تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 556 |
تعداد مقالات | 5,734 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,018,308 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,389,906 |
تحلیل فضایی رابطۀ فرم شهری با شاخص دسترسی مورد مطالعه: شهر مراغه | ||
فصلنامه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 8، دوره 18، شماره 60، مهر 1399، صفحه 157-180 اصل مقاله (1.53 MB) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2020.5654 | ||
نویسندگان | ||
هوشنگ سرور ![]() | ||
1استادیار گروه جغرافیای دانشگاه مراغه، مراغه، ایران | ||
2کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه مراغه، مراغه، ایران | ||
3استادیار جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه مراغه، مراغه، ایران | ||
4دکترای تخصصی ژئومورفولوژی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
فرم شهری برآیند شرایط محیطی و تصمیمات برنامه ریزی در بستر زمان می باشد. مطالعه و پژوهش در فرم شهری به دلیل تاثیرات آن بر عملکرد های شهری از جمله کیفیت دسترسی شهروندان به خدمات مستقر در شهر دارای اهمیت می باشد. هر کدام از انواع فرمها شهری فشرده و یا پراکنده، در دسترسی شهروندان به خدمات تاثیر گذار هستند. هدف از این تحقیق شناسایی الگوی فرم شهری محلات شهری مراغه و نحوه دسترسی شهروندان به خدمات شهری می باشد. تحقیق از نظر ماهیت از نوع توصیفی-تحلیلی که از طریق مطالعه اسنادی- کتابخانه ای انجام گرفته است.در تحلیل داده ها از روش فازی و نرم افزارهای GIS و SPSS استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که الگوی فرم شهری مراغه بصورت فشرده و پراکنده توسعه یافته است. بدین صورت که شهر در مرکز و بافتهای قدیمی دارای الگوی فشرده و متراکم و در پیرامون و بافتهای حاشیه ای بصورت پراکنده و نیمه پراکنده می باشد.از طرفی نتایج تحلیل همبستگی میان فرم متراکم و شاخص دسترسی حاکی از وجود همبستگی معنی دار میان این دو متغیر می باشد. بگونه ای که ضریب دسترسی محلات و نواحی مرکزی بهتر از بافتهای حاشیه ای و جدید می باشد. وجود این شرایط در فرم شهری عدم تعادل فضایی در توزیع جمعیت و فعالیتها در سطح نواحی و به ویژه محلات شهری را موجب گردیده است. از طرفی برخی از شاخصهای دسترسی نظیر نسبت شبکه ارتباطی در محلات مرکزی از سهم پایینتری نسبت به محلات حاشیه ای برخوردار هستند. این عامل در کنار استقرار بسیاری از فعالیتها و امکانات در این قسمت از شهرموجب هدایت حجم انبوهی از سفرهای درون شهری به مقصد محلات مرکزی شهر و در نتیجه مشکلات ازدحام و ترافیک سنگین را ایجاد کرده است. | ||
کلیدواژهها | ||
فرم شهری؛ شاخص دسترسی؛ شهر مراغه | ||
مراجع | ||
- بحرینی، سیدحسن (1382). فرایند طراحی شهری، چاپ دوم. انتشارات دانشگاه تهران. https://www.gisoom.com/book/11017114
- پوراحمد، احمد؛ مهدی حسام؛ حدیثه آشور؛ صابر محمدپور (1389). تحلیلی بر الگوی گسترش کالبدی-فضایی شهر گرگان با استفاده از مدلهای آنتروپی شانون و هلدرن، سال اول. شماره سوم. صفحات 18-1. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=188905
- پورمحمدی، محمدرضا؛ فیروز جمالی؛ اصغر زمانی (۱۳۸۷). ارزیابی گسترش فضایی کالبدی شهر زنجان با تأکید بر تغییر کاربری زمین طی دورۀ ۱۳۸۴-۱۳۵۵، دورۀ ۴۰. شمارۀ ۶۳. بهار ۱۳۸۷. صفحات 46-29. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=73605
- حمزه رستگار، مجتبی (۱۳۹۶). بررسی تطبیقی تأثیر فرم شهر بر رفتار سفرهای شهری و مصرف سوخت وسایل، نشریۀ مطالعات محیطی هفتحصار. سال ششم. شمارۀ ۱۹. بهار 1396. صفحات 30- 19. https://ana.press/fa/news/101/223473
- رهنما، محمدرحیم؛ آنا لیس (1385). اندازهگیری تغییرات دسترسی در منطقۀ مادرشهری سیدنی، مجلۀ جغرافیا و توسعه. سال چهارم. شمارۀ 7. صفحات 154- 137. C:Documents and SettingsKh.Mir TeymuriMy DocumentsDownloadsJGEOQ_Volume 9_Issue 1-IDC (1).xml
- رهنما، محمدرحیم، حسین آقاجانی (1392). تحلیل شاخص دسترسی در کلانشهر مشهد، مجلۀ جغرافیا و توسعه ناحیهای. شمارۀ 20. صفحات ۵۸-۴۴. http://ensani.ir/fa/article/323721
- رمی، آلن (1388). مرفولوژی شهری جغرافیا، آمایش و معماری شهری. ترجمه علی اشرفی. انتشارات دانشگاه هنر. https://www.asrketab.com/Product/976
- سعیدنیا، احمد (۱۳۹۰). کتاب سبز شهرداری، جلد سوم. حملونقل شهری. انتشارات سازمان شهرداری و دهیاریهای کشور. تهران. - سیفالدینی، فرانک (1381). فرهنگ واژگان ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی شهری و منطقهای، دانشگاه شیراز.
