اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 27 |
| تعداد شماره‌ها | 556 |
| تعداد مقالات | 5,734 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,018,381 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,389,942 |
تبیین علل جنبش های دوره عباسی با تمرکز بر جنبش های سنباد و المقنع (با تاکید بر نظریه محرومیت نسبی تد رابرت گر) | ||
| مجله پژوهش های تاریخی ایران و اسلام | ||
| مقاله 3، دوره 15، شماره 29، آبان 1400، صفحه 47-74 اصل مقاله (554.12 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2020.33708.2741 | ||
| نویسندگان | ||
محمد آزغ1؛ فریدون اله یاری  2؛ علی اکبر کجباف3
| ||
| 1دانشجویی دکتری رشته تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه اصفهان | ||
| 2استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان | ||
| 3استاد تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه اصفهان | ||
| چکیده | ||
| جنبش‌های اجتماعی بحثی اساسی در نظریه‌های انقلاب هستند که به‌واسطه همین اهمیت نظریه‌های مختلف کوشیده‌اند آن‌ها را توضیح دهند. یکی از مهم‌ترین این نظریه‌ها، نظریه محرومیت نسبی است. لشکر بنی‌عباس با شعارهای برابری‌خواهانه سطح انتظارات ارزشی طبقات اجتماعی را بالا برد، این در حالی بود که سطح توانایی ارزشی مردم تغییر چندانی پیدا نکرد و دچار سرخوردگی و محرومیت نسبی شدند. بنی‌عباس با به چالش کشیدن ارزش‌های اقتصادی، دینی، منزلتی و مشارکتی موجب افزایش حجم این جنبش‌ها گردیدند. بنی‌عباس با گرفتن مالیات‌های زیاد و تصرف زمین‌ها، از بین بردن انسجام عقیدتی و عدم مشارکت وسیع طبقات اجتماعی در کارهای حکومتی، باعث محرومیت نسبی طبقات اجتماعی شدند. این محرومیت نسبی به‌نوبه خود برافزایش میزان مشارکت طبقات اجتماعی و بالا رفتن حجم جنبش‌ها تأثیر گذاشت. درنهایت با کنترلی نسبی که مخالفان بر نیروهای جنبش کننده پیدا نمودند توانستند مدت زیادی دوام بیاورند. مقاله حاضر می‌کوشد با تمرکز بر نحوه شکل‌گیری و علل جنبش‌های سنباد و المقنع و با بهره‌گیری از روش تحلیل تاریخی و جامعه‌شناسی و بررسی محتوای آثار تاریخی و جامعه‌شناسی، در پرتو نظریه محرومیت نسبی، به بررسی شکل‌گیری و علل این جنبش‌ها بپردازد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| محرومیت نسبی؛ طبقات؛ سنباد؛ المقنع | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌اثیر، جزری، (1371) تاریخ کامل بزرگ اسلام و ایران، ترجمه عباس خلیلی و ابو القاسم حالت، تهران: مؤسسه مطبوعات علمی.
ابن اسفندیار، محمد بن حسن، (1366) تاریخ طبرستان، تهران: پدیده خاور.
ابن خلدون، عبد الرحمن، (1363) العبر یا تاریخ ابن خلدون، ترجمه عبد المحمد آیتی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ابن طقطقی، محمد بن علی بن طباطبا، (1360) تاریخ فخری، ترجمه محمد وحید گلپایگانی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
ابن الفقیه، ابو بکر احمد بن محمد بن اسحاق همدانی، (1349) ترجمه مختصر البلدان، ترجمه ح. مسعود، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
اصطخری، ابواسحق ابراهیم، (1373) مسالک و ممالک، ترجمه محمدبن اسعدبن عبدالله تستری، به کوشش ایرج افشار، مجموعه انتشارات ادبی و تاریخی موقوفات دکتر محمود افشار یزدی.
بلعمی، ابو علی، (1373) تاریخنامه طبری، محقق / مصحح محمد روشن، تهران: انتشارات سروش/ البرز.
پتروشفسکی، ایللیا پاولویچ، (1363) اسلام در ایران، ترجمه کریم کشاورز، تهران: انتشارات پیام.
پور داود، ابراهیم، (بی‌تا) ادبیات مزدیسنا یشت ها. هند: انتشارات انجمن زردشتیان بمبئی و انجمن ایران لیگ بمبئی از نفقه پشوتن مارکر.
تتوی، قاضی احمد، قزوینی، آصف خان، (1382) تاریخ الفی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
دنیل، التون. ل، (1367) تاریخ سیاسی و اجتماعی خراسان در زمان حکومت عباسیان، ترجمه مسعود رجب نیا، تهران: انتشارت علمی و فرهنگی.
دنت، دانیل، (1358) مالیات سرانه و تأثیر آن در گرایش به اسلام، ترجمه محمد علی موحد، تهران: انتشارات خوارزمی.
دینوری، ابوحنیفه، (1383) الاخبار الطوال، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران: نشر نی.
شعبان، محمد عبدالحی، (1386) فراهم آمدن زمینه‌های سیاسی و اجتماعی نهضت عباسیان در خراسان، ترجمه پروین ترکمنی آذر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
طبری، محمد بن جریر، (1375) تاریخ الامم و الملوک، ترجمه ابو القاسم پاینده، تهران: انتشارات اساطیر.
طقوش، محمد سهیل، (1390) دولت عباسیان، ترجمه حجت الله جودکی، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
قمی، حسن بن محمد بن حسن، (1385) تاریخ قم، ترجمه حسن بن علی بن عبد الملک قمی، قم: انتشارات کتابخانه بزرگ آیت الله العظمی مرعشی نجفی.
گردیزی، ابی سعید عبد الحی بن الضحاک بن محمود، (1363) زین الاخبار، محقق / مصحح عبدالحی حبیبی، تهران: انتشارات دنیای کتاب.
گر، تد رابرت، (1394) چرا انسان‌ها شورش می‌کنند، ترجمه علی مرشدی زاده، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
گیدنز، آنتونی، (1387) مبانی جامعه‌شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.
گیلانی، ملا شیخعلی، (1352) تاریخ مازندران، محقق / مصحح منوچهر ستوده، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
مسکویه، ابو علی، (1369) تجارب الامم، ترجمه ابو القاسم امامی و علی نقی منزوی، تهران: ناشر سروش / توس.
مسعودی، أبو الحسن علی بن الحسین، (1374) مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمه ابو القاسم پاینده، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
معین، محمد، (1326) مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات فارسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
مفتخری، حسین، (بهار 1379) اولین تکاپوهای تشیع در خراسان، تاریخ اسلام، شماره 1، ص 117-140.
مقدسی، مطهر بن طاهر، (1374) البدء و التاریخ یا آفرینش و تاریخ، ترجمه محمد رضا شفیعی کدکنی، تهران: انتشارات آگه.
مولف مجهول، (1366) تاریخ سیستان، محقق / مصحح ملک الشعراء بهار، تهران: انتشارات پدیده خاور.
نرشخی، ابی بکر محمد بن جعفر، (1363) تاریخ بخارا، محقق مدرس رضوی، تهران: انتشارات توس.
نظام الملک، ابوعلی حسن طوسی، (1347) سیرالملوک (سیاست نامه)، به اهتمام هیوبرت داک، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب ابن واضح، (1371) تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ب: عربیابن کثیر دمشقی، أبو الفداء اسماعیل بن عمر، (1407/1986 م) البدایة و النهایة، بیروت: دار الفکر.
ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، (1392 ق) النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة، قاهره: وزارة الثقافة و الارشاد القومی، الموسسة المصریة العامة.
ابی یوسف، قاضی، (1352) الخراج، مصر: طبع قاهره.
ازدی، یزید بن محمد، (1427) تاریخ الموصل، بیروت: دار الکتب العلمیة.
بیرونی، ابوریحان محمد بن احمد، (1380) الآثار الباقیة عن القرون الخالیة، تهران: مرکز نشر میراث مکتوب.
مسعودی، أبو الحسن علی بن الحسین بن علی، (1409) مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق اسعد داغر، قم: دار الهجرة.
مؤلف مجهول، (1391) أخبار الدولة العباسیة و فیه أخبار العباس و ولده، تحقیق عبد العزیز الدوری و عبد الجبار المطلبی، بیروت: دار الطلیعة.
حموی، یاقوت، (1995 م) معجم البلدان، بیروت: دار الصادر، طبع الثانیه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 164 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 36 |
||
