تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 475 |
تعداد مقالات | 4,927 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,251,959 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,880,236 |
شناسایی و اولویتبندی راهبردهای توسعه در مناطق روستایی بر مبنای رویکرد برنامهریزی استراتژیک، مورد مطالعه شهرستان اسدآباد، استان همدان | ||
فصلنامه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 7، دوره 18، شماره 61، زمستان 1399، صفحه 183-204 اصل مقاله (826.88 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/j10.22111.2021.5848 | ||
نویسندگان | ||
یاسر محمدی ![]() | ||
1استادیار توسعه روستایی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
2دانشجوی دکتری توسعۀ کشاورزی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران | ||
3دانشجوی دکتری توسعۀ کشاورزی، گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران | ||
4دانشآموخته ارشد توسعۀ روستایی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران | ||
چکیده | ||
توسعه روستایی مستلزم توجه به شرایط و ساختار فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و امکانات و ظرفیتهای مناطق روستایی است. تعیین راهبردهای توسعه در هر منطقه بدون توجه به این مسائل با شکست مواجهه خواهد گشت. لذا هدف کلی پژوهش حاضر، شناسایی و اولویتبندی راهبردهای توسعه در مناطق روستایی شهرستان اسدآباد بود. از این رو، این پژوهش در دو مرحله به روش کیفی-کمی و با استفاده از ابزار پروتکل- پرسشنامه انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش 45 تَن از کارشناسان سازمانهای دستاندرکار توسعه روستایی و مطلعین روستایی شهرستان اسدآباد به منظور شناسایی راهبردها و 8 نفر از متخصصان توسعه روستایی جهت اولویتبندی این راهبردها بودند که به شکل هدفمند از نوع بارز در هر دو مرحله انتخاب شدند. در مرحله اول شناسایی نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصتهای توسعه در مناطق روستایی به کمک الگوی SWOT مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله دوم نیز با استفاده از الگویANP اولویتبندی راهبردهای توسعه روستایی تعیین شد. نتایج نشان داد که راهبرد "حمایت مالی دولت از کشاورزان جهت خرید تجهیزات نوین توسعه روستایی و کشاورزی با ارائه تسهیلات اعتباری با بهره کم و بازپرداخت طولانی مدت" در اولویت اول قرار گرفت. مهمترین الویتهای بعدی شامل "متنوعسازی درآمد روستائیان و جذب نیروهای جوان تحصیلکرده از طریق سرمایهگذاری بر بخشهای دامداری، باغداری و صنعتی مانند صنعت اکوتوریسم، گردشگری و صنایع تبدیلی-تکمیلی کشاورزی" و "تشکیل اتحادیه یا تعاونی کشاورزان (شبکه کشاورزان) برای افزایش بهرهوری تولیدات (کشاورزی و آبیاری) و افزایش قدرت چانهزنی و فروش محصولات کشاورزی و صنایع دستی" بود. با توجه به اینکه راهبردهای تنوع در اولویتهای بالاتری قرار گرفتند پیشنهاد میشود حمایت از فعالیت های غیرکشاورزی مانند صنایع دستی روستایی، گردشگری و صنایع تبدیلی کشاورزی بیشتر گردد. | ||
کلیدواژهها | ||
توسعه روستایی؛ رویکرد برنامهریزی استراتژیک؛ راهبرد تنوع؛ فرآیند تحلیل شبکهای؛ شهرستان اسدآباد | ||
