اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 27 |
| تعداد شماره‌ها | 612 |
| تعداد مقالات | 6,232 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,356,701 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,107,726 |
نوسازی نظام آموزشی ناظر به مدارس و معلمان و بازتاب آن در مذاکرات و مصوبات مجلس اول مشروطه | ||
| نشریه پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام | ||
| مقاله 1، دوره 16، شماره 30، اردیبهشت 1401، صفحه 1-24 اصل مقاله (585.31 K) | ||
| نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2021.36923.3027 | ||
| نویسندگان | ||
| احمد ابوحمزه* 1؛ علیرضا ملایی توانی2؛ پروین ترکمنی آذر3؛ شهرام یوسفی فر4 | ||
| 1استادیار دانشگاه فرهنگیان. تهران ایران | ||
| 2استاد تاریخ ایران اسلامی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تهران. ایران | ||
| 3استاد تاریخ ایران اسلامی،پژوهشکده تاریخ ایران.پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. تهران. ایران | ||
| 4استاد تاریخ ایران اسلامی گروه تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| مشروطیت سرآغاز حرکت نظام آموزشی جدید ایران برای ایجاد ساختار، نظم معطوف به اهداف مشخص و همچنین فراگیر شدن آموزش است. این حرکت مبتنی بر تدوین یک رشته قوانین و تأسیس نهادهای آموزشی جدید بود. پژوهش حاضر به‌دنبال تحلیل مسئله نوسازی نظام آموزشی بر بنیاد قوانین مصوب مجلس اول مشروطه است و می‌کوشد به این پرسش پاسخ دهد که نمایندگان مجلس اول بر اساس کدام چالش‌ها، مطالبات و مشکلات دست به تدوین قوانین و شیوه‌نامه‌های مرتبط با آموزش زدند و مهم‌ترین شاخص‌های نوسازی آموزشی در حوزه مدارس و معلمان چه بود؟ این مقاله با تحلیل گفتگوهای مجلس می‌کوشد چگونگی تأثیرگذاری مجلس را بر فرآیند تأسیس آموزش‌وپرورش نوین در ایران تبیین کند و به بررسی قوانین و مذاکرات نمایندگان مجلس اول در ارتباط با گسترش تعلیم عمومی و تقویت مدارس در کشور و شکستن ساختارهای کهن آموزشی بپردازد. مقاله سرانجام به این نتیجه می‌رسد تعدادی از نمایندگان مجلس تلاش می‌کردند تا با الهام گرفتن از نوسازی‌های آموزشی غربی، زمینه را برای نوسازی بومی متناسب با الزامات کشور فراهم کنند. همچنین بررسی این شاخص‌ها در کنار مطالبات و مشکلات حوزه آموزش به‌صورت منسجم در این نوشتار، نشان از تداوم مشکلات در ادوار بعدی و ضرورت پرداختن به آن‌ها را دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مجلس اول شورای ملی؛ نظام آموزشی؛ نوسازی؛ معلمان؛ مدارس؛ مشروطه؛ ایران | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، عطا (1385)، معرفی یک سند تاریخی دیدگاه صاحب «عروه الوثقی» راجع به متمم قانون اساسی مشروطه، گنجینه اسناد، دوره 16، ش 2.
اکبری، محمدعلی (1394)،چالش‌های عصر مدرن در ایران عهد قاجار، تهران: مؤسسه انتشاراتی روزنامه ایران
افسرده، رضا و دیگران(1399)، مشروطیت، آزادی‌خواهی و ستیز با استبداد در اندیشه‌های دهخدا، مجله پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام، ش 27
انتخابی، نادر (1392)، دین دولت و تجدد در ترکیه، تهران: نشر کتاب هرمس.
ایروانی، شهین (1393) ، مقدمه‌ای بر تبیین ماهیت نظام آموزش‌وپرورش ایران از آغاز دوره مدرن‌سازی تا امروز، پژوهش‌نامه مبانی تعلیم و تربیت، 4 (1)، 110-83.
آجودانی، ماشاءالله (1382) ، مشروطه ایرانی، تهران: دختران.
آدمیت، فریدون (1341). فکر آزادی و مقدمه مشروطیت در ایران، تهران: انتشارات سخن.
آدمیت، فریدون (1351). اندیشه ترقی و حکومت قانون، تهران: خوارزمی.
آدمیت، فریدون (1387). ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران؛ مجلس اول و بحران آزادی، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
آفاری، ژانت، (1385). انقلاب مشروطه ایران (1906-1911 م)، ترجمه رضا رضایی، تهران: نشر بیستون
آیدین، محمد عاصف (1397). دولت و جامعه در دوره عثمانی؛ ترجمه غلامعلی حداد عادل، تهران: انتشارات کتاب مرجع.
