اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 517 |
| تعداد مقالات | 5,387 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,699,888 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,184,563 |
ارزیابی سطح مطلوبیت توزیع مکانی ایستگاههای اتوبوس در محیط GIS (مورد شناسی: شهر مراغه) | ||
| فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری- منطقه ای | ||
| دوره 10، شماره 36، پاییز 1399، صفحه 73-102 اصل مقاله (2.63 MB) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2020.5715 | ||
| نویسندگان | ||
حسن محمودزاده  1؛ زهرا فرج‌نژاد2؛ مهدی هریسچیان 3
| ||
| 1دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکدۀ برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 2کارشناسی ارشد مطالعات شهری و روستایی، گروه سنجش‌از‌دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکدۀ برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| 3دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده برنامهریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران | ||
| چکیده | ||
| امروزه با گسترش شهرها و افزایش جمعیت شهری و به‌تناسب آن افزایش ترافیک معابر، مشکلات متعددی برای مردم در زمینۀ طول و زمان سفرهای شهری به‌وجود آمده‌است. در این بین ساماندهی مناسب حمل‌ونقل عمومی از‌جمله ایستگاههای اتوبوس می‌تواند نقش مهمی در کاهش طول و زمان سفرهای شهری ایفا کند. هدف این پژوهش، سنجش سطح مطلوبیت توزیع مکانی فعلی ایستگاههای اتوبوس مراغه و در وهلۀ بعد، تعیین مناسب‌ترین الگوی مطلوب توزیع مکانی ایستگاههای اتوبوس مراغه است که از‌حیث هدف، کاربردی- عملی و از حیث ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. در این تحقیق، از مدل تاپسیس برای رتبه‌بندی شبکۀ معابر از‌نظر اولویت استقرار ایستگاههای اتوبوس و مکان‌های مناسب این ایستگاه‌ها و از مدل تحلیل شبکه نیز در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) درجهت مشخص‌کردن مسیرهای بهینه و محاسبۀ طول و زمان مسیرها بر روی شبکه استفاده شد. از ده معیارِ فاصله از مراکز مسکونی، تجاری، اداری، آموزشی، فرهنگی، تفریحی و فضای سبز، بهداشتی و درمانی، فاصله از تقاطع، دسترسی و تراکم جمعیت استفاده شد که با روش ANP وزن‌دهی شدند. در این پژوهش، نتایج مدل تاپسیس نشان داد که ایستگاههای اتوبوس، شبکۀ معابر را به‌صورت لازم پوشش نمی‌‌دهند و فاصلۀ استاندارد آن‌‌ها از همدیگر رعایت نشده‌است. همچنین نتایج مدل تحلیل شبکه نیز نشان داد که از 8 خط اتوبوس مراغه، 5 خط در مسیرهای رفت و برگشت و 2 خط در مسیر برگشت، تغییر کردند و مجموع طول مسیرهای خطوط اتوبوسرانی پس از اعمال الگوریتم 5724 متر و زمان لازم برای طی مسیرها 20 دقیقه کاهش یافت. نهایتاً نقشۀ نهایی الگوی مطلوب توزیع مکانی ایستگاههای اتوبوس نشان داد که قسمت‌های کوچکی از شهرک ولیعصر- فاز 1 و فاز 2، قسمت‌های زیادی از شهرک سهند و دارایی- طالب‌خان، مکان‌هایی کاملاً مطلوب و قسمت‌های زیادی از شهرک ولیعصر- فاز 1 و قسمت کوچک‌تری از فاز 2 در حدمطلوب بوده و بقیۀ قسمت‌ها نیز به‌ترتیب دارای مطلوبیت متوسط و پایینی درجهت توزیع بهینۀ مکانی ایستگاههای اتوبوس مراغه هستند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حمل‌ونقل عمومی؛ شبکه‌راه‌‌ها؛ خطوط اتوبوسرانی؛ ایستگاههای اتوبوس؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ شهر مراغه | ||
