اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 29 |
| تعداد شماره‌ها | 643 |
| تعداد مقالات | 6,317 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,873,584 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,468,722 |
بررسی رابطه ناپایداری حیات اقتصادی شمال شرقی ایران و حملات ترکمنان با تکیه بر سفرنامه های خارجی (از سقوط صفویان تا پایان عصر ناصری) | ||
| نشریه پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام | ||
| مقاله 13، دوره 15، شماره 28، مرداد 1400، صفحه 285-316 اصل مقاله (689.54 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2021.37332.3059 | ||
| نویسنده | ||
| حسین هژبریان* | ||
| گروه تاریخ. دانشکده علوم اجتماعی. دانشگاه پیام نور. تهران. ایران | ||
| چکیده | ||
| دوره ای که از سقوط صفویان آغاز شد و تا خاتمه سلسله قاجار ادامه یافت با صفات متعددی توصیف گردیده است. ولی شاید بتوان گفت بجز در دوره‌های کوتاهی از این دوران نسبتا طولانی، عدم وجود دولت مرکزی یا ناتوانی آن در ایجاد امنیت و ثبات، بهترین توصیف برای ویژگی حکومت است. شواهد متعددی برای این مدعا می‌توان آورد؛ ولی ناامنی فزاینده در نواحی مختلف کشور شاهد مناسبی است که نشان می‌دهد دولت مرکزی روز به روز ضعیف‌تر می‌گردید. ناحیه شمال شرق ایران در این دوره پدیده‌ای را تجربه می‌نمود که به حملات ترکمنان مشهور است. این حملات از اواخر دوره صفوی کم و بیش با ضعف دولت مرکزی آغاز شد و تا پایان عصر ناصری، متناسب با میزان ضعف و قدرت دولت مرکزی در نوسان بود. سفرنامه‌نویسانی که در این دوره از نواحی شمال شرقی ایران عبور کرده‌اند، به طور معمول به پدیده مذکور اشاره کرده و هریک به شواهدی از ناپایداری اقتصادی در آنجا اشاره نموده‌اند. پژوهش حاضر می‌کوشد با تکیه بر نوشته‌های این سفرنامه‌نویسان، با روش تحلیل کیفی، به این سوال پاسخ دهد که علت ناپایداری حیات اقتصادی شمال‌شرق ایران در دوره زمانی سقوط صفویان تا پایان عصر ناصری چه بود. فرضیه پژوهش آن است که ضعف فزاینده دولت در برقراری امنیت، موجب افزایش حملات و ناپایداری اقتصادی این منطقه گردید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شمال شرقی ایران؛ حیات اقتصادی؛ ترکمنان؛ سفرنامه های خارجی | ||
| اصل مقاله | ||
| مراجع | ||
|
آذری، مصطفی (1387) ابعاد اقتصادی امنیت ملی، تهران: موسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد.
- ابوت، کیث ادوارد (بی‌تا)، گزارش سفر کنسول ابوت به سواحل بحر خزر، ترجمه احمد سیف، اسناد وزارت امور خارجه، شماره 136.
- احمدی، حسن (1378) جغرافیای تاریخی سیستان، سفر با سفرنامه‌ها، بی جا: بی‌نا.
- ادنووان، ادموند (1396) واحه مرو، ماجراهای سفر به مناطق روسی حاشیه شرقی دریای خزر، ترجمه حسین سعادت نوری، قم، نشر مجمع ذخائر اسلامی.
- استرآبادی، میرزا مهدی‌خان (1377) جهانگشای نادری، به کوشش سیدعبدالله انوار، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
استوارت، چارلز. ادوارد (1396) گذر از ایران با لباس مبدل، ترجمه حسین سعادت نوری، قم، نشر مجمع ذخائر اسلامی.
– اورسل، ارنست (1382) سفرنامه‌ی قفقاز و ایران، ترجمه علی‌اصغر سعیدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
– برنز، الکس (1382) سفر به ایران در عهد فتحعلی شاه قاجار، ترجمه حسن سلطانی‌فر، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
– بروگش، هینریش (1367) سفری به دربارسلطان صاحبقران، ترجمه مهندس کردبچه، تهران: اطلاعات.
– پاشینو (1372) سفرنامه ترکستان، ترجمه مادروس داودخانف، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
– جهان بزرگی، احمد (1388) امنیت در نظام سیاسی اسلام، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- خاوری شیرازی، میرزا فضل‌الله (1380) تاریخ ذوالقرنین، به کوشش ناصر افشارفر، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
– خانیکوف، نیکولای ولادیمیرویچ (1368) سفرنامه خانیکوف، ترجمه اقدس یغمایی و ابوالقاسم بیگناه، مشهد: آستان قدس رضوی.
– ربیعی، علی (1383) مطالعات امنیت ملی، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
– زاهدی، محمد (1376) «توسعه و امنیت عمومی» (مجموعه مقالات همایش توسعه و امنیت عمومی)، تهران: وزارت کشور.
