تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 644 |
تعداد مقالات | 6,315 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,882,497 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,471,919 |
تصویرسازیهای بدیع در غزلیات بیدل دهلوی | ||
مطالعات شبه قاره | ||
مقاله 3، دوره 14، شماره 42، خرداد 1401، صفحه 63-92 اصل مقاله (430.08 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jsr.2020.28814.1902 | ||
نویسنده | ||
حسن بساک* | ||
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور (نویسنده مسئول) | ||
چکیده | ||
نازکخیالیها، مضمونسازیها و تصویرسازیهای بدیع در غزلیات عبدالقادر بیدل دهلوی خواننده را با نوعی شگفتی، ابهام و پیچیدگیِ بیان روبهرو میکند. وی بهعنوان نمایندۀ سبک هندی، در ایجاد تصاویر پیچیدۀ بدیع و درهمتنیده و مبهم، مهارت بسیاری دارد. بیشتر تصاویر اشعار او، بازتاب یک صحنه و موقعیت است؛ بهگونهای حسّی و ملموس یا ذهنی و معقول که با بهرهگیری خاص شاعر از کلمات شکل میگیرند. چگونگی تصویرسازی و نحوۀ انعکاس تصاویر در شعر بیدل دهلوی، پرسش اصلی این پژوهش است. این مقاله که به روش توصیفی و تحلیل محتوا به انجام رسیدهاست، نشان میدهد سه شیوۀ متفاوت در کاربرد تصاویر شعری بیدل به لحاظ الگوبرداری از استادان برجستۀ پیشین و همچنین ابهام و ازدحام تصاویر، به چشم میخورد: الف) تصاویر سعدی و حافظگونه؛ تصاویر ساده و خوشساختی که در خدمت تجسّمبخشیدن به مفهوم و تداعی معنی شکل میگیرند. ب) تصاویر نظامی و خاقانیوار؛ که در اینگونه اشعار، علاوه بر تصویر مرکزی و اصلی که بار معنایی بیت را به دوش میکشد، شاعر چند تصویر پیچیده و درهمتنیده را نیز برای ابهام هنری در شعر خلق میکند. ج) تصاویر خاص بیدل؛ تصاویر بسیار پیچیده و لایهلایه که گاه شعر را تا مرز بیمعنیبودن میکشاند. اینگونه تصاویر که بهعنوان هویّت شعری بیدل محسوب میشوند، معمولاً کاربرد کمتری در غزلیات وی دارند. | ||
کلیدواژهها | ||
بیدل دهلوی؛ سبک هندی؛ غزلیات؛ تصویرسازی؛ نازک خیالی | ||
مراجع | ||
30. یاحقی، محمدجعفر، فرهنگ اساطیر، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی و سروش، 1369 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 491 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 256 |