ترابی فارسانی، سهیلا (1389) گزیده اسناد نظام آموزش و مجلس شورای ملی (دوره سوم تا پنجم)، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
ترابی فارسانی، سهیلا، (1378). اسنادی از مدارس دختران از مشروطه تا پهلوی، تهران: سازمان اسناد ملی ایران.
تقی زاده طبری، اباصالح (1388). اصلاحات در مکتب نوسازی، ره‌آورد سیاسی، ش 24 و 25، صص 106-91
تکمیل همایون، ناصر (1382). نظام و نهادهای آموزشی در ایران ب‌است‌ان، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
تکمیل همایون، ناصر (1385). آموزش‌وپرورش کودکان و نوجوانان در عصر صفویه، مجله پژوهش‌نامه تاریخ، شماره 5، زمستان 1385. صص 60- 81.
حامدی، زهرا (1389). مدارس جدید و پیامدهای آموزش نوین در فارس، شیراز: انتشارات تخت‌جمشید
حامدی، زهرا (1394). و مبانی ایدئولوژی حاکمیت و تأثیر آن بر متون و مواد درسی در عصر پهلوی اول، تهران: نشر تاریخ ایران.
حضرتی، حسن (1388). رویارویی سنت و تجدد در تدوین قانون اساسی عثمانی (1876 م)، مطالعات تاریخ اسلام، سال اول، ش 2، صص 73-57
درانی، کمال (1376). تاریخ آموزش‌وپرورش ایران قبل و بعد از اسلام. تهران: انتشارات سمت
دولت علیه ایران، وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه، سالنامه (1297 ش/1336 ق)، تهران: مطبعه تهران
دولت‌آبادی، یحیی (1362). حیات یحیی، تهران: انتشارات عطار و فردوسی، (4 ج).
رحمانیان، داریوش (1382). تاریخ علت‌شناسی انحطاط و عقب‌ماندگی ایرانیان و مسلمین، تبریز: انتشارات تبریز.
رضایی، فاطمه و مسعود مرادی(1395)، تحول سنجی مفهوم ملت در دوره قاجار، مجله پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام، ش 19.
رنجبر، مقصود (1387). انقلاب مشروطه در ایران و نقش امپراتوری عثمانی، مجله علمی پژوهشی تاریخ اسلام، سال نهم، شماره 36-35، صص 44-7
رینگر، مونیکا ام.(1379). مدارس نوین در ایران قرن نوزدهم رهیافت بومی برای مسئله نوسازی؛ ترجمه: فاطمه امان، ایران نامه. سال هجدهم. شمار 2. بهار 1379
رینگر، مونیکا ام.(1381). آموزش، دین، و گفتمان اصلاح فرهنگی در دوره قاجار؛ ترجمه: مهدی حقیقت‌خواه، تهران: ققنوس.
زتومپکا، پیوتر (1382). نظریه‌های نوسازی، قدیم و جدید، ترجمه غلامرضا ارجمندی، مجله علمی_پژوهشی پیک نور_ علوم انسانی س 1، ش 1، صص 23-11
سجادی، حمید (1397). نقد کتاب علوم انسانی، پاییز و زمستان - شماره 3 و 4، 146-135
سرکارآرانی، محمدرضا (1382). اصلاحات آموزشی و مدرن‌سازی. تهران: نشر روزگار
سرمد، غلامعلی (1372). اعزام محصل به خارج از کشور (در دوره قاجاریه)، تهران: چاپ و نشر بنیاد.
شجیعی، زهرا (1344). نقش نمایندگان در مجالس قانون‌گذاری عصر مشروطیت، ج 1، تهران: انتشارات سخن.
شیرزادی، رضا (1390)، نوسازی، توسعه، جهانی‌شدن، تهران: اگه.
صافی، احمد (1391)، سازمان و قوانین آموزش‌وپرورش ایران، تهران: سمت، چ 23 (ویراست 3)
صدری افشار، غلامحسین (1350)، سرگذشت سازمان‌ها و نهادهای علمی و آموزشی در ایران. تهران: وزارت علوم و آموزش‌عالی.
صدیق، عیسی (1338). تاریخ فرهنگ ایران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم.