مراجع | ||
- احمدی، فاطمه؛ اشرف سجادی (1391). بررسی مؤلفههای بازدارندۀ توسعۀ پایدار روستایی از دیدگاه کارشناسان، پژوهشهای ترویج و آموزش کشاورزی. جلد 5، شماره 3. صفحات 80-69. http://file:///C:/Users/hp/Downloads/6001613911907
- ادیبحاجباقری، محسن؛ سرور پرویزی؛ مهوش صلصالی (1390).روشهای تحقیق کیفی، انتشارات بشری. تهران. 290 صفحه. https://www.adinehbook.com/gp/product/9643990800
- اسدی محلچالی، مسعود؛ محمدتقی پیربابایی (1396). راهبردهای توسعۀ پایدار در مناطق روستایی با استفاده از تکنیک AHP مطالعۀ موردی: روستاهای واقع در آران و بیدگل، کاشان و نطنز، جغرافیا و توسعه. دورۀ 16. شمارۀ 50. صفحات 108-95. http://ensani.ir/fa/article/download/402678
- اسمعیلی، فضلاله؛ الهه صفیجهانشاهی؛ مهدی خداداد (1397). برنامهریزی راهبردی توسعۀ روستایی با رویکرد توسعۀ حملونقل محور با استفاده از تکنیک SWOT و ماتریس QSPM (مورد پژوهی: دهستان اختیارآباد شهرستان کرمان)، جغرافیا و روابط انسانی. دورۀ 1. شمارۀ 2. صفحات 334-323. https://civilica.com/doc/803190/
- پاپلییزدی، محمدحسین؛محمدامیر ابراهیمی (1386). نظریههای توسعۀ روستایی، انتشارات سمت. تهران. صفحه 306. https://samta.samt.ac.ir/content/9189/
- پورانجنار، گلبهار؛ حبیب سالارزهی؛ علیاصغر تباوار (1395). شناسایی و رتبهبندی راهبردهای توسعۀ کارآفرینی گردشگری روستایی در استان گلستان با رویکرد تلفیقی فرایند تحلیل سلسلهمراتبی و روش سوات، روستا و توسعه. دورۀ 91. شمارۀ 2. صفحات 129-107. http://ensani.ir/fa/article/376821/ - تقیلو، علیاکبر؛ احمد آفتاب؛ علی مجنونیتوتاخانه (1397). تحلیل الزامات تحقق راهبردهای توسعۀ روستایی ایران با تأکید بر راهبرد صنعتیشدن کشاورزی، مطالعات برنامهریزی سکونتگاههای انسانی. دورۀ 13. شمارۀ 3. صفحات 612-595. http://jshsp.iaurasht.ac.ir/article_545175.html
- جمعهپور، محمود (1384). برنامهریزی توسعۀ روستایی: دیدگاهها و روشها، انتشارات سمت. تهران. صفحه 264. https://samta.samt.ac.ir/content/9762/
- جمینی، داود؛ احمد تقدیسی؛ علیرضا جمشیدی (1393). شناسایی راهبردهای توسعۀ اشتغال در مناطق روستایی با استفاده از مدل SWOT (مطالعۀ موردی :دهستان بدر، شهرستان روانسر)، راهبردهای توسعۀ روستایی. دورۀ 1. شمارۀ 4. صفحات 149-133. http://rdsj.torbath.ac.ir/article_9689_85936d80c6a66edb713099520711e52d.pdf
- جوان، جعفر؛ مریم قاسمی (1393). تبیین رابطه تنوع بخشی فعالیت های اقتصادی و توسعه پایدار روستایی، پژوهشهایروستایی.دوره5. شماره 2. صفحات 262-237. http://ensani.ir/fa/article/download/346578
- حاجینژاد، علی؛ ابوذر پایدار؛ فاطمه باقری؛ ناصر عیدی (1394). تدوین برنامۀ راهبردی توسعۀ گردشگری روستایی ایران. سیاستهای راهبردی و کلان، سال 2. شمارۀ 8. صفحات 135-111. http://www.jmsp.ir/article_7946_158e4c4a96534dc27d1bd0b7d5d86fa0
- حاجیکریمی، عباسعلی (1382). تبیین راهبرد مطلوب خدمات پسازفروش خودرو در بازار ایران با استفاده از مدل SWOT و تدوین اولویتها براساس تحلیل سلسلهمراتبی (AHP)، مجلۀ پیام مدیریت. شمارۀ 7 و 8. صفحات 194- 175.
