تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 613 |
تعداد مقالات | 6,232 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,350,050 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,102,506 |
تحلیل کارکرد روایی وصف در منظومهی لیلی و مجنون جامی | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
مقاله 7، دوره 20، شماره 38، اردیبهشت 1401، صفحه 171-196 اصل مقاله (950.91 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2021.25775.2328 | ||
نویسندگان | ||
هاجر فتحی نجف آبادی* 1؛ اسحاق طغیانی2؛ زهره نجفی3 | ||
1دکترای تخصصی (غنایی) زبان و ادبیاتفارسی، دانشگاهاصفهان(نویسنده مسئول) | ||
2استاد زبان وادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان | ||
3دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
شعرا در منظومههای روایی برای خلق روایت جذاب از دو سازه مهم روایت، روایتگری و وصف، استفاده میکنند. نظریهپردازانی چون توماشفسکی، بارت و ژنت تقابل این دو سازه را از جهت زمان متن و روایتگری، بررسی کردهاند. بر اساس این سه دیدگاه، هر روایت بازنمایی یک رخداد یا سلسلهای از رخدادهاست که زمان متن و کلام را دربردارد. در مقابل وصف، ابزار برجستهسازی و جنبه بدون زمان متن روایی است. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، تقابل وصف و روایتگری با تکیه بر دیدگاه سه نظریهپرداز تحلیل شدهاست و به این پرسش پاسخ میدهد که رابطه وصف با روایتگری چه رابطهای است و برای درک بهتر این رابطه، منظومه لیلی و مجنون جامی مبنا قرار گرفتهاست. در این منظومه اوصافی که به منظور شخصیتپردازی و فضاسازی به کاررفتهاست، بر اساس دیدگاه توماشفسکی، بنمایه آزاد و ایستای متن است و بر اساس نظریه بارت، نمایهخاص و آگاهاننده میشود. در دیدگاه ژنت، وصف از گزارههای هستی تشکیل شدهاست بنابراین اوصاف این منظومه کارکرد تزیینی و نمادین پیدا میکند. وصف بر اساس دستهبندیهای سه نظریه، تأثیری در پیرنگ ندارد و در روایت و خصوصاً در روایت لیلی و مجنون، موجب ایجاد شتاب منفی میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
وصف؛ شتاب روایت؛ لیلی و مجنون | ||
مراجع | ||
1- اخوت، احمد، دستور زبان داستان، اصفهان: فردا، ١٣٧١.
2- اسکولز، رابرت، ساختار گرایی در ادبیات، ترجمه فرزانه طاهری، تهران: آگه، ١٣٨٣.
3- امامی، نصرالله، قاسمیپور، قدرت، تقابل عنصر روایتگری و توصیف در هفتپیکر نظامی، نقدادبی. شماره ١،صص ١٤٥-١٦٢، تهران: بهار، ١٣٨٧.
٤- بارت، رولان، درآمدی بر تحلیل ساختاری روایتها، ترجمه محمد راغب، تهران: فرهنگ صبا، ١٣٨٧.
٥- بارت، رولان، تزوتان تودوروف، جرالدپرینس، درآمدی بر روایت شناسی، ترجمه هوشنگ رهنما، تهران: هرمس، ١٣٩٤.
٦- با مشکی، سمیرا، روایتشناسی داستانهای مثنوی، تهران: هرمس، ١٣٩١.
٧- پیغمبرزاده، لیلا سادات، میرهاشمی، مرتضی، بررسی بنمایههای پیوسته و آزاد در روایت گنبد سیاه و گنبد مشکین، پژوهشهای ادبی، پاییز، سال دوازدهم، شماره ٩،صص ١٢٤-١٠۹، ١٣٩٤.
٨- تودوروف، تزوتان، بوطیقای نثر، ترجمه انوشیروان گنجی پور، تهران: نی، ١٣٨٨.
٩- تودوروف، تزوتان، نظریه ادبیات، ترجمه عاطفه طاهایی، تهران: دات، ١٣٩٢.
١٠- جامی، نورالدین عبدالرحمن بن احمد، هفت اورنگ، جابلقا دادعلیشاه و... ، تهران: میراث مکتوب، ١٣٧٨.
١١- جورکش، شاپور، بوطیقای شعرنو، تهران: ققنوس، ١٣٨٣.
١٢- حیدری، فهیمه، تحلیل ساختاری ومحتوایی رمان سووشون اثر سیمین دانشور، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان، ١٣٨٩.
١٣- دهقانی، ناهید، بررسی تحلیل شتاب روایت در رمانهای فارسی جریان سیال ذهن، پایاننامه دکتری، دانشکده زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز، ١٣٩٢.
14-زهرهوند، سعید، مسعودی، مرضیه، رحیمی، منصور، ریختشناسی داستان لیلی و مجنون جامی، پژوهشنامه ادب غنایی، پاییز و زمستان، سال دوازدهم، شماره 23، صص 190-169، 1393.
١5- شفیعی کدکنی، محمدرضا، صورخیال در شعر فارسی، تهران: آگه، ١٣٩١.
١6- شفیعیون، سعید، سراