تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 488 |
تعداد مقالات | 5,067 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,365,998 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,961,695 |
تحلیلی بر چالشها و فرصتهای پیشِروی توسعهیافتگی پایدار روستاهای نواحی کوهستانی و جلگهای شهرستان گرگان | ||
فصلنامه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 5، دوره 18، شماره 61، زمستان 1399، صفحه 115-142 اصل مقاله (1.13 MB) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/j10.22111.2021.5846 | ||
نویسندگان | ||
صدیقه مهدوی1؛ بهمن صحنه ![]() | ||
1کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران | ||
2استادیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران | ||
3دانشیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران | ||
چکیده | ||
هدف اساسی توسعه، رشد و تعالی همهجانبۀ جوامع انسانی بوده و وجود نابرابری فضایی در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و... از نشانههای توسعهنیافتگی است. مناطقی که امروزه توسعهیافته شناخته میشوند، از شاخصهای اقتصادی و اجتماعی بالایی برخوردار هستند. توزیع درآمد و امکانات نیز در این مناطق عادلانهتر هستند. هدف پژوهش حاضر، بررسی چالشها و فرصتهای پیشِروی توسعهیافتگی پایدار روستاهای کوهستانی و جلگهای شهرستان گرگان بوده و بهمنظور دستیابی به اهداف موردنظر از دو روش کتابخانهای و میدانی (پرسشنامۀ محققساخته) استفاده شد. جامعۀ آماری، روستاهای بخش مرکزی گرگان است که 4 روستای کوهستانی و 7 روستای جلگهای با 5145 خانوار روستایی انتخاب و حجم نمونه با فرمول کوکران 358 خانوار بهصورت روش تصادفی ساده مورد پرسشگری قرار گرفت. بهمنظور سنجش متغیرهای تحقیق از آزمونهای آماری T مستقل، مان وایتنی و کروسکال والیس استفاده شد. نتایج حاصل از آزمونهای مذکور بیانگر تفاوت معنادار تا سطح اطمینان 99 درصد، بین اکثر شاخصهای اقتصادی، کالبدی، اجتماعی در روستاهای کوهستانی و جلگهای ناحیۀ مورد مطالعه است و گویای وضعیت چالش برانگیز عدمتوسعهیافتگی و نشانگر وجود تفاوتهای بارز در میان روستاهای کوهستانی و جلگهای بهلحاظ سطح برخورداری است. با بررسی امکانات و زیرساختهای توسعهیافتگی در روستاها میتوان اذعان داشت که مناطق جلگهای بهلحاظ جمعیت بیشتر، شرایط مساعد طبیعی، شیب ملایم و اراضی بیشتر برای کشت و زرع، سطح دسترسی بالاتر برای ساکنان و ارتباط بیشتر با شهر گرگان از سطح توسعهیافتگی بالاتری نسبتبه مناطق کوهستانی برخوردار است. اصلاح و مرمت راههای روستایی و جمعآوری آب شیرین بهخصوص در نواحی کوهستانی؛ همچنین توجه به صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی پیشنهاد میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
توسعه یافتگی؛ توسعۀپایدارروستایی؛ چالش؛ فرصت؛ شهرستان گرگان | ||
مراجع | ||
- آزادی، یونس (1387). تحلیلی بر توسعۀ پایدار روستایی (نمونۀ موردی: بخش شیروان- استان ایلام)، استا راهنما، دکتر سید هدایتالله نوری، دکتر حسن بیکمحمدی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی دانشگاه اصفهان. http://ges.iaun.ac.ir/article_550436.html
- آسایش، حسین (1389). برنامهریزی روستایی در ایران، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ نهم. http://press.pnu.ac.ir/book_28619.html
- اسماعیلزاده، حسن؛ رضوان صفرخانی؛ حسین محمودی (1397). تحلیلی بر سطح توسعهیافتگی مناطق روستایی شهرستانهای استان کرمانشاه،پژوهشهای جغرافیای انسانی. دورۀ 50. شمارۀ 2. صفحات 374-355. https://jhgr.ut.ac.ir/article_60514.html
