تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 488 |
تعداد مقالات | 5,068 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,370,665 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,966,137 |
شناسایی عوامل مؤثر بر پراکندهرویی شهری مطالعۀ موردی: شهر اهواز | ||
فصلنامه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 3، دوره 18، شماره 61، زمستان 1399، صفحه 59-90 اصل مقاله (1.18 MB) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/j10.22111.2021.5851 | ||
نویسندگان | ||
احمد پوراحمد1؛ کرامت اله زیاری1؛ سعید زنگنه شهرکی2؛ محمود آروین ![]() | ||
1استاد گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
2استادیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
3دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
شناسایی مکانیسمهای مؤثر و محرکهای گسترش شهری گامی مهم در جهت درک بهتر الگوی فضایی، فرآیند و پیامدهای گسترش شهری است که برای برنامهریزی و سیاستهای رشد شهری و توسعه پایدار شهری ضروری است. هدف پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر پراکندهرویی شهر اهواز است. این تحقیق ازنظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و ازنظر هدف، کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانهای- اسنادی و پیمایشی است. از تکنیک دلفی فازی طی دو مرحله جهت دستیابی به توافق گروهی بین خبرگان (20 نفر) استفاده شد. براساس نتایج تحقیق، عوامل مؤثر بر پراکندهرویی شهری اهواز شامل عوامل فقدان مدیریت یکپارچه شهری، سیاستهای دولت در بخش مسکن، طرحهای توسعه شهری، رشد طبیعی جمعیت، مهاجرت، قوانین ساختوساز، تغییر سبک زندگی، ادغام روستاهای پیرامونی، فرسودگی و زوال بافتهای مرکزی، محیط طبیعی شهر، وفور زمین، تفاوت قیمت زمین، مالکیت شخصی خودرو، دسترسی به جادهها، هزینه ارزان سوخت، حملونقل عمومی، احتکار زمین، ترجیحات شخصی افراد، مقررات منطقه بندی، برنامهریزی و مدیریت ناکارآمد، توجیه اقتصادی سکونت در حاشیه شهر، افزایش فقر، صنایع فولاد، دانشگاهها و مراکز آموزش عالی، وجود اراضی نظامی درون شهر، تضاد منافع بخش دولتی و شهرداری، مسئله مالکیت اراضی درون شهر، بورسبازی زمین، خط راهآهن، رودخانه کارون، طرحهای شهرکسازی و منازل سازمانی، گرانی و کمبود مسکن برای اقشار کمدرآمد، فساد مدیریتی، اسکانهای غیررسمی، مالیات، درآمدزایی شهرداری، تفکیک کاربریها، ابهام در قوانین و مقررات، تغییر کاربری زمینهای کشاورزی، قومیتها، تأسیسات نفتی، آبهای زیرزمینی، آبوهوا، تضاد منافع شهرداری و بخش خصوصی و پلها میباشند. | ||
کلیدواژهها | ||
رشد شهر؛ پراکندهرویی؛ شهر اهواز؛ دیدگاه خبرگان؛ دلفی فازی | ||
مراجع | ||
- افقیزاده، محمد؛ عبدالنبی شریفی؛ خلف عنافجه (۱۳۹۴). تحلیل عوامل مؤثر بر گسترش فضایی کلانشهر اهواز، دومین کنفرانس علمی پژوهشی افقهای نوین در علوم جغرافیا و برنامهریزی، معماری و شهرسازی ایران، تهران. انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین. - ایراندوست، کیومرث؛ کیومرث حبیبی؛ محمد خندان (1397) عوامل مؤثر بر پراکندهرویی شهری در شهرهای ایران، نمونۀ موردی: شهر رشت، مجلۀ آمایش جغرافیایی فضا. سال هشتم. شمارۀ 28. صفحات 82-68. - آروین، محمود (1394). بررسی پراکندهرویی شهری با تأکید بر توسعۀ درونزا (نمونۀ موردی: شهر اهواز)، پایاننامۀ کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران. استاد راهنما: دکتر احمد پوراحمد. - بحرینی، حسین (1392). فرایند طراحی شهری، انتشارات دانشگاه تهران. تهران. چاپ هشتم. - جعفری، نیلوفر؛ غلامعلی منتظر (1387). استفاده از روش دلفی فازی برای تعیین سیاستهای مالیاتی کشور، فصلنامۀ پژوهشهای اقتصادی، شمارۀ اول، صفحات 114-91. - آروین، محمود؛ احمد پوراحمد؛ زنگنه شهرکی (1395) سنجش الگوی پراکندهرویی و شناسایی حوزههای عمل توسعۀ درونی شهر (نمونۀ موردی: شهر اهواز)، مطالعات محیطی هفت حصار، پاییز 1395. دورۀ 5. شمارۀ 17. صفحات 62- 45. - حسینی، هادی؛ معصومه حسینی (1396). پراکندهرویی در شهرها عوامل، پیامدها و راهکارها، انتشارات نگارستان اندیشه. چاپ اول. تهران. - حسینی، هادی؛ معصومه حسینی (1394). تحلیل عوامل مؤثر بر ایجادپراکنده رویی در مناطق شهری ایران، فصلنامه برنامهریزی آمایش فضا. دوره 29. شماره4. صفحات 65-33. - روستایی، شهریور؛ اسماعیل علیاکبری؛ رباب حسینزاده (1395) بررسی عوامل کلیدی تأثیرگذار بر رشد شهرهای بزرگ (مورد مطالعه: شهر ارومیه)، نشریۀ پژوهش و برنامهریزی شهری. سال هفتم. شمارۀ 26. صفحات 74-53. http://jupm.miau.ac.ir/article_2088.html
- زنگنهشهرکی، سعید؛ آنیتا مجیدیهروی؛ آزاده کاویانی (1391). تبیینی جامع بر علل و عوامل مؤثر بر پراکنش افقی شهرها، مطالعۀ موردی، شهر یزد. نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. سال 25. صفحات 193-173. https://jgs.khu.ac.ir/article-1-657-fa.html&sw= %D8%B2%D9%86%DA%AF%D9%86%D9%87
- شریعتی، سارا (1395). تحلیل و ارزیابی عوامل پراکندهرویی شهری در شهر سنندج (استان کردستان)، پایاننامۀ کارشناسی ارشد شهرسازی. دانشگاه کردستان. استاد راهنما: کیومرث حبیبی. - شهرداری شهر اهواز (1391). آمارنامۀ کلانشهر اهواز، انتشارات روابط عمومی و امور بینالملل شهرداری اهواز. - طرح راهبردی توسعه و عمران شهر اهواز (1389) شناخت عمومی شهر و حوزۀ نفوذ، نهادهای مؤثر در طرح و جهتگیری چشمانداز. - فرخ سرشت (1393) راهبردهای دستیابی به فرم پایدار در کلانشهر اهواز، پایاننامۀ کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز. استاد راهنما: دکتر محمدعلی فیروزی، مصطفی محمدی دهچشمه. - محمدی دهچشمه، مصطفی؛ مسعود محمدی دهچشمه (1391). تحلیلی جغرافیایی بر نتایج اکولوژیکی ناشی از مهاجرت در شهر اهواز، فصلنامۀ جمعیت. شمارۀ 79. صفحات 82-69. - معروفنژاد، عباس (1390). تأثیر کاربریهای شهری در ایجاد جزایر حرارتی «مطالعۀ موردی: شهر اهواز»، فصلنامۀ جغرافیایی آمایش محیط. سال چهارم. شمارۀ 14. صفحات 90-65. - موحد، علی؛ حسین کرملاچعب؛ عباس محمدی (1393). تأثیر جنگ تحمیلی بر شکلگیری و گسترش مناطق حاشیهنشین، مطالعۀ موردی: منطقۀ ملاشیه اهواز، فصلنامۀ آمایش محیط. شمارۀ 24. صفحات 26-1. - موحد، علی؛ ایوب تقیزاده (1388). بررسی جهت های توسعه مناطق حاشیهنشین شهر اهواز با استفادهGis و RS، پژوهشهای جغرافیای انسانی. شماره 70. صفحات 28- 15. - نظرپور، امین (1395). تحلیل بازساخت پهنههای پژمردۀ شهری مطالعۀ موردی: بافتهای فرسودۀ بخش مرکزی کلانشهر اهواز، پایاننامۀ کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری. دانشگاه خوارزمی، استاد راهنما: علی موحد. https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/869861585a5ab836b4b9f86b67e128aa
- شریفی، عبدالنبی (1385). عدالت اجتماعی و شهر: تحلیلی بر نابرابریهای منطقهای شهر اهواز، پایاننامه دکتری بهراهنمایی دکتر قرخلو،دانشکده جغرافیا. دانشگاه تهران. - مرکز آمار ایران، 1335 تا 1395، سرشماریهای نفوس و مسکن. - Anas, A., & Rhee, H. J. (2006). Curbing excess sprawl with congestion tolls and urban boundaries. Regional Science and Urban Economics, 36(4), 510-541.
- Arribas-Bel, D., Nijkamp, P., & Scholten, H. (2011). Multidimensional urban sprawl in Europe: A self-organizing map approach. Computers, environment and urban systems, 35(4), 263-275.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0198971510000992?casa_token=T91eZ8SFIP4AAAAA:Kb7Y-H51CzAZ03z2smle4C8wxRV2Ew MwO7SI70ao-MQv-7PFt3kocdHiobQs2zHIzJ V1_2Rn
- Bagheri, B., & Tousi, S. N. (2018). An explanation of urban sprawl phenomenon in Shiraz Metropolitan Area (SMA). Cities, 73, 71-90.
