تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 556 |
تعداد مقالات | 5,734 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,018,308 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,389,906 |
تحلیلی بر تأثیرات جنگ سرد و نظام دوقطبی بر روابط ایران و عراق در دوره پهلوی دوم | ||
مجله پژوهش های تاریخی ایران و اسلام | ||
مقاله 5، دوره 14، شماره 27، آبان 1399، صفحه 107-135 اصل مقاله (796.14 K) | ||
نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2020.35309.2887 | ||
نویسندگان | ||
علی شاکر ![]() | ||
1دانشجوی دکتری دانشگاه پیام نور | ||
2استاد گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی | ||
چکیده | ||
با پایان یافتن جنگ دوم جهانی، دگرگونی های عمدهای در روابط بین المللی بوجود آمد و زمینههای شکلگیری نظام دو قطبی فراهم گردید. آمریکا و شوروی به عنوان رهبران دو بلوک شرق و غرب، دریک رقابت همه جانبه مقابل یکدیگر قرار گرفتند. خاورمیانه نیز یکی از مناطق رقابت دو ابرقدرت بود. ابرقدرتها در دوران جنـگ سـرد تـلاش کردنـد بـا عضوگیری از میان کشورهای منطقه خاورمیانه، اهداف خود را دنبال نمایند. دولتهای منطقه از جمله ایران و عراق نیز بـا پیوستن بـه یکـی از دو ابرقدرت عملاً در یکی از این دو اردوگاه قرارگرفتند. رهبران دو بلوک همچنانکه خود را متعهـد بـه حمایت از متحدان منطقهای خود میدانستند، در مقابل انتظـار دنبالهروی آنها از سیاستهای خود را داشتند، بر این اساس مدیریت اوضاع، عملاً در دست ابرقدرتها بود، و اقدامات متحدان منطقهای، صرفاً در راستای منافع آن کشورها دنبال میشد. بنابراین روابط و مناسبات کشورهای ضعیف با یکدیگر به اراده و خواست کشورهای بزرگ، هدایت وکنترل میشد و آنها را از هم دور یا نزدیک می کرد، به گونهای که این کشورها در چهارچوب منافع قدرتهای مسلط، با یکدیگر به منازعه پرداخته و درگیر جنگ نیابتی میشدند. در پژوهش پیشروی با تکیه بر روش توصیف همراه با تحلیل و گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانهای تأثیرات جنگ سرد بر روابط ایران و عراق بررسی و تحلیل شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
نظام دو قطبی؛ آمریکا؛ شوروی؛ ایران؛ عراق | ||
مراجع | ||
اردستانی، حسین (1378)، جنگ عراق و ایران: رویارویی استراتژیها. تهران: دورهِ عالی جنگ سپاه پاسداران. آرشیو اسناد ملّی،1334، محل در آرشیو 751 و 4 آ پ 1 آوری، پیتر (1371)، تاریخ معاصر ایران. ترجمه محمّد رفیعی مهرآبادی، تهران: مؤسسه انتشارات عطایی. باری روبین (1363)، جنگ قدرتها در ایران. ترجمه محمود مشرقی. تهران: آشتیانی. بداقی، حمیدرضا (۱۳۸۹) بررسی روابط سیاسی ایران و ایالات متحده آمریکا (۱۳۴۷ - ۱۳۳۲ ش.) تهران: وزارت امور خارجه، مرکز چاپ و انتشارات. برنا بلداجی، سیروس (1381) نقش گروههای معارض در روابط عراق و ایران، پایان نامه ارشد، دانشگاه آزاد تهران مرکزی. بورل، رمام (1354)، روشهای سیاسی کشورهای عربی ساحلی در منطقه خلیج فارس و اقیانوس هند در سیاست بینالملل. ویرایش عباس امیری. تهران، مؤسسه پژوهشهای سیاسی و اقتصادی). پارسا دوست، منوچهر (1367)، ریشههای تاریخی اختلافات جنگ ایران و عراق. تهران: شرکت سهامی. جاشوا، اپستین (1370)، استراتژی و طرحریزی نیروها برای اهداف امریکا در خلیجفارس. ترجمه، کاوه باسمنجی، تهران: روشنفکران. جعفری ولدانی، اصغر (1367)، اختلافات مرزی ایران و عراق، تهران: مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه. جعفری ولدانی، اصغر (1370)، بررسی تاریخی اختلافات مرزی ایران و عراق تهران دفتر مطالعات سیاسی. وزارت خارجه. جعفری ولدانی، اصغر (1362)، بررسی اختلافات مرزی ایران و عراق، مجله سیاست خارجی. شماره 11 و 12. جمشیدی، محمدحسین (1380)، مبانی و تاریخ اندیشه نظامی ایران، تهران، دوره عالی جنگ. جورج، لنچافسکی (1353)، رقابت روسیه و غرب در ایران، ترجمه: اسماعیل رائین، تهران: جاویدان. جورج، لنچافسکی (1373) رؤسای جمهور امریکا و خاورمیانه، از ترومن تا ریگان. ترجمه هوشنگ، مهدوی. تهران، البرز. بیل، جیمز (1366) شیر و عقاب، دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، از ظهور تا سقوط، تهران: مرکز نشر ستاد تبلیغات جنگ، ستیر با صلح، تهران، چاپ دوم. دانشجویان مسلمان پیرو خط امام (1366) از ظهور تا سقوط، تهران: مرکز نشر اسناد جاسوسی آمریکا. درویشی، فرهاد و دیگران (1378) ریشههای تهاجم، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ. روزنامه اطلاعات، 30 مهر 1334، س 28، ش 88. نیکسون، ریچارد (1371) فرصت را دریابیم، وظیفه امریکا در جهانی با یک قدرت. ترجمه حسین وصینژاد. تهران، طرح نو. ستاد تبلیغات جنگ (1366)، ستیر با صلح، تهران: ستاد تبلیغات جنگ، شورای عالی دفاع جمهوری اسلامی ایران. سنجر، فریدون (1370)، حاصل چهل سال خدمت، تهران: پروین. سهرابی، سماعیل (1368) علایق استراتژیک و هدفهای امریکا در خلیج فارس و تقویت نظامی کشورهای عرب منطقه، طارمی، کامران (1379) تحلیلی بر سیاستهای امنیت ملی ایران در خاورمیانه در دوره محمد رضا پهلوی، مجله حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران شماره 49. طارمی، کامران (1382) تحلیلی بر نقش گروههای معارض کرد در روابط ایران و عراق در عصر پهلوی، مجله حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، شماره 61. طباطبائی، محمدحسین (1356) روابط ایران و غرب، بینا. علیزاده، حسین (1384)، بررسی تحلیلی و توصیفی تاریخ روابط ایران و مصر، تهران: وزارت امور خارجه. فردوست، حسین (1370)، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی. فولر، گراهام (1373) قبله عالم ژئوپلتیک ایران، ترجمه عباس مخبر، تهران: نشر مرکز، فونتن، اندره (1366)، تاریخ جنگ سرد، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، نو. کاظمی، علی اصغر (1368) ابعاد حقوقی حاکمیت ایران در خلیج فارس، تهران، انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی. کدیور، جمیله (1372) رویارویی انقلاب اسلامی ایران و آمریکا، تهران: اطلاعات. کرباسچی، غلامرضا (1371) هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، ج 1، تهران، بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی ایران. گلجان، مهدی و عباسی نوذری، اکبر، ژئوپولیتیک ایران در دوران جنگ سرد، تهران، امیرکبیر،1386. گلی زواره، غلامرضا (1384)، درسهایی از مکتب اسلام، مجله مکتب اسلام، سال 45، شماره 11. مجتهدزاده، پیروز (1381)، سیاست جغرافیایی و جغرافیای سیاسی، تهران: انتشارات سمت. مجله ارتش شاهنشاهی (1349)، ایران و حل مسئله بحرین، ش 2. مدنی، جلالالدین (1385) تاریخ سیاسی معاصر ایران، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات (1378)، چپ در ایران به روایت اسناد ساواک. تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. مک کی، ساندرا (1380)، ایرانیها، ایران، اسلام و روح یک ملّت، ترجمه شیوا رویگریان. تهران: ققنوس. منصوری، فیروز (1376)، استعمار بریتانیا و مسئله اروندرود، تهران: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. نشریه وزارت امور خارجه (1335) ش 4، دوره 2، تهران، تحت نظر ادارة اطلاعات و مطبوعات. وایسلیف، الکس (1358)، مشعلهای خلیج فارس، ترجمه سیروس ایزدی، تهران: کتابهای جیبی هرمن، ریچارد (1388)، نقش ایران در ادراکات و سیاستهای اتحاد جماهیر شوروی. ترجمه: الهه کولایی، اطلاعات سیاسی - اقتصادی،، شماره 3 و 4. هوشنگ مهدوی، عبدالرضا (1374) سیاست خارجی ایران دوره پهلوی 1357 - 1300، تهران: البرز. هوشنگ مهدوی، عبدالرضا (1368)، تاریخ روابط خارجی ایران، تهران: امیرکبیر.
Abrahamian, Ervand (1982).Iran between two Revolutions, New Jersy: princetion university press.
Wilber N, Donald (1976). Iran past and present, New Jersey: Pricto.
Ramazani K.Rouhollah (1975). Iran's Foreign policy 1941 - 1973: a study of Foreign policy in modernizing nations, Virginia: University press of Virginia.
Chubin, Shahram and sepehr Zabih (1974). The Foreign relations of Iran: a developing state in a zone of great - power conflict. California: University of California press.
Graham, Robert (1978). Iran: the illusion of power, New York: St. Marton's press.
Schwlz, Ann Tibbitts (1989). Buying security: Iran under the monarchy, Boulder: Westview press.
Souresrafil, Behrouz (1989). The Iran - Iraq war, Guinan: united states
Pelletiere, Stephen C. (1984). The Kurds: an unstable element in the gulf, Boulder; London: Westview Press.
O'balance, Edgar (1996). The Kurdish Struggle, 1920 - 94, Macmillan: Palgrave. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 457 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 405 |