- افراخته، حسن؛ سیدامیر توفیقیاناصل (1395). تحلیل مکانی فضایی سطوح توسعهیافتگی دهستانهای شهرستان بویراحمد، فصلنامۀ راهبردهای توسعۀ روستایی. جلد 3. شمارۀ 2. صفحات 214-193. http://rdsj.torbath.ac.ir/article_38652.html
- افراخته، حسن؛ محمد حجیپور (1396). اقتصاد زبالهای در روستاهای پیراشهری جنوب تهران، فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی. سال 6. شمارۀ 4. صفحات 72-47. https://serd.khu.ac.ir/article-1-2959-fa.html
- پازکی، معصومه؛ داود شیخی؛ شیرین صمدیمقدم (۱۳۹۹). تحلیل نقش مدیریت مبتنیبر حکمروایی خوب در توسعۀ پایدار روستایی مطالعۀ موردی: دهستان فیلستان، شهرستان پاکدشت. جغرافیا و توسعه. دورۀ ۱۸. شمارۀ ۵۸. صفحات 112- 93. https://gdij.usb.ac.ir/article_5178.html
- پورطاهری، مهدی؛ رضا نعمتی (1391).اولویتبندی مسایل توسعۀ روستایی با تأکید بر دیدگاه روستاییان مطالعۀ موردی: بخش مرکزی شهرستان خرمآباد، فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی. سال 1. شمارۀ 2. صفحات 128-113. https://serd.khu.ac.ir/article-1-1573-fa.html
- پورعزت، علیاصغر؛ علیاصغر سعدآبادی (1391). ویژگیهای پیشرفت و تعالی در پرتو رهنمودهای امام علی علیهالسلام، فصلنامۀ مدیریت اسلامی. سال ۲۰. شمارۀ ۱. صفحات 38-9. http://dl.panteashop.ir/pdf/Pishraft-Dar-Partoe-Rahnemudhaye-Emam-Ali.rar
- جمعهپور، محمود (1396).مقدمهای بر برنامهریزی توسعۀ روستایی دیدگاهها و روشها، انتشارات سمت. تهران. https://www.gisoom.com/book/11328965/
- حیدری ساربان، وکیل (1398). ارزیابی الگوی مدیریت محلی روستایی مبتنیبر شاخصهای حکمروایی خوب مطالعۀ موردی: شهرستان مشکینشهر، جغرافیا و توسعه. دورۀ ۱۷. شمارۀ ۵۷. صفحات 154-۱۳۳. https://gdij.usb.ac.ir/article_4985.html
- حیدریساربان، وکیل؛ سهیلا باختر؛ مینا زیارتی (1397). تاثیر سرمایه اجتماعی بر توسعه پایدار کشاورزی در مناطق روستایی مطالعه موردی: روستاهای استان کرمانشاه، جغرافیا و پایداری محیط. دوره 8. شماره 2. پیاپی 27. صفحات 74-59. https://ges.razi.ac.ir/article_918.html
- خاکپور، براتعلی؛ چنور محمدی؛ سیدهالهام داوری؛ مجید اکبری (۱۳۹۸). بررسی وضعیت شاخصهای توسعه در شهرستانهای کرمانشاه با استفاده از https://gdij.usb.ac.ir/article_4885.html
- رحمانی فضلی، عبدالرضا؛ هدایتاله درویشی؛ محمد حسینآبادی؛ مریم بیرانوندزاده (1397).سطوح توسعۀ سکونتگاههای روستایی در استانهای خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی. سال 7. شمارۀ 1. صفحات 56-37. https://serd.khu.ac.ir/article-1-3031-fa.html
- رضوانی، محمدرضا؛ سیدعلی بدری؛ ذبیحالله ترابی؛ بهرام هاجری (1395). شناسایی راهکارهای توسعۀ روستایی با استفاده از چهارچوب مشارکتی SOAR (مورد: روستای میغان)،فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی. سال 5. شمارۀ 18. صفحات 43-27. https://serd.khu.ac.ir/article-1-2672-fa.html
- روزبهان، محمود (1394). مبانی توسعۀ اقتصادی،تهران. نشر تابان. https://www.gisoom.com/book/1330687/
- زیاری، کرامتالله (1396). اصول و روشهای برنامهریزی منطقهای، انتشارات دانشگاه یزد. چاپ دوم. https://www.gisoom.com/book/1390312/
- سبحانی، نوبخت؛ مریم بیرانوندزاده؛ سارا موزرمی؛ مژگان فرجزاده (1395). ارزیابی سطوح توسعهیافتگی سکونتگاههای روستایی شهرستانهای گیلان و گلستان. مطالعات جغرافیا. عمران و مدیریت شهری. دورۀ 2. شمارۀ 2. صفحات 199-185. http://irijournals.com/dl/journals/10-Geography /v2-i2-summer95/paper15.pdf
