تعداد نشریات | 26 |
تعداد شمارهها | 550 |
تعداد مقالات | 5,700 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,968,661 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,350,945 |
تحلیل همدیدی سامانههای گردوغباری در استان خوزستان | ||
فصلنامه جغرافیا و توسعه | ||
مقاله 6، دوره 8، شماره 20، زمستان 1389، صفحه 98-117 اصل مقاله (2.74 MB) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gdij.2010.600 | ||
نویسنده | ||
تقی طاوسی | ||
استادیار جغرافیا دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
یکی از بلایای طبیعی که استان خوزستان را به دلیل موقعیت جغرافیایی و همجواری آن با پهنههای بزرگی از مناطق بیابانی تحت تأثیر قرار میدهد، پدیدهی نامطلوب گرد و غبار است. این پژوهش پس از استخراج 50 سامانهی گردوغباری شاخص و تفکیک آنها به دو دورهی سرد و گرمِ سال طی دورهی آماری (2005 – 1996)، با استفاده از نقشههای ترکیبی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال و فشار متوسط تراز دریا، نقشههای بردار باد، خطوط همسرعت و جریان هوا در دو سطح 500 هکتوپاسکال و سطح متوسط دریا در محدودهی 0 تا 50 درجه شمالی و 0 تا 70 درجه شرقی و تصاویر ماهوارهای برای دو سامانهی گردوغباری شاخص انجام شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد در دورهی سرد سال سیستمهای مهاجر بادهای غربی و رودباد جبههی قطبی (PFJ) همراه آن و در دورهی گرم سال کمفشارهای حرارتی سطح زمین مهمترین عامل در ایجاد و شکلگیری پدیدهی مذکور دراستان خوزستان میباشند. هنگامیکه یک فرود عمیق در غرب منطقهی مورد مطالعه بر روی بیابانهای کشورهای همجوار قرار گیرد و سرعت باد در آن به سرعت رودباد برسد، در صورت فراهم بودن شرایط محیطی، با ایجاد ناپایداری در سطح زمین سبب گرد و غبار و انتقال آن به استان خوزستان میشود. در دورهی گرم سال نیز کمفشارهای حرارتی سطح زمین و بخصوص کمفشار خلیجفارس با مکش هوای بیابانهای اطراف (شبهجزیره عربستان) یکی از عوامل ایجاد گردوغبار میباشد. مسیر حرکت امواج گردوغباری و نحوهی استقرار محور فرود و مراکز کمفشار سطح زمین و همچنین تصاویر ماهوارهای مورد استفاده نشان میدهد مهمترین منابع گرد و غبارهای وارده به استان خوزستان شامل بیابانهای جنوبی عراق، شمال عربستان، جنوب شرق سوریه و تا اندازهای شمال صحرای آفریقا میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
گرد و غبار؛ کم فشار؛ تصاویر ماهواره¬ای؛ نقشه¬های فشار؛ خوزستان | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,399 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 937 |