اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 700 |
| تعداد مقالات | 6,841 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,163,870 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,505,444 |
بررسی نقش نوپاتریمونیالیسم بر کژکارکردی نهادهای مدرن در دوره پهلوی مطالعه موردی: ارتش و دیوانسالاری | ||
| نشریه پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام | ||
| مقاله 16، دوره 15، شماره 29، آبان 1400، صفحه 407-433 اصل مقاله (544.45 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jhr.2021.36091.2961 | ||
| نویسندگان | ||
| مهدی لکزی1؛ حجت الله درویش پور* 2؛ اسدالله اطهری3؛ مرتضی محمودی4 | ||
| 1دانشجوی دکتری گروه علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 2گروه علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 3گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی تاکستان، تاکستان، ایران | ||
| 4گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف این مقاله بررسی نحوه مواجهه نظام نوپاتریمونیالیستی پهلوی با دو نهاد جدید برخاسته از تشکیل دولت مدرن در ایران یعنی ارتش و دیوانسالاری و تاثیر آن بر کارکرد این نهادها است. در تحلیل وبری از دولت، دولت سنتی ایران دولتی فرد مدار، مبتنی بر سلسله سالاری و سیطره مناسبات حامی پرورانه حاکم و دربار بود که تداوم خود را از طریق مجموعه ای راهبردهای سیاسی مطابق با مناسبات پاتریمونیال تضمین می کرد. دولت شبه مدرن پهلوى، نخستین دولت متشکل در ایران بود که بر پایه بسط نهادهاى بروکراتیک و ارتش مدرن پدیدار شد. با این حال ترکیب ویژگی نوپاتریمونیالیستی این دولت با ساختارهای مدرن وارداتی از غرب به تغییر ماهیت و کارکرد این ساختارها منجر شد. وجه مشخصه نوپاتریمونیالیسم این نظام، تلفیق ویژگی هایی پاتریمونیالیسم سنتی چون شخص محوری، سیطره مناسبات حامی پرورانه و شخصى سازى قدرت با نهادهای دولت مدرن است. براساس مباحث مطرح شده، این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی در صدد پاسخ به این پرسش است که نوپاتریمونیالیسم پهلوی چه تاثیری بر کارکرد نهاد ارتش و دیوانسالاری داشته است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد، نوپاتریمونیالیسم پهلوی در فقدان طبقات مستقل و نیرومند بعنوان پایگاه اجتماعی و نیز ضعف مالکیت خصوصی بر نهادهای مدرن اثر گذاشته و آنها را قلب ماهیت کرده است. بدین معنا ترکیب ویژگی های پادشاهی سنتی با وجهه نوپاتریمونیالیسم پهلوی در ساختار نهادهای مدرن آنها را از کارویژه های اصلی خود دور ساخت و به تضعیف قابلیت های نهادهایی چون دیوانسالاری و ارتش انجامید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایران؛ پهلوی اول؛ پهلوی دوم؛ مدرنیزاسیون؛ نوپاتریمونیالیسم | ||
| مراجع | ||
|
- آبراهامیان، یرواند (1378)؛ ایران بین دو انقلاب، ترجمه: حسن شمس آوری، تهران: نشرمرکز.
- آبراهامیان، یرواند (1389)؛ تاریخ ایران مدرن، ترجمه:محمد ابراهیم فتاحی، تهران: نشرنی.
- اتابکی، تورج (1398)؛ تجدد آمرانه (جامعه و دولت در عصر رضا شاه)، تهران: ققنوس.
- ازغندی، علیرضا (1382)؛ تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران 57-1320؛ تهران: سمت.
- ازغندی، علیرضا (1376)؛ نخبگان سیاسی ایران بین دو انقلاب، تهران، نشر قومس.
- ازغندی، علیرضا (1379)؛ تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران، جلد دوم، تهران: نشر سمت.
- آغایلی، امیر(1393). «بررسی و تحلیل ماهیت و نقش سیاسی وزارت دربار در عصر پهلوی دوم»، مجله پژوهشهای تاریخی، دوره جدید سال 6، شماره سوم.
- افشار، محمود (خرداد 1304) مطلوب ما؛ وحدت ملی ایران، آینده، ش 4
- آوری، پیتر (1372)؛ سلسله پهلوی و نیروهای مذهبی به روایت کمبریج، ترجمه: عباس مخبر، تهران: طرح نو.
- اوتاوی، مارینا (1386). گذار به دموکراسی یا شبه اقتدارگرایی،ترجمه سعید میر ترابی، تهران: نشر قومس.
- باریر، جولیان (1363). اقتصاد ایران 1970-1900، تهران: سازمان برنامه
- بشیریه، حسین (1386)؛ جامعه‌شناسی سیاسی؛ چ 14، تهران: نشر نی.
- بشیریه ، حسین (1380)؛ موانع توسعه سیاسی در ایران، تهران:گام نو.
- بدیع، برتران (1376)؛ توسعه سیاسی، ترجمه: احمد نقیب زاده، تهران: قومس
- بوردیو، پیر (1381)؛ نظریه کنش: دلایل عملی و انتخاب عقلانی، ترجمه مرتضی مردیها، تهران: نقش و نگار.
- توفیق، ابراهیم (1385). مدرنیسم و شبه پاتریمونیالیسم، مجله جامعه شناسی ایران، دوره هفتم، شماره 11.
- خلیلی خو، محمدرضا (1373) توسعه و نوسازی ایران در دورة رضاشاه، تهران: جهاد دانشگاهی.
- فرزادپور، سعید (1390). «بررسی مقایسه‌ای انقلاب اسلامی ایران و انقلاب مصر»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال چهاردهم، تابستان شماره مسلسل 88، شماره دوم.
