اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 29 |
| تعداد شماره‌ها | 643 |
| تعداد مقالات | 6,317 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,873,587 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,468,722 |
تحلیل آیین قربانی انسان در هند، ایران و بین‌‌النهرین براساس نظریه‌‌های قربانی | ||
| مطالعات شبه قاره | ||
| مقاله 1، دوره 14، شماره 42، خرداد 1401، صفحه 9-34 اصل مقاله (366.74 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jsr.2020.31481.1992 | ||
| نویسندگان | ||
| ایوب امیدی1؛ مریم مشرف* 2؛ ابوالقاسم اسماعیل پور3 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران (نویسنده‌مسئول) | ||
| 3استاد فرهنگ و زبان‌‌های باستانی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| قربانی، نوعی پیشکش آیینی و یکی از جلوه‌‌های پرستش است که در ادواری، از مقاصد بنیادینِ خود منحرف شد؛ تا‌جایی‌‌‌که انسان‌ها، هم‌‌نوعان خود را قربانی می‌‌کردند. سه تمدنِ هند، ایران و بین‌‌النهرین، از دیرباز مناسبات فرهنگی فراوانی داشته و از یک‌دیگر تأثیراتی پذیرفته‌‌اند که یکی از این موارد، قربانی انسان است. این پژوهش می‌‌کوشد به روش توصیفی-تحلیلی و با توجه به نظریه‌‌های آیین قربانی، به بررسی قربانی انسان در این سه فرهنگ بپردازد و به این پرسش‌‌ها پاسخ دهد که در تمدن‌‌های یادشده، قربانی انسان در چه مواقعی انجام می‌‌شد و در صورت تأثیرپذیری، این تأثیرپذیری‌‌ها به چه شیوه‌‌هایی نمودار شده‌است. یافته‌‌های پژوهش نشان می‌‌دهد قربانی انسان، اغلب در مراسم خاص مذهبی و در مواقع حساس به‌‌‌منظور حاصلخیزی طبیعت و بلاگردانی انجام می‌‌گرفت. سه تمدن یادشده در آیین‌‌های گذر از آتش و امتیازات قربانی‌‌های جایگزین، ازجمله: زوگانس، میرنوروزی و آزادی انسان قربانی، برای مدت کوتاهی از یک‌دیگر تأثیر پذیرفته‌‌اند. در تحلیل‌‌های انجام‌شده نیز در بخش‌‌های حاصلخیزی، نظریه‌‌های فریزر و تایلور؛ در بخش قربانی برای بُت، نظریه‌‌های تایلور و بویس؛ در بخش بلاگردانی از شاه، نظریۀ پادشاه الوهی فریزر در بخش غرق‌کردن، نظریه‌‌های تایلور و بویس کاربردِ بیشتری دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آیین؛ قربانی انسان؛ هند؛ بین النهرین؛ ایران | ||
| مراجع | ||
|
1- قرآن کریم.
2- آشتیانی، جلال‌‌الدین، تحقیقی در دین یهود، چاپ دوم، تهران: نگارش، 1368.
3- آقاخانی بیژنی، محمود؛ هاشمی باباحیدری، سید مرتضی؛ صادقی، اسماعیل، بلاگردانی در قوم بختیاری، مجلۀ فرهنگ و ادبیات عامه، دانشگاه تربیت مدرس، سال 5، شمارۀ 14، صص 67-49، دانشگاه تربیت مدرس: 1396.
4- اسدی طوسی، ابونصر علی‌‌‌بن‌احمد، گرشاسپ‌‌نامه، به‌‌اهتمام حبیب یغمایی، تهران: بروخیم، 1317.
5- اِبن بطوطه، سفرنامه، ترجمۀ محمدعلی موحد، جلد 2، تهران، بی‌‌تا.
6- ایلزجانسون، سارا، درآمدی بر دین‌‌های دنیای باستان، ترجمۀ جواد فیروزی، چاپ اول، تهران: ققنوس، 1394.
7- بارانی، محمد؛ خانی‌‌سومار، احسان، بررسی تطبیقی اسطورۀ آب در اساطیر ایران و هند، دوفصلنامۀ مطالعات شبه‌قاره، سال پنجم، شمارۀ 17، صص 26-7، دانشگاه سیستان و بلوچستان: پاییز و زمستان 1392.
8- باستانی‌‌پاریزی، محمدابراهیم، خاتون هفت قلعه، تهران: دهخدا، 1344.
9- بویس، مری، تاریخ کیش زردشت، ترجمۀ همایون صنعتی‌‌زاده، جلد 1، تهران: توس، 1374.
10- بهار، مهرداد، پژوهشی در اساطیر ایران، چاپ چهارم، تهران: آگاه، 1381.
