهران: 1391. ۲۲- قدامه بن جعفر، الخراج و صناعه الکتابه. شرح و تعلیق الدکتور محمد حسین الرشیدی، بغداد: دارالرشید للنشر، 1981. ۲۳-کرمانی، افضل الدین ابوحامد، مجموعه آثار افضل الدین ابوحامد کرمانی، به کوشش محمد صادق بصیری، کرمان: انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان، 1383. ۲۴-کوفی، علی بن حامد، چچ نامه. تصحیح عمر بن محمد داود پوته، تهران: اساطیر، 1384. ۲۵-لسترنج، گای، جغرافیای تاریخی سرزمینهای خلافت شرقی، ترجمه محمود عرفان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1383. ۲۶-مارکوارت، یوزف، ایرانشهر در جغرافیای بطلمیوس. ترجمه مریم میراحمدی، تهران: انتشارات طهوری، 1383. ۲۷-مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد، احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم. الطبعه الثالثه، قاهره: مکتبه مدبولی، 1991. ۲۸-الیعقوبی، احمد بن اسحاق، البلدان. محقق محمدامین الضناوی، بیروت: دارالکتب العلمیه، 2001. 29-Holdich. T. H. “notes on Anciet and Mediaevel Makran”. The Geograpical Journal. vol. 7. No.4. pp 387- 405, APR., 1896.
. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 562 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 546 |