- سعیدی، عباس (1398). مبانی جغرافیای روستایی، تهران. انتشارات سمت. https://www.gisoom.com/book/11157566/
- شاهرخیساردو، صالح؛ موسی محمودی برام؛ علی سینامولایی؛ ناصر آقاعباسی (1394). ارزیابی سطوح توسعهیافتگی مناطق روستایی شهرستان کوهرنگ، فصلنامۀ راهبردهای توسعۀ روستایی. جلد 2. شمارۀ 4. صفحات 399-383. http://rdsj.torbath.ac.ir/article_15053.html
- شریفی، امید؛ امیر افضلیگروه؛ مونا بابایی (1398). شناسایی چالشهای توسعۀ کشاورزی پایدار در جنوب استان کرمان، جغرافیا و پایداری محیط. دورۀ 9. شمارۀ ۱. پیاپی 30. صفحات 106-91. https://ges.razi.ac.ir/article_1065.html - صحنه، بهمن؛ حسین سادین؛ عبدالحمید نشاط؛ حمیدرضا تلخابی (۱۳۹۶). اثرات روابط شهر و روستا بر تحولات اقتصادی و اجتماعی روستاهای شهرستان آزادشهر، اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی. سال ۶. شمارۀ ۳. پیاپی ۲۱. صفحات 138-121. https://serd.khu.ac.ir/article-1-2901-fa.html
- صدیقی، صابر (1395). تبیین عوامل تشدیدکنندۀ تغییرات کاربری اراضی (مطالعۀ موردی: شهرستان محمودآباد)، پایاننامۀ کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی گرایش مدیریت توسعۀ پایدار روستایی. استاد راهنما علیرضا دربان آستانه. دانشکده جغرافیا. دانشگاه تهران. https://jrrp.um.ac.ir/article/view/50436
- صیدایی، سیداسکندر؛ هادی الفتیعلیآبادی؛ علیرضا غلامی؛ مهرداد کرمی (1396).تحلیل نابرابری فضایی توسعۀ روستایی در شهرستان صحنه، استان کرمانشاه،فصلنامۀ علمی پژوهشی برنامهریزی فضایی (جغرافیا). سال 7. شمارۀ 2. پیاپی 24. صفحات 38-21. https://sppl.ui.ac.ir/article_22169.html
- ظاهری، محمد؛ علی مجنونی توتاخانه؛ کیومرث خداپناه (1399). تدوین پیشرانهای محلی توسعۀ روستایی با استفاده از روش آیندهپژوهی مطالعۀ موردی: سکونتگاههای روستایی شهرستان بناب، فصلنامۀ جغرافیا و توسعه. دورۀ ۱۸. شمارۀ ۵۹. صفحات 66-41. https://gdij.usb.ac.ir/article_5460.html
- عابدیسروستانی، احمد (1391). رویکردهای مشارکتی به توسعه: کاربردهایی برای ترویج و توسعۀ روستایی،راهبرد توسعه. شمارۀ 31. صفحات 177-161. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/968930/
- کاظمی، نسرین؛ محمد سلمانی؛ سیدعلی بدری؛ شریف مطوف (1397). پیوندهای جمعیتی روستایی- شهری و تأثیر آن بر خلق سرمایة اجتماعی (مطالعۀ موردی: شهرستانهای دماوند، فیروزکوه و شمیرانات، جغرافیا https://ges.razi.ac.ir/article_1039.html
- کریم، محمدحسین (1394). چالشهای شبکههای تعاونی روستایی ایران، فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، سال 4، شمارۀ 3، صفحات 196-173. https://serd.khu.ac.ir/article-1-2575-fa.html
- مهدویحاجیلویی، مسعود؛ یعقوب زارعی؛ مهدی رحمانیانکوشکی؛ اسماء رخشانی (1392).تحلیل نابرابری فضاهای جغرافیایی توسعۀ بین مناطق روستایی مرکزی ایران، مجلۀ مطالعات توسعۀ اجتماعی ایران. سال 5. شمارۀ 4. صفحات 86-71. http://jisds.srbiau.ac.ir/article_2443.html
- ناصری، زهرا؛ بهمن صحنه؛ علیاکبر نجفیکانی (1398). تحلیلی بر کارکردهای بازار هفتگی در کیفیت زندگی نواحی روستایی شهرستان گنبدکاووس، روستا و توسعه. دورۀ ۲۲. شمارۀ ۲. صفحات 123-105. http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_95392.html
- نظمفر، حسین (1396). تحلیل سطوح توسعۀ روستایی و میزان برخورداری دهستانهای آذربایجان غربی، فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی. سال 6. شمارۀ 19. صفحات 175-159. https://serd.khu.ac.ir/article-1-2730-fa.html
- نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال (1395). مرکز آمار ایران.