11- ــــــــــ ، از اسطوره تا تاریخ، چاپ پنجم، تهران: چشمه، 1386.
12- حسن‌آبادی، محمود؛ ادیبان، فاطمه، تحلیل مضمون قربانی در اشعار بیدل، مجلۀ کهن‌‌نامۀ ادب فارسی، سال 7، شمارۀ 1، صص 50-25، پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی: بهار و تابستان 1395.
13- دوانی، فزونه؛ فشارکی، محمد، بازتاب نمادین قربانی میترایی در هفت‌‌پیکر، متن‌‌شناسی ادب فارسی، دورۀ 51، شمارۀ 2، صص 20-1، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان: تابستان 1394.
14- دورانت، ویلیام‌‌جیمز، تاریخ تمدن، ترجمۀ احمد آرام و همکاران، جلد 2، تهران: علمی و فرهنگی، 1378.
15- راوندی، مرتضی، تاریخ اجتماعی ایران، تهران: نگاه، 1374.
16- رضایی، عبدالعظیم، تاریخ ادیان جهان، چاپ چهارم، جلد یک، تهران: علمی، 1389.
17- رید، ئولین، انسان در عصر توحش، ترجمۀ محمود عنایت، تهران: هاشمی، 1363.
18- زرین‌‌کوب، عبدالحسین، تاریخ ایران بعد از اسلام، چاپ اول، تهران: امیرکبیر، 1343.
19- سالم، عبدالعزیز، تاریخ عرب قبل از اسلام، ترجمۀ باقر صدری‌‌نیا، تهران: علمی، 1380.
20- طبرسى، ابومنصور احمد بن على، الإحتجاج، جلد 2، مشهد: نشر مرتضى، 1403 ق.
21- فردوسی، ابوالقاسم، شاهنامه، چاپ مسکو، چاپ دوم، تهران: هرمس، 1386.
22- فریزر، جیمز جورج، شاخۀ‌‌زرین، ترجمۀ کاظم فیروزمند، تهران: آگاه، 1387.
23- قائمی، فرزاد، تحلیل تطبیقی اسطورۀ ضحاک ماردوش، پژوهشنامۀ ادب حماسی، سال 11، شمارۀ 19، صص 65-27، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن: بهار و تابستان 1394.
24- قمی، علی بن ابراهیم، التفسیر، به‌‌کوشش طیب موسوی‌‌جزایری، قم: مکتبة‌‌‌‌‌الهدی، 1404ق.
25- کمبل، جوزف، اساطیر مشرق‌‌زمین، ترجمۀ علی‌‌اصغر بهرامی، چ 2، تهران: جوانه رشد، 1389.
26- کویاجی، جی.سی، آیین‌‌ها و افسانه‌‌های چین باستان، ترجمۀ جلیل دوست‌‌خواه، تهران: ققنوس، 1353.
27- مرزبان بن رستم شروین، مرزبان‌‌نامه، ترجمۀ سعدالدین وراوینی، تصحیح خلیل خطیب‌‌رهبر، تهران: صفی‌‌علیشاه، 1398.
28- مصطفوی، علی‌‌اصغر، اسطورۀ قربانی، تهران: بامداد، 1369.
29- منشی، ابوالمعالی نصرالله، کلیله و دمنه، تصحیح مجتبی مینوی، چاپ 32، تهران: امیرکبیر، 1386.
30- ناس، جان‌‌بی، تاریخ جامع ادیان، ترجمۀ علی‌‌اصغر حکمت، تهران: علمی‌‌وفرهنگی، 1377.
31- والمیکی، تُلسی‌‌داس، رامایانا، ترجمۀ امرسنکهه امرپرکاش، چاپ اول، تهران: فردا، 1379.
32- هوک، سانوئل، اسطوره‌‌های خاورمیانه، ترجمۀ بهرامی و مزداپور، تهران: روشنگران، 1369.
33- Davies, N. Human Sacrifice, William Morrow & Company, Inc, NewYork, 1981.
34- Faherty. R.L, Sacrifice, The new encyclopedia Britannica, vol 2, p.p. 840-841, Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 1991.
35- James, E. o, Sacrifice. Encyclopedia of Religion and Ethics, James Hastings (ed.), p. 1, U. S. A., T. & T. Clark, 1998.
36- Lurker, Manfred, The Rouitledge Dictionary of Goods and Goddesses, Devils and Demons Routledge Dictionaries Series, reprint, psychology press, p. 27, 2004.
37- Mogk, E, Die Menschenopfer ben Germanen, p. 6, Leipzig, Teubner, 1909.
38- Youngert, S. G., Sacrifice, Encyclopedia of Religion and Ethics, James Hastings (ed.), vol 11, p. 36, U. S. A., T. & T. Clark, 1998. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,208 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 491 |
||