تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 629 |
تعداد مقالات | 6,359 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,726,651 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,359,218 |
اثربخشی خانوادهدرمانی شناختی- رفتاری بر عملکرد خانواده زوجین، سازگاری و عملکرد تحصیلی دانشآموزان پسرآنها | ||
مجله مطالعات روانشناسی تربیتی | ||
مقاله 5، دوره 18، شماره 41، فروردین 1400، صفحه 89-65 اصل مقاله (717.59 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jeps.2021.6050 | ||
نویسندگان | ||
نجمه حمید* 1؛ سحر صیاد2؛ علی اصغر فیروزی3 | ||
1دانشیار گروه روانشناسی بالینی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران | ||
3دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
چکیده | ||
هدف از این پژوهش، بررسی اثربخشی خانواده درمانی شناختی-رفتاری بر عملکرد خانواده زوجین، سازگاری و عملکرد تحصیلی دانشآموزان پسر آنها در مقطع متوسطه سال اول تا چهارم دبیرستان نواحی چهارگانه آموزش و پرورش اهواز در سالهای 1395-1393 بود. از میان دانشآموزانی که نمره پایینی (یک انحراف معیار کمتر از میانگین) در پرسشنامه سازگاری دانشآموزان دبیرستانی کسب کرده و عملکرد تحصیلی ضعیفی داشتند، خواسته شد به والدین خود اطلاع دهند تا در صورت تمایل به کلینیک تخصصی پرتو (مربوط به محقق) جهت مصاحبه بالینی و شرکت در پژوهش مراجعه کنند. سپس از میان والدینی که بر اساس مصاحبه بالینی و پرسشنامه عملکرد خانواده، دارای عملکرد خانواده ضعیفی بودند و تعداد آنها 121 نفر بوده است، بر اساس متغیرهای مورد نظر در پژوهش مانند سن، طول مدت ازدواج، وضعیت اجتماعی اقتصادی، عدم ابتلا به بیماریهای حاد جسمانی و روانی و سایر متغیرهای مورد نظر در پژوهش، تعداد 40 زوج کاملاً همتا سازی شده والدین دانشآموزان بهعنوان نمونه انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل بود. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه ارزیابی عملکرد خانواده (ابشتاین،1993)، پرسشنامه سازگاری دانشآموزان دبیرستانی (سینها و سینگ، ١٩٩٣) و شاخص عملکرد تحصیلی برای هر مقطع تحصیلی که شامل معدل کل نمرات همان سال به انضمام معدل کل نمرات سالهای گذشته است، به عنوان عملکرد تحصیلی دانشآموزان بوده است. گروه آزمایش 12 جلسه ۴۵ دقیقهای خانوادهدرمانی شناختی-رفتاری دریافت کردند، در حالیکه گروه کنترل مداخلهای دریافت نکردند. در صورت لزوم، دانش آموزان والدین گروه آزمایش در جلسات خانواده درمانی شرکت جستند، اما دانشآموزان والدین گروه کنترل مانند والدین خود تحت مداخله درمانی قرار نگرفتند، لیکن جهت ملاحظات اخلاقی، پس از خاتمه پژوهش به مدت سه جلسه همراه والدین خود، مداخله خانواده درمانی را دریافت کردند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که تفاوت معنیداری بین دو گروه آزمایش و کنترل از لحاظ عملکرد خانواده، سازگاری و عملکرد تحصیلی دانشآموزان آنها وجود داشته است p <0.001)). در گروه آزمایش، عملکرد خانواده، سازگاری و عملکرد تحصیلی دانشآموزان بهطور معنیداری نسبت به پیشآزمون و گروه کنترل افزایش یافته بود. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که خانوادهدرمانی مبتنی بر الگوی شناختی-رفتاری بر بهبود عملکرد خانواده زوجین، سازگاری و عملکرد تحصیلی دانشآموزان پسر دبیرستانی آنها مؤثر بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
خانوادهدرمانی شناختی- رفتاری؛ عملکرد خانواده؛ سازگاری؛ عملکرد تحصیلی | ||
مراجع | ||
. احمدی، شیدا. (1388). اثربخشی آموزش مهارتهای ارتباطی براساس رویکرد شناختی ـ رفتاری بر صمیمیت زناشویی زوجین جانباز مراجعهکننده به بنیاد شهید جوانرود. پایاننامه کارشناسی ارشد مشاور خانواده، دانشگاه الزهراء. 2. بهاری، فرشاد و بهرامی، فاطمه. (1387). تأثیر آموزش مهارتهای ارتباطی همسران بر میزان تعارضهای زناشویی زوجهای متقاضی طلاق شهر اصفهان، فصلنامه مطالعات زنان دانشگاه الزهراء، 3(43): 52-43. 3. خدایاریفرد، محمد و اکرم، پرند. (۱۳۸۵). تأثیر خانوادهدرمانی بر رویکرد شناختیرفتاری در درمان هراس اجتماعی نوجوانان (مطالعه موردی)، مجله روانشناسی و علوم تربیتی، 36(1): ۱۲۳-143. 4. کرمی، ابوالفضل. (۱۳۷۵). آزمونهای روانی، دانشگاه علامه طباطبایی تهران، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، جزوه درسی، چاپ نشده. 5. محسنی، مصطفی؛ چیمه، نرگس؛ بناغی، لیلی و منصوری، نادر. (1390). مقایسه عملکرد خانواده و ابراز هیجانی در خانوادههای بیماران مبتلا به آرتریت روماتویید و اسکیزوفرنیا، مجله خانواده پژوهی، 27: 290-373. 6. نجاریان، فاطمه. (۱۳۷۴). عوامل مؤثر بر کارآیی خانواده: بررسی روانسنجی مقیاس عملکرد خانواده، پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد .(FAD-I) سنجش خانواده رودهن. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,038 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 606 |