- خرمبخت، احمدعلی (1396). تعیین راهبردهای توسعة کارآفرینی در روستاهای پیراشهری: مطالعة موردی روستاهای پیرامون شهر لار، روستا و توسعه. دورۀ 20. شمارۀ 3. صفحات 83-65. http://ensani.ir/fa/article/415883/
- خضری، مجید؛ مهدی نوریپور؛ پیمان فلسفی (1394). طراحی الگوی مشارکت بخشهای دولتی، خصوصی، بهرهبرداران و تشکلها درجهت تحقق توسعۀ پایدار کشاورزی (مطالعۀ موردی: بخش مرکزی شهرستان بویراحمد)، پژوهش و برنامهریزی روستایی. دورۀ 4. شمارۀ 4. صفحات 146-127. http://ensani.ir/fa/article/355558/
- رضوانی، محمدرضا (1388). مقدمهای بر برنامهریزی توسعۀ روستایی در ایران، چاپ سوم. نشر قومس. تهران، صفحه 289. https://www.gisoom.com/book/1650581/
- رضوانی، محمدرضا؛ منیره محمودی (1395). راهبردهای توسعۀ اکوتوریسم در مناطق روستایی، مورد مطالعه: دهستان شیوۀسر، شهرستان پاوه. گردشگری. دورۀ 4. شمارۀ 7. صفحات 26-11. http://journal.usc.ac.ir/jot/fa/ManuscriptDetail?mid=743
- رکنالدینافتخاری، عبدالرضا؛ حمداله سجاسی قیداری و سیدحسن رضوی (1389). راهبردهای توسعۀ کارآفرینی کشاورزی در مناطق روستایی مطالعۀ موردی: روستاهای شهرستان خدابنده، روستا و توسعه. دورۀ 13. شمارۀ 3. صفحات 29-1. http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59188.html
- رهنمایی، محمدتقی؛ احمد پوراحمد؛ یوسف اشرفی (1390). ارزیابی قابلیتهای توسعۀ شهری مراغه با استفاده از مدل ترکیبی SWOT-ANP، جغرافیا و توسعه. شمارۀ 24. صفحات 100-77. http://ensani.ir/fa/article/303998/
- زندبصیری، مهدی؛ هدایتاله غضنفری (1389). تدوین مهمترین پیامدها و عوامل تأثیرگذار بر مدیریت مردم محلی جنگلهای زاگرس (مطالعة موردی: حوضة آبخیز قلعه گل استان لرستان)، مجلۀ جنگل ایران. انجمن جنگلبانی ایران. دورۀ 2. شمارۀ 2. صفحات 138-127. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=105976
- زیاری، کرامتاله (1380). راهبردهای توسعۀ روستایی در جهان سوم. کاوشنامه. دورۀ 2. شمارۀ . صفحات 76-61. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=187731
- زیاری، کرامتاله (1385). اصول و روشهای برنامهریزی منطقهای، انتشارات دانشگاه یزد. یزد. صفحه 334. https://www.gisoom.com/book/1390312
- سجاسیقیداری، حمدالله؛ طاهره صادقلو؛ مجتبی پالوج (1392). اولویتبندی راهبردهای توسعۀ معیشت پایدار روستایی با مدل ترکیبی سوات-تاپسیس-فازی، مطالعۀ موردی: شهرستان خدابنده، روستا و توسعه. سال 16. شمارۀ 2. صفحات 110-85. http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59284_ 2fb125b54a83ee9e 46dba2827eec857f.pdf
- سجاسیقیداری،حمدالله؛مجتبی پالوج؛عبدالرضا رکنالدین افتخاری؛ طاهره صادقلو (1390). ارائۀ راهبردهای توسعۀ کارآفرینی کشاورزی در مناطق روستایی با استفاده http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58771.html
- شریفشهیدی، محمدشریف؛ زهرا السادات اردستانی؛ محمدمهدی گودرزی سروش (1387). بررسی تأثیرات توریسم در برنامهریزی نواحی روستایی، مجلۀ پژوهشهای جغرافیای انسانی. دورۀ 41. شمارۀ 67. صفحات 113-99. http://ensani.ir/fa/article/49229/
- صحت، سعید؛ عیسی پریزادی (1388). بهکارگیری تکنیک فرایند تحلیل شبکهها در تحلیل نقاط قوّت، ضعف، فرصت و تهدید (مطالعۀ موردی: شرکت سهامی بیمۀ ایران)، فصلنامۀ مدیریت صنعتی. دورۀ 1. شمارۀ 2. صفحات 120-105. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=97148
- عربی، قادر (1377). تعاونیهای تولید راهبرد توسعۀ روستایی در ایران. جهاد. شمارههای 210 و 211. صفحات 47-44. http://ensani.ir/fa/article/249823/
- غلامی، محمد؛ محسن رستگار؛ علمدار عبدالهی؛ راضیه السادات میرجعفری (1394). شناسایی و اولویتبندی راهبردهای توسعۀ گردشگری شهرستان شیراز با استفاده از تکنیک SWOT و مدلANP. جغرافیا و پایداری محیط، دورۀ 5. شمارۀ 15. صفحات 97-83. https://ges.razi.ac.ir/article_405_c1752db4566bf8dd41042ee0d86e9f69
- فالسلیمان، محمود؛محمد حجیپور (1394).برنامهریزی استراتژیک بخشهایاقتصادی در راستای توسعۀمنطقهای با بهرهگیری از مدل SWOT مطالعۀ موردی: بخش صنعت و معدن در استان خراسان جنوبی، مسکن و محیط روستا. دورۀ 34. شمارۀ 150. صفحات 100-89. http://file:///C:/Users/hp/Downloads/110000139415006
- فعلی، سعید؛ حسن صدیقی؛ غلامرضا پزشکیراد؛ آرزو میرزایی (1389). چالشهای جوامع روستایی ایران برای دستیابی به توسعۀ پایدار. روستا و توسعه. دورۀ 13. شمارۀ 4. صفحات 128-97. http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59182_ 49d7f1779f6704734b93f4983b54bc9a
