تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 475 |
تعداد مقالات | 4,927 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,251,973 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,880,236 |
زمینهها و انگیزههای گفتمان تربیع در اندیشه احمد بن حنبل | ||
مجله پژوهش های تاریخی ایران و اسلام | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 دی 1399 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2021.36258.2971 | ||
نویسندگان | ||
مسعود بهرامیان ![]() | ||
1پژوهشگر تاریخ اسلام | ||
2گروه تاریخ دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
3محقق و پژوهشگر تاریخ اسلام | ||
چکیده | ||
در پی کشته شدن خلیفه سوم در سال 35 هجری، و جنگهای تحمیل شده بر علی(ع) زمینههای تفکر عثمانیگری در بخشی از جهان اسلام فراهم شد. تلاشهای امویان برای به حاشیه بردن فضایل علی(ع) از طریق شبکه راویانشان، در نهادینه کردن این اندیشه و بعدها مبارزات سیاسی عباسیان با علویان، در ماندگاری این نظریه نقش فراگیری یافت. پس از سقوط امویان و برآمدن عباسیان، با نضج جریان اهل حدیث، احمد بن حنبل (164-241ق) به عنوان یکی از پیشگامان آن، با طرح اندیشه تربیع یعنی پذیرش امام علی به عنوان خلیفه چهارم، به وحدت اسلامی یاری رسانید. پژوهش پیشرو با تحلیل و توصیف تاریخ این اندیشه و با طرح این پرسش که زمینههای اندیشه تربیع در بینش ابن حنبل چه بود؟ به بررسی ابعاد مختلف آن میپردازد. یافتهها بر آن است، ابن حنبل با زمینه دوستی اهل بیت(ع) و متاثر از محدثانی که به حب اهل بیت(ع) مشهور بودند؛ در پی پاسخگویی به دلبستگیهای فکری عصر خود، تنشهای کلامی و ستیزه زدایی مذهبی در جامعه، به بسط نظریه تربیع پرداخت. این پژوهش بر اساس نگره «تناسب حاکمیت و باورسازی مذهبی» واکاوی تحولات حدیث گرایی در سده سوم، به تحلیل و توصیف گفتمان تربیع در نظر احمد بن حنبل میپردازد. | ||
کلیدواژهها | ||
احمد بن حنبل؛ تربیع؛ وحدت اسلامی؛ حب اهل بیت؛ نظریه تناسب حاکمیت و باورسازی مذهبی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 7 |