- Ake, C. (1996). Democracy and Development in Africa. The Brooking Institute, Washington D.C. https://www.brookings.edu/book/democracy-and-development-in-africa/
- Burja, Vasile; Tamas-Szora, Attila and Bogdan Dobra, Iulian (2020). Land Concentration, Land Grabbing and Sustainable Development of Agriculture in Romania, Sustainability, 12(5),2137. https://www.mdpi.com/2071-1050/12/5/2137
- Dox, Thomas and Copus, Andrew (2016). The Future of Rural Development, Directorate General for Internal Polices, Policy Departmennt Structural and Cohesion Polices, European Parliament, PP 1-105. www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2016/585898/IPOL_STU(2016)585898_EN.pdf
- Erokhin, V. (2014). Approaches to Sustainable Rural Development in a Predominantly Non-Rural Region. Econ. Agric. 2, PP 291–306.
- Erokhin, V.; Heijman, W.; Ivolga, A. (2014). Sustainable Rural Development in Russia through Diversification: The Case of the Stavropol Region,Visegr.J.Bioecon.Sustain.Dev.3,PP 20-25.
- Gao, T. (2017). Food Security and Rural Development on Emerging Markets of Northeast Asia: Cases of Chinese North and Russian Far East. In Establishing Food Security and Alternatives to International Trade in Emerging Economies; Erokhin, V., Ed.; IGI Global: Hershey, PA, USA, pp 155–176. https://pdfs.semanticscholar.org/120d/e0df84e6e875ab1df5dc7f99d97923fa2957.pdf
- Hodge, Ian and Midmore, Peter (2008). Models of Rural Development and Approaches To Analysis Evaluation And Decision-Making Economy Rural, 307, PP 23-38. https://journals.openedition.org/economierurale/pdf/406
- Holt, D. (1973). Forth un seminar: Training for Rural Development. June, PP 7-15.
- Ivolga, A. (2014). Overview of Contemporary Issues of Sustainable Rural Development in Russia in Terms of Existing Differences between Regions. Econ. Agric. 2, PP 331–345. https://ideas.repec.org/a/ags/iepeoa/175286.html
- Kaur, Radhika (2019). Rural Development Approaches and Strategies, Acta Scientific Agricultural, PP 167-173. https://actascientific.com/ASAG/pdf/ASAG-03-0538.pdf
- Kelles-Viitanen, A. (2005). New Challenges and Opportunities for Rural Development. Paper presented at the IFAD Workshop What is Innovation Challenges for Rural Development. In Rome, 15 to 17 November, PP. 1-10. https://www.ifad.org/documents/38714170/41133075/RDR_report.pdf/7282db66-2d67-b514-d004-5ec25d9729a0
- Liy, D (2016). Sustainability of rural informatization programs in developing countries: A case study of China׳ s Sichuan province. Telecommunications Policy, 40 (7), PP714-724. https://ideas.repec.org/a/eee/telpol/v40y2016i7p714-724.html - - Manggat, I, Z., & Jamauddin, Z (2018). The Impact of Infrastructure Development on Rural Communities: A Literature Review. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 8 (1), PP 647-658.
- OECD (2006).The New Rural aradigm: Policies and Governance, Paris: Organisation to Economic Cooperation ad Development. http://www.oecd.org/regional/regional-policy/thenewruralparadigmpoliciesandgovernance.htm - - Pudzis, E.,, G., & Geipele, I (2016). Community Participiation in Village Development: the Scale of Latvia. Baltic Journal of Real Estate Economics and Construction Management, 4 (1), PP.84-99.
- S. N. Mishra and M. Kushal Sharma (1982). Participation and Development: (A Theoretical Framework), The Indian Journal of Political Science, Vol. 43, No. 2, PP 54-66. https://www.jstor.org/stable/i40087691
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 108 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 65 |