- فلاحتبار، نصراله (1396). چالشهای طرحهای توسعۀ روستایی از دیدگاه توسعۀ پایدار (با استفاده از مدل SWOT). جغرافیا (برنامهریزی منطقهای)، دورۀ 28. شمارۀ 1. صفحات 202-187. http://www.jgeoqeshm.ir/article_54754.html - کامیابی، سعید و محمدعلی رجایی ریزی (1396). بررسی راهبردهای توسعۀ طبیعتگردی در بخش چهاردانگه شهرستان ساری. پژوهش و برنامهریزی روستایی. دورۀ 6. شمارۀ 6. صفحات 126-107. http://ensani.ir/fa/article/377598/
- کلانتری، خلیل.، علی اسدی.، حسین شعبانعلی فمی و شهلا چوپچیان (1386). چالشهای عمدۀ توسعۀ روستایی در ایران برای دستیابی به توسعۀ پایدار. جامعه شناسی. دورۀ 2. شمارۀ 8. صفحات 120-103. http://ensani.ir/fa/article/20443/
- محمودی، سمیرا (1397). زمینهیابی و ارائۀ الگوی پیشنهادی متنوعسازی فعالیتهای اقتصادی مناطق روستایی استان گیلان. جغرافیا و آمایش شهری- منطقهای. دورۀ 8. شمارۀ 29. صفحات 158-127. https://gaij.usb.ac.ir/article_4333_7046c74aa4ae8bcfc2cf9034e071d159
- مرکز آمار ایران (1395). سرشماری نفوس و مسکن. قابلدسترس در:
- مسیبی، سمانه.، حمید برقی، داریوش رحیمی و یوسف قنبری (1397). اولویتبندی راهبردهای توسعه در مناطق روستایی با رویکرد توسعۀ پایدار (مطالعۀ موردی: روستاهای ناحیۀ شمالغرب استان اصفهان). پژوهش و برنامهریزی روستایی. سال 7. شمارۀ 21. صفحات 207-193. http://ensani.ir/fa/article/381141/
- موسوی، میرنجف؛صغری نیرومند شیشوان؛ علی مجنونی توتخانه؛ احمد آفتاب (1396). ارائۀ راهبرد توسعۀ گردشگری در مناطق روستایی با استفاده از مدل تلفیقی ANP-SWOT (مطالعۀ موردی: روستای صور شهرستان بناب)، پژوهش و برنامهریزی. سال 6، شمارۀ 18. صفحات 37-21. http://ensani.ir/fa/article/372794/
- مهدوی، داوود؛ عبدالرضا رکنالدینافتخاری؛ حمدالله سجاسی قیداری (1395). طراحی راهبردهای توسعۀ گردشگری روستاهای تاریخی- فرهنگی ایران. جغرافیا و برنامهریزی سال 20. شمارۀ 56. صفحات 300-275. http://ensani.ir/fa/article/359060/
- مهدوی، مسعود (1387).مقدمهای بر جغرافیای روستایی ایران. انتشارات سمت. تهران، چاپ هشتم. 218 صفحه. http://samt.ac.ir/fa/book/1135/
- نعیمی، امیر؛ حسن صدیقی (1392). شناسایی ابعاد راهبردی توسعۀ روستایی در ایران: دیدگاه صاحبنظران دانشگاههای تربیت مدرس و تهران. روستا و توسعه. دورۀ 16. شمارۀ 2. صفحات 62-45. http://ensani.ir/fa/article/326909/
- نوری، سید هدایتالله؛ محمدعلی احمدی شاپورآبادی (1392). راهبردهای توسعۀ روستایی در ایران: تحلیل دیدگاهها، پژوهش و برنامهریزی روستایی. سال 2. شمارۀ 4. صفحات 123-93. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=129548
- نیکنامی، مهرداد (1388). اهداف و راهبردهای کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات بهمنظور توسعۀ ترویج کشاورزی ایران، مجلۀ پژوهشهای ترویج و آموزش کشاورزی. دورۀ 2. شمارۀ 4. صفحات 50-41. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=129548
- ورمزیاری، حجت؛ خلیلکلانتری؛ رسول لوایی آدریانی؛ محسن صمدی (1397). طراحی الگویی از چالشهای سیاستگذاری و برنامهریزی توسعۀ روستایی در ایران: یک نظریۀ دادهبنیان، روستای و توسعه. دورۀ 21. شمارۀ 2. صفحات 123-97. https://www.sid.ir/Fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=472154
- هدایتینیا، سعید (1391). تحلیل مؤلفههای بازدارنده پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمانهای صفی روستایی: مطالعه موردی شهرستان بویراحمد. روستا و توسعه، دوره 16. شماره3. صفحات 41- 25. http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59368.html
- DeRosaa, D., McElwee, G. and Smith R. (2019). Farm diversification strategies in response to rural policy: a case from rural Italy, Land Use Policy, 81: 291–301. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2018.11.006
- Fabac, R. and Zver, I. (2011). Applying the SWOT–AHP method to the tourism of gornje medimurje. Tourism and Hospitality Management. 17(2), 201-215. https://www.researchgate.net/publication/256019673
- Ghorbani, A., Raufirad, V., Rafiaani, P. and Azadi, H. (2015). Ecotourism sustainable development strategies using SWOT and QSPM model: A case study of Kaji Namakzar Wetland, South Khorasan Province, Iran, Tourism Management Perspectives, 16: 290–297. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2211973615300052