- قدیمی، ذبیح الله. تاریخ 25 ساله ارتش شاهنشاهی ایران، (بی جا: بی نا، بی تا) ص 45.
- زهیری، علیرضا (1381) انقلاب اسلامی و هویت ملی، تهران: انجمن معارف.
- زندیه، حسن، آدینه وند، مسعود (1395). بررسی عملکرد سازمان بازرسی شاهنشاهی در دوره اول حیات سازمان (1351-1337ش)، مجله پژوهش های تاریخی ایران و اسلام، دوره 10، شماره 18، بهار و تابستان، صص.65-92
- سریع القلم، محمود (1397) اقتدار گرایی ایرانی در عهد پهلوی، چاپ اول، تهران، نشر گاندی.
- سردار آبادی، خلیل الله (1395) دولت مطلقه مدرن و عدم شکل گیری توسعه سیاسی در ایران در:دولت مدرن در ایران، قم، دانشگاه مفید.
- شهابی، هوشنگ، و خوان، لینز (1380)؛ نظامهای سلطانی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: شیرازه.
- شیخ الاسلامی، جواد (1379). صعود و سقوط تیمور تاش، تهران: توس.
- علمداری، کاظم (1377)، حامی پروری: مشخصه قدرت سیاسی، مجله ایران فردا، شماره 44، ص 11.
- کاظمی، حجت (1395) نوسازی نهادی در پادشاهی سنتی و شکل گیری رژیم نوپاتریمونیال، مجله سیاست، دوره 48، شماره 2.
- کرونین، استفانی (1377) ارتش و حکومت پهلوی در ایران، ترجمه غلامرضا بابایی، تهران: خجسته.
- کرونین، استفانی (1383) رضا شاه و تناقضات نوسازی ارتش ایران، در: رضاشاه و شکل گیری ایران نوین، ویراسته استفانی کرونین، ترجمه: مرتضی ثاقب فر، تهران: جامی.
- کدی، نیکی آر (1385) ایران دوران قاجار و برآمدن رضاخان (1304-1175)، ترجمه مهدی حقیقت خواه، چاپ دوم، تهران: زمستان.
- کاتوزیان، محمدعلی همایون (1379). دولت و جامعه در ایران: انقراض قاجار و استقرار پهلوی، ترجمه علیرضا طیب، تهران: نشر نی.
- کاتوزیان، محمدعلی همایون (1375). استبداد دمکراسی و نهضت ملی، تهران: نشر مرکز.
- گراهام، رابرت (1358). ایران: سراب قدرت، ترجمه فیروز فیروزنیا، تهران: کتاب سحاب.
- گلدستون، جک (1385). مطالعات نظری، تطبیقی و تاریخی در باب انقلاب‌ها. ترجمه: محمدتقی دلفروز، تهران: کویر، ۱۳۸۵، ص ۱۱۱.
- مصلی نژاد، عباس (1392). سیاستگذاری ساختار قدرت در ایران، تهران: موسسه انتشارات دانشگاه تهران
- وبر، ماکس (1393)؛ اقتصاد و جامعه؛ ترجمه عباس منوچهری و دیگران؛ تهران: مولی.
- هوشنگ مهدوی، عبدالرضا (1372)؛ انقلاب اسلامی به روایت رادیو بی بی سی، تهران: طرح نو.
- هانتینگتون، ساموئل(1375). سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی؛ ترجمه محسن ثلاثی؛ تهران: نشر علم.
- هالیدی، فرد (1358). دیکتاتوری و توسعه سرمایه داری در ایران، ترجمه: فضل الله نیک آیین، تهران: نشر امیر کبیر.
- یکرنگیان، میرحسین (1384)؛ سیری در تاریخ ارتش ایران از آغاز تا پایان شهریور 1320، تهران: انتشارات خجسته.
References - Brownlee, Jason (2002), And Yet “They Persist: Explaining Survival and Transition in Neo patrimonial Regimes”, Studies in Comparative International Development, Fall, Vol. 37, No. 3, pp. 35-63. Eisenstaedt, Shmuel (1973), Traditional patrimonialism and modern neopatrimonialism, London: Sage Publications. - Ratton, Michael and Nicolas Van de Walle (1994) New-patrimonial Regimes & Political Iran Transtations in Africa. World Politics, No. A6, July. - azimi, Fakhreddin (2008). The quest for democracy in Iran: a century of struggle. - Erdmann, Gero and Engel, Ulf (2006), Neopatrimonialism Revisited– Beyond a Catch-All Concept, German Institute of Global and Area studied (GIGA), Working paper. - Erdmann, Gero and Engel, Ulf (2007), “Neo patrimonial ism Reconsidered: Critical Review and Elaboration of an Elusive Concept”, Commonwealth & Comparative Politics, Vol. 45, No. 1. - Goodwin, Jeff &. Skochpol, Teda (1989) Explaining Revolutions in the Contemporary Third World, Politics & Society, 17, No 4. - Lewis, David (2012), “Understanding the Authoritarian State: Neopatrimonialism in Central Asia”, Brown Journal of World Affairs, Vol. XIX, No. 1. - Nawaz, Farzana (2008), Corruption and resource distribution in neo patrimonial systems, U4 Expert Answer Report. - Sanderson, Stephen K. (2015), Revolutions; a Worldwide Introduction to Political and Social Change, New York: Routledge. - Snyder, Richard (1992), “Explaining Transitions from Neo patrimonial Dictatorships”, Comparative Politics, Vol. 24, No. 4. - Nehme, Adib, (2016), “The Neopatrimonial State and the Arab Spring”, Isaam Fares Institute for Public Policy and International Affairsˮ, American University of Beirut, Beirut, June. - Scott, J. (1990). A Matter of Record, Documentary Sources in Social Research. Cambridge: Polity Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,097 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 635 |
||