- Banai, R., & DePriest, T. (2010). Urban Sprawl: Definitions, data, methods of measurement, and environmental consequences. Education, 2010.
- Bhatta, B. (2010). Analysis of urban growth and sprawl from remote sensing data. Springer Science & Business Media.
https://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=65S5u2jehbgC&oi=fnd&pg=PR3&dq=26.%09Bhatta,+B.+(2010).+Analysis+of+urban+growth+and+sprawl+from+remote+sensing+data.+Springer+Science+%26%26%20Business%20Media.&f=false
- Bhatta, B. (2012). Urban growth analysis and remote sensing: a case study of Kolkata, India 1980–2010. Springer Science & Business Media.
https://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=OOQ-E7JfzGQC&oi=fnd&pg=PP3&dq=27.% 09Bhatta,+B.+(2012).+Urban+growth+analysis+and+remote+sensing:+a+case+study+of+Kolkata,+India+1980%E2%80%932010.+Springer+Science
- Bin Ibrahim, A. L., & Sarvestani, M. S. (2009, May). Urban sprawl pattern recognition using remote sensing and GIS-Case study Shiraz city, Iran. In 2009 Joint Urban Remote Sensing Event (pp. 1-5). IEEE.
- Bowyer, D. (2015). Measuring urban growth, urban form and accessibility as indicators of urban sprawl in Hamilton, New Zealand. Master Thesis in Geographical Information Science.
- Cheng, C. H., & Lin, Y. (2002). Evaluating the best main battle tank using fuzzy decision theory with linguistic criteria evaluation. European journal of operational research, 142(1), 174-186.
- Couch, C., & Karecha, J. (2006). Controlling urban sprawl: Some experiences from Liverpool. Cities, 23(5), 353-363
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0264275106000461Cui, X., Li, S., Wang, X., & Xue, X. (2018). Driving factors of urban land growth in Guangzhou and its implications for sustainable development. Frontiers of Earth Science, 1-14.
- Emadodin, I. Taravat, A. & Rajaei, M. (2016). Effects of urban sprawl on local climate: A case study,north central Iran.UrbanClimate,17,230-247.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2212095516300414Ewing, R., Schieber, R. A., & Zegeer, C. V. (2003). Urban sprawl as a risk factor in motor vehicle occupant and pedestrian fatalities. American journal of public health, 93(9), 1541-1545.
- Farid, K. (2011). Urban sprawl Vs urban renewal: What role for Town and Country planning instruments in ensuring sustainable cities? Case of Algeria. Procedia Engineering, 21, 760-766.
- Farid, K. (2011). Urban sprawl Vs urban renewal: What role for Town and Country planning instruments in ensuring sustainable cities? Case of Algeria. Procedia Engineering, 21, 760-766.
- Galster, G., Hanson, R., Ratcliffe, M. R., Wolman, H., Coleman, S., & Freihage, J. (2001). Wrestling sprawl to the ground: defining and measuring an elusive concept. Housing policy debate, 12(4), 681-717.
- García-Palomares, J. C. (2010). Urban sprawl and travel to work: the case of the metropolitan area of Madrid. Journal of Transport Geography, 18(2), 197-213.
- Goodall, B. (1972). The economics of urban areas. Urban and Regional Planning Series. Oxford: Pergamon Press
- Häder, M., & Häder, S. (1995). Delphi und Kognitionspsychologie: Ein Zugang zur theoretischen Fundierung der Delphi-Methode. ZUMA Nachrichten, 19(37), 8-34.
- Hamdy, O., Zhao, S., Salheen, M. A., & Eid, Y. Y. (2017). Analyses the Driving Forces for Urban Growth by Using IDRISI® Selva Models Abouelreesh-Aswan as a Case Study. International Journal of Engineering and Technology, 9(3), 226.
- Hasson, F., Keeney, S., & McKenna, H. (2000). Research guidelines for the Delphi survey technique. Journal of advanced nursing, 32(4), 1008-1015.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1046/j.1365-2648.2000.t01-1-01567.x?casa_token=bZfcpa XQBdoAAAAA%3A0YGMIDET-GRFsHdl_ 3Hw5o9ZEy1oIzpfEq4Fo7rqgUgZp4U0aMTsSRpMeuebP9Vd1H8qm_ttnathTQ
- Hsu, Y. L., Lee, C. H., & Kreng, V. B. (2010). The application of Fuzzy Delphi Method and Fuzzy AHP in lubricant regenerative technology selection. Expert Systems with Applications, 37(1), 419-425.
- Hsueh, S. L. (2013). A fuzzy logic enhanced environmental protection education model for policies decision support in green community development. The Scientific World Journal, 2013.
- Jaeger, J. A., & Schwick, C. (2014). Improving the measurement of urban sprawl: Weighted Urban Proliferation (WUP) and its application to Switzerland. Ecological indicators, 38, 294-308.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 95 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 153 |