- ساروی، محمد فتح‌اله بن محمدتقی (1371) تاریخ محمدی، به کوشش غلامرضا طباطبایی مجد، تهران، امیرکبیر.
- سفرنامه بخارا (عصر محمدشاه) (1372)، به کوشش محمد زمانی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- سیمونیچ، ای. او (1353) خاطرات وزیر مختار از عهدنامه ترکمانچای تا جنگ هرات، ترجمه یحیی آرین‌پور، تهران، پیام.
- قائم‌مقام فراهانی، ابوالقاسم (بی‌تا) منشآت قائم‌مقام، به کوشش فرهادمیرزا معتمدالدوله، تهران، کتابفروشی علمیه اسلامیه.
- قره‌گوزلو همدانی، عبدالله (1371) دیار ترکمن، سفرنامه پسر اعتمادالسلطنه، به کوشش حسین صمدی، قائم‌شهر، کانون فرهنگ و هنر.
– کاویانی راد، مراد (1383) «امنیت ملی از منظر جغرافیای سیاسی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال هفتم، شماره چهارم، زمستان 1383، شماره مسلسل 26.
– کرزن، جرج (1373) ایران و قضیه ایران. ترجمه غلامعلی وحید مازندرانی، چ 4، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
- کستنکو، آتاماژور (1383) شرح آسیای مرکزی و انتشار سیویلیزاسیون روسی در آن، ترجمه مادروس داودخانف، تهران، موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
- گلستانه، ابوالحسن بن محمدامین (1356) مجمل‌التواریخ، به کوشش مدرس رضوی، تهران، دانشگاه تهران.
-مرعشی صفوی، میرزا محمدخلیل (1353) مجمع‌التواریخ، به کوشش عباس اقبال، تهران، طهوری-سنایی.
-مروی، محمدکاظم (1364) عالم‌آرای نادری، به کوشش محمدامین ریاحی، تهران، زوار.
- مک گرگر، سی. ام (1368) شرح سفری به ایالت خراسان و شمال غربی افغانستان در 1875، ترجمه اسداله توکلی طبسی، مشهد، آستان قدس رضوی.
- مکنزی، چارلز فرانسیس (1359) سفرنامه شمال، ترجمه منصوره اتحادیه، تهران، گستره.
– ملکم، جان (1383) تاریخ ایران، ترجمه میرزا اسماعیل حیرت، تهران: سنایی.
– موریه، جیمز (1389) سفرنامه موریه. ترجمه ابوالقاسم سری، تهران: توس.
- وامبری، آرمینیوس (1372) زندگی و سفرهای وامبری، ترجمه محمدحسین آریا، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
- وامبری، آرمینیوس (1374) سیاحت درویشی دروغین در خانات آسیای میانه، ترجمه فتحعلی نوریان، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
– ویلس، چارلز. جیمس (1363) تاریخ اجتماعی ایران در عهد قاجاریه. ترجمه سیدعبداله، به کوشش جمشید کیانفر و مهرداد نیکنام، تهران، طلوع.
– Burnaby, Fred (1976) A Ride to Kivas, Travels and Adventures in Central Asia. London.
- Eastwick, Edward (1875) backhouse, journal of the diplomate's three years residence in Persia, London, cornhill.
– Ferrier, J. P (1976) Caravan Journeys and Wanderings, in Persia, Afghanistan, Turkistan and Beloochestan. Karachi, Oxford University Press.
- Fraser, James. B (1825) Journey into Khorasan in the years 1821 and 1822, London. Paternoster-Row.
– Gmelin, Samuel, Gottlieb (2007) Travels through Northern Persia 1770-74, Translated by Willem Floor, Washington, Mage.
- Goldsmid, Fredric john (1876) Eastern Persia, an account of the journeys of the Persian boundary commission 1870-1871, London, Mc millan.
– Gordon Thomas. Edward (1896), Persia Revisited, London: Edward Arnold.
– Johnson, John (1818) From India to England. London, Longman.
–Marvin, Charles. Thomas (1884) Reconnoitring Central Asia: Pioneering adventures in the region lying between Russia and India. London, W. Swan.
– Marsh, H. Hippisley. Culiffe (1877) A Ride Through Islam, being a Journey through Persia and Afghanistan to India, via Meshed, Heart and Kandahar, London, Tinsley Brothers.
– Messurier, A. Le (1889) From London to Bokhara and a Ride through Persia. London, Richard Bentley and Son.
– Rawlinson, Henrey (1875) England and Russia in the East, London, John Murray.
–Wolf, Joseph (1845) Narrative of a Mission to Bokhara in the Years 1843 – 45 to Ascertain the Fate of Colonel Stoddart and Captain Conolly, London, J. W. Parker. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 301 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 442 |
||