| مراجع | ||
|
حدادی، فرهاد؛ شیرمحمدی، حمید. (1396). ارزیابی و اولویت‌بندی تصمیم‌گیران شهری در یکپارچه‌سازی سیستم حمل‌ونقل عمومی با استفاده از روش کوپراس (مطالعۀ موردی: شهر ارومیه)، نشریۀ پژوهش و برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، دورۀ 8، شمارۀ 30، صص 82-65. خدایی، علی. (1395). مهندسی و برنامهریزی ترابری. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر. رحیمی، محمد؛ حسینی، سیده شهلا. (1397). برنامهریزی راهبردی توزیع فضایی ایستگاههای حمل‌ونقل عمومی، فصلنامۀ علمی‌ترویجی مطالعات مدیریت ترافیک، دانشگاه علوم انتظامی امین، شمارۀ 48، صص 26- 1. رسولی، علی‌‌اکبر. (1391). کاربرد GIS در برنامهریزی شهری و منطقه‌‌ای. چاپ اول. تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز، وزارت کشور و مرکز مطالعات برنامهریزی شهری. ساجدی‌نژاد، آرمان؛ حسن نایبی، عرفان. (1395). طراحی سامانه‌های عملیاتی در سیستم اتوبوسرانی به‌منظور ساماندهی حمل‌ونقل مسافر درون‌شهری. فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، پروفسور محمدحسین پاپلی یزدی، دورۀ 31، شمارۀ 4، صص 73-60. عمران‌‌زاده، بهزاد؛ قرخلو، مهدی؛ پوراحمد، احمد. (1389). ارزیابی و تحلیل کارایی سامانۀ حمل‌ونقل BRT و رضایت عمومی از آن در کلان‌شهر تهران، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دانشگاه تهران، دورۀ 42، شمارۀ 73، صص 38-19. عصارزادگان، حمید؛ نادعلی، امیرحسین؛ عطایی، محمدصادق؛ پورمیری، رضا. (1391). مکانیابی بهینۀ ایستگاههای BRT به کمک نرم‌‌‌افزار ARC GIS و تکنیک AHP و TOPSIS، یازدهمین کنفرانس بینالمللی مهندسی حمل‌ونقل و ترافیک ایران، تهران. فرجی‌سبکبار، حسنعلی؛ نصیری، حسین؛ حمزه، محمد؛ طالبی، سمیه؛ رفیعی، یوسف. (1390). تعیین عرصه‌های مناسب برای تغذیۀ مصنوعی بر پایۀ تلفیق روش‌هایANP و مقایسۀ زوجی در محیط GIS (مطالعۀ موردی: دشت گربایگان فسا)، مجلۀ جغرافیا و برنامهریزی محیطی، دانشگاه اصفهان، دورۀ 22، شمارۀ 4، صص 166-143. قهری، مهنوش؛ لحمیان، رضا؛ آزاده‌‌دل، یعقوب. (1393). ارزیابی موقعیت ایستگاههای اتوبوس و تاکسی براساس مدل AHP با استفاده از GIS (مطالعۀ موردی: منطقۀ 4 شهرداری تهران)، فصلنامۀ مطالعات ساختار و کارکرد شهری، دانشگاه مازندران، دورۀ 2، شمارۀ 7، صص 146-127. موسوی، سیدرسول؛ باباصفری، عبدالمجید؛ گلستان‌نژاد، ابوالقاسم؛ نصری، اعظم؛ خلیلیان، مائده؛ ارشدی‌پور، اعظم. (1394). اطلس کلان‌شهر اصفهان، چاپ اول، تهران: انتشارات هم‌صدا. نجفی، اسدالله. (1389). به‌کارگیری فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP) در تحلیل چالش‌های ساختاری و محیط اجرایی سازمان در مدیریت پروژه‌ها، نشریۀ بینالمللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید، معاون پژوهشی دانشگاه علم و صنعت ایران، دورۀ 21، شمارۀ 1، صص 76-63. وارثی، حمیدرضا؛ شیران، غلامرضا؛ عزیزی حسنوند، حدیث. (1394). مکانیابی ایستگاههای اتوبوس با مدل ANP و منطق فازی در GIS (نمونۀ موردی: شهر خرم‌‌آباد)، نشریۀ پژوهش و برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، دورۀ 6، شمارۀ 23، صص 76-55. Adeleke, O. O., Jimoh, Y. A., Akinpelu, M. A. (2013). Development of an Advanced Public Transportation System for captive commuters on urban arterials in Ilorin, Nigeria, Alexandria Engineering Journal, 52 (3): 447-454.