- سی، حیدر؛ خلیل حاجیپور (1393). تحلیل تجربی تأثیر فرم شهر بر رفتار سفر خانوارها در محلات مختلف شهری شیراز، فصلنامۀ علمی- پژوهشی مرکز پژوهشی هنر معماری و شهرسازی نظر. شمارۀ 29. صفحات 32-23. http://ensani.ir/fa/article/328556/
- قدمی، مصطفی؛ یوسف بهرامی؛ مهسا دیلم صالحی (1396). تأثیر فرم کالبدی شهر بر شیوۀ سفر شهروندان (مورد: شهرساری)، نشریۀ برنامهریزی کالبدی.سال دوم. شمارۀ 2. پیاپی 6. صفحات57-56. http://journals.pnu.ac.ir/article_4147.html
- کرمی، سروش؛ عباس فخرایی؛ روحالله امیرقانع (1395). ارزیابی دورههای برنامهریزی توسعه و عمران شهر مشهد با استفاده از مؤلفههای رشد هوشمند، مجله جغرافیا و توسعه. شمارۀ 45. صفحات 66-44 . https://gdij.usb.ac.ir/article_2922_fd73afaf1ae9da869a73276c2b0d86f8.pdf
- لی، کوین؛ ترجمه مصطفی عباسزادگان (1995). مدلها در برنامهریزی شهری، انتشارات دانشگاه تهران. تهران. https://www.google.com/search?q=18
- لینچ، کوین (1376). تئوری شکل خوب شهر، ترجمه حسین بحرینی. انتشارات دانشگاه تهران. https://www.gisoom.com/book/1121383
- موحد، علی؛ صاحب مصطفوی؛ مظهر احمدی (۱۳۹۳). تبیین الگوی گسترش فضایی کالبدی شهر سقز با رویکرد فرم شهری پایدار، نشریۀ مطالعات ساختار و کارکرد شهری. سال دوم. شمارۀ پنجم. بهار ۹۳. صفحات 75- 55. - نیکپور، عامر؛صدیقه لطفی؛ مرتضی رضازاده (1396) تحلیل رابطۀ میان فرم شهر و شاخص دسترسی (مورد مطالعه: شهر بابلسر)، فصلنامۀ برنامهریزی فضایی (جغرافیا). سال هفتم. شمارۀ سوم. پیاپی 26. صفحات 106-85. http://ensani.ir/fa/article/381116
- نیکپور، عامر؛ فاطره رزقی؛ مصطفی صفاییرینر (۱۳۹۷). تحلیل فضایی فرم شهر بابل براساس تراکم ساختمانی، پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری. دورۀ ۶. شمارۀ ۲.تابستان ۱۳۹۷.صفحات 235-215. https://www.magiran.com/paper/1927710
- Bakr S (2010). Cycling by Design, Published by Transport Scotland. https://www.transport.gov.scot/media/14173/cycling_by_design_2010_rev_1__june_2011.pdf
- Bertaud, A (2002). Note on Transportation and Urban Spatial Structure. Washington: ABCDE conference. - ChengHe, G & Richard, P (2018). Accessibility, urban form, and property value: A study of Pudong,
- Eving, R. Rong, F. (2008) The impact of urban form on U.S. residential energy use, Journal Housing Policy Debate, Volume 19, Issue 1 PP.1-30 https://doi.org/10.1080/10511482.2008.9521624
- Jacobs-Crisioni, C., Kompil, M., Baranzelli, C., Lavalle, C.; (2015); Indicators of urban form and sustainable urban transport; EUR 27708 EN; doi:10.2788/59611
- Legrass, S. Cavailhes, J (2016). Environmental performance of the urban form, Regional Science and Urban Economics,59:1-11 https://scholar.google.com/citations?user=I-wc1DgAAAAJ&hl=en - Murgante, B. Borruso, G. Lapucci, A (2009). Geocomputation and Urban Planning, In book: Geocomputation and Urban Planning Publisher, Springer-Verlag, Berlin, PP.1-17. https://www.researchgate.net/publication/215155159_Geocomputation_and_Urban_Planning
- Vance, C.; Hedel, R (2006). "On the Link between Urban Form and Automobile Use Evidence from German Survey Data". Land Economics. Vol. 84.No. 1. PP. 51-65. https://ideas.repec.org/a/uwp/landec/v84y2008i1p51-65.html
- Y. Rofe (2019). Mobility, Accessiblity and Urban form, Research gate, 45: 1-24.
- Weber. R, Tammi.I, Anderson.T, Wang. S (2016). A Spatial Analysis of City- Regions: Urban Form & Service Accessibility, Nordic Centre for Spatial Development, Nordregio Working Paper 2016: 1-49. https://www.diva-portal.org/smash/get/diva2: 933727/FULLTEXT01.pdf
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 138 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 175 |