صوت مذاکرات مجلس شورای ملی، لوح فشرده (بررسی مشروح مذاکرات از دوره یکم تا دوره نهم). (جلسات دوره اول 8،11،15،17،19،93،140،177،180،181،183،185،195،196،210،214،221،232،236،245،262،263،273،274،279،280)
ططری، علی (1390) و سهراب یزدانی، کمیسیون‌های تخصصی در نخستین مجلس شورای ملی. تاریخ ایران، تابستان و پاییز، شماره 6
فراست خواه، مقصود (1388). سرگذشت و سوانح دانشگاه در ایران، تهران: رسا
قاسمی‌پویا، اقبال (1377). مدارس جدید در دوره قاجاریه: بانیان و پیشروان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
کاردان، علی‌محمد (1381). نوسازی و نوآوری در آموزش‌وپرورش، نوآوری‌های آموزشی، سال 1، ش1، صص 20-11
کسروی، احمد (1363). تاریخ هجده ساله آذربایجان، تهران: امیرکبیر چ 8
کسروی، احمد (1383)، تاریخ مشروطه ایران، تهران: امیرکبیر، چ 21
کشاورزی، محمد (1385). تاریخ آموزش‌وپرورش ایران، تهران: انتشارات روزبهان.
گلبن، محمد (1349). سفرنامه خسرو میرزا، تهران: کتابخانه مستوفی
الماسی، علی‌محمد (1373). تاریخ آموزش‌وپرورش اسلام و ایران، تهران: امیرکبیر
مجد الاسلام کرمانی، احمد (1397)، تاریخ انحطاط مجلس، به کوشش مریم رنجکش، تهران: انتشارات آشیان.
مجموعه مصوبات دوره اول و دوم قانون‌گذاری، (1318). اداره قوانین و مطبوعات مجلس شورای ملی.
محبوبی اردکانی، حسین (1370). تاریخ مؤسسات تمدنی جدید در ایران، تهران: دانشگاه تهران، جلد اول.
محیط طباطبایی، محمد (1312). تاریخچه اعزام محصل به اروپا، شفق سرخ این اثر از 16 تیر تا 6 شهریور 1312 منتشر شده.
محیط طباطبایی، محمد (1327). مجموعه آثار میرزا معلم خان، تهران: علمی.
مرادی، مسعود و سمیه خانی پور(1394)، بررسی افکار و اندیشه‌های مهدی قلی خان هدایت (مخبرالسلطنه) و رابطه آن با سنت، مذهب و مدرنیته، مجله پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام، ش 17.
مشایخی، محمد (1349). آموزش‌وپرورش تطبیقی، تهران: دانشسرای عالی
مطیع، ناهید (1378)، مقایسه نقش نخبگان در فرآیند نوسازی ایران و ژاپن، تهران: شرکت سهامی انتشار، ص 100-99
ملایی توانی، علیرضا (1395). از کاوه تا کسروی، تهران: پژوهشکده تاریخ اسلام.
ملایی توانی، علیرضا (1381). مشروطه و جمهوری: ریشه‌های نابسامانی نظم دموکراتیک در ایران، تهران: نشر گستره.
ملایی توانی، علیرضا (1397). سه روحانی دگراندیش (دولت‌آبادی، سنگلجی، حکمی زاده)، تهران: پژوهشکده تاریخ اسلام.
ملک، حسن (1388) تاریخ آموزش‌وپرورش ایران، تهران: الهدی.
مناشری، دیوید (1397). نظام آموزشی و ساختن ایران مدرن. ترجمه محمدحسین بادامچی و عرفان مصلح، تهران: نشر سینا.
موسوی، سید محمدمهدی (1367)، خاطرات احتشام السلطنه، تهران: انتشارات زوار، ص 656
مینوی، مجتبی (1953). اولین کاروان معرفت، یغما، 4/1953، 4: 182
نوایی، عبدالحسین (1375). دارالمعلمین عالی و پروگرام مدارس، تاریخ معاصر ایران، سال 2، شماره 5، بهار 1377، صص 35-60.
هدایت، مهدیقلی (1385). خاطرات و خطرات، تهران: انتشارات زوار. چ ششم
یزدانی، مرضیه (1377). تاریخچه معارف در ایران، گنجینه اسناد، پاییز و زمستان 1377، شماره 31 و 32، صص 10-25.
یغمایی، اقبال (1375). وزیران علوم و معارف و فرهنگ ایران، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
روزنامه‌ها
روزنامه انجمن،29 بهمن 1285، شماره 45، ص 4
روزنامه صوراسرافیل،21 خرداد 1287، ش 31، ص 7.
Apter, E. David (1981), The Politics of Modernization, London: Routledge.
Koyagi, Mikiya (2009), Modern Education in Iran during the Qajar and Pahlavi Periods, University of Texas at Austin, History Compass 7/1 (2009): 1–107 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 708 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 123 |
||