Adebola, O., Enosko, O. (2012). Analysis of Bus-stops locations using Geographic Information System in Ibadan North LGA Nigeria, Industrial Engineering Letters, ISSN, 2224-6096, 2 (3): 20-38.
Carro-Perez, I., Gonzalez-Hernandez, H.G. (2016). Topological Characterization of the Public Transportation Complex Network in Puebla City, Mexico. In Proceedings of the 2016 International Conference on Electronics, Communications and Computers, Cholula, Mexico, 24–26 February 113–117.
Chung, S.H., Lee, A.H. L., Pearn, W. L. (2005). Analytic Network Process (ANP) Approach for Product Mix Planning in Semiconductor Fabricator, International Journal of Production Economics, 96 (1): 15 - 36.
Dyson, R. G. (2004). Strategic Development and SWOT Analysis at the University of Warwick, European Journal of Operational Research, 152 (3): 631- 640.
Dou, Y., Zhu, Q., Sarkis, J. (2014). Evaluating green supplier development programs with a grey-analytical network process-based methodology. European Journal of Operational Research, 233: 420–431.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0377221713002129
Ertay, T., Ruan, D., Tuzkaya, U. R. (2006). Integrating Data Envelopment Analysis and Analytic Hierarchy for the Facility Design in Manufacturing Systems, Information Sciences, 176 (3): 237- 262.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0020025504003391
Farahani, R.Z., Miandoabchi, E., Szeto,W.Y., Rashidi, H. (2013). A review of urban transportation network design problems. European Journal of Operational Research, 229: 281–302.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0377221713000106
Gray, G. E., Hoel, L. A. (1979). Public transportation: planning, operations, and management, Prentice – hall.
https://books.google.com/books/about/Public_Transportation.html?id=uo4iAQAAMAAJ
Hughes-Cromwick, M. P. (2018). 2017 Public Transportation Factbook. American Public Transportation Association, American Public Transportation Association, Washington, DC.
Ibarra-Rojas, O. J., Delgado, F., Giesen, R., Muñoz, J.C. (2015). Planning, Operation, and Control of Bus Transport Systems: A Literature Review. Transportation Research Part B: Methodological, 77: 38–75.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0191261515000454
Lee, J. W., Kim, S. H. (2000). Using Analytic Network Process and Goal Programming for Interdependent Information System Project Selection, Computers and Operations Research, 27 (4):367-382.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S030505489900057X
Li, M., Han, J. (2017). Complex Network Theory in Urban Traffic Network. In Advances in Engineering Research, Proceedings of the 2017 2nd International Conference on Materials Science, Machinery and Energy Engineering, 13–14 May 2017; Zhou, J., Zhu, P., Eds.; Atlantis Press: Paris, France, 123: 910–913.
https://www.atlantis-press.com/proceedings/msmee-17/25877804
Manville, M., Levine, A. S. (2018). What motivates public support for public transit?. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 118:567-580.