- Hashemi, N., & Ghaffary, G. (2017). A proposed sustainable rural development index (SRDI): Lessons from Hajij Village, Iran. Tourism Management, 59, 130-138. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0261517716301418
- Hofer, B. K. (2006). Domain specificity of personal epistemology: Resolved questions, persistent issues,new models. International Journal of Educational Research, 45(1-2), 85-95. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0883035506000929
- Jiao, X., Pouliot, M., ZenaWalelign, S. (2017). Livelihood Strategies and Dynamics in Rural Cambodia, World Development, 97: 266-278. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0305750X1530365X
- Jimenez, B. S., (2012), Strategic Planning and the Fiscal Performance of City Governments during the Great Recession, The American Review of Public Administration,43(5):581-601. https://doi.org/10.1177/0275074012451051
- Kraus S, Harms R, Schwarz EJ. (2006). Strategic planning in smaller enterprises new empirical findings. Manage Res News. 29(6): 334-344. https://doi.org/10.1108/01409170610683851
- Lee, S. and Walsh, P. (2011). SWOT and AHP hybrid model for sport marketing outsourcing using a case of intercollegiate sport. Sport Management Review.14: 361-369. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1441352310000793
- Niloofar, H and Gholamreza, G (2017). A Proposed Sustainable Rural Development Index (SRDI): Lessons from Hajij village, Iran, Tourism Management 59:130-138. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0261517716301418
- Noori, K. and Zand. F (2013). The Role of Rural Tourism in Rural Sustainable Development According to the SWOT Method (Case Study: Kermanshah Province villages). International Research Journal of Applied and Basic Sciences, 4 (9): 2620-2625. http://ensani.ir/fa/article/327212/
- Ommani, A. R. (2011). Strategies of Rural Development in Shoushtar Township of Iran (Applying SWOT method). Journal of American Science, 7(1) 969–972. http://www.americanscience.org
- Saaty T.L. (1980). The analytic hierarchy process: planning, priority setting, resource allocation. Mc Graw-Hill, New York, 287 pp. https://www.amazon.com/Analytic-Hierarchy-Process-Planning-Allocation/dp/0070543712
- Takano, S and Wickramasinghe, V (2009). Application of Combined SWOT and Analytic Hierarchy Process (AHP) for Tourism Revival Strategic Marketing Planning: A Case of Sri Lanka Tourism. Journal of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, 8:1-16. https://www.jstage.jst.go.jp/article/easts/8/0/8_0_954/_pdf
- Terrados, J., Almonacid, G., & Hontoria, L. (2007). Regional energy planning through SWOT analysis and strategic planning tools: Impact on renewables development. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 11(6), 1275-1287. https://doi.org/10.1016/j.rser.2005.08.003
- Yu, D, and Yehua D. W. (2003).Analyzing Regional Inequality in Post-Mao China in GIS Environment. Eurasian Geography and Economics, 44 (7), 514-534. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.2747/1538-7216.44.7.514
- Yüksel, İ., & Dagdeviren, M. (2007). Using the analytic network process (ANP) in a SWOT analysis–A case study for a textile firm. Information sciences, 177(16), 3364-3382. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0020025507000230
- Zhang, X. M. (2012). Research on the Development Strategies of Rural Tourism in Suzhou Based on SWOT Analysis, 2012 International Conference on Future Energy, Environment, and Materials, Energy Procedia 16:1295- 1299. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1876610212002172
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 65 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 43 |