Momoh, J. A., Zhu, J. Z. (1998). Application of AHP/ANP to Unit Commitment in the Deregulated Power Industry, In: 1998 IEEE International Conference on Systems, Man and Cybernetics, vol. 1 San Diego, 817- 822.
https://ieeexplore.ieee.org/document/725515
Nielsen, G., Nelson, G. D., Mulley. G., Tegner. G., Lind, G., Lange, T. (2005). Public transport - planning the networks: HiTrans Best practice guide 2, Civitas, Development of principles and strategies for introducing High Quality Pubilic Transport in medium sized cities and regions.
http://www.civitas.no/assets/hitrans2publictransportplanningthe-networks.pdf
Pternea, M., Kepaptsoglou, K., Karlaftis, M.G. (2015). Sustainable urban transit network design. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 77: 276–291.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S096585641500110X
Saaty, T. L. (1980).The Analytic Hierarchy Process, McGraw-Hill, New York.
Sarkis, J. (2002). A Model for Strategic Supplier Selection, Journal of Supply Chain Management, 38 (1): 18 - 28.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1745-493X.2002.tb00117.x
Shi, A., Haiqiang, Y., Jian, W., Na, C., Jianxun, C. (2016). Mining urban recurrent congestion evolution patterns from GPS-equipped vehicle mobility data, Information Sciences, 373: 515-526.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0020025516304546
Teodorovic, D., Janic, M., (2016). Transportation Engineering Theory, Practice and Modeling. Butterworth-Heinemann.
https://www.researchgate.net/publication/317973766_Transportation_engineering_Theory_practice_and_modeling
Tabti-Talamali, A., Baouni, T. (2018).Public transportation in Algiers: Towards a new governance approach, Case Studies on Transport Policy,6 (4):706-715.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2213624X17300044
Ji, J., Gao, X. (2010). Analysis of people's satisfaction with public transportation in Beijing, Habitat International, 34 (4): 464-470.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0197397509001167
Jia, C. L., Ma, R. C., Ha, Z. H. (2019). Urban Transit Network Properties Evaluation and Optimization Based on Complex Network Theory, Journal of sustainability, 11 (7): 1-16.
https://www.researchgate.net/publication/332216911_Urban_Transit_Network_Properties_Evaluation_and_Optimization_Based_on_Complex_Network_Theory
Wang, K., Fu, X. (2017). Research on Centrality of Urban Transport Network Nodes. In Materials Science, Energy Technology, and Power Engineering I; You, Z., Xiao, J., Tan, Z., Eds.; AIP Publishing: Melville, NY, USA, 1839 (1):1-5.
Xiao, F., Hu, Z.H., Wang, K.X., Fu, P.H. (2015). Spatial distribution of energy consumption and carbon emission of regional logistics. Sustainability (Switzerland), 7: 9140–9159.
https://www.researchgate.net/publication/281889079_Spatial_Distribution_of_Energy_Consumption_and_Carbon_Emission_of_Regional_Logistics
Xu, X., Chen, A., Yang, C. (2016). A review of sustainable network design for road networks, KSCE Journal of Civil Engineering, 20 (3): 1084–1098.
https://www.researchgate.net/publication/297741217_A_review_of_sustainable_network_design_for_road_networks
Yu, B., Kong, L., Sun, Y., Yao, B., Gao, Z. (2015). A bi-level programming for bus lane network design. Transportation Research Part C: Emerging Technologies, 55: 310–327.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0968090X15000698
Mo, Y. K., Wang, K., Lv, S. (2015). Bus priority network design based on bi-level programming. Applied Mechanics and Materials, 744–746: 1782–1785.
https://www.researchgate.net/publication/277579083_Bus_Priority_Network_Design_Based_on_Bi-Level_Programming
Yatskiv, I., Budilovich, E. (2017). A comprehensive analysis of the planned multimodal public transportation HUB, Transportation research procedia, 24: 50-57.
Zhang, L., Lu, J., Fu, B.-B., Li, S.-B. (2018). A Review and Prospect for the Complexity and Resilience of Urban Public Transit Network Based on Complex Network Theory. Complexity 2018, 1–36.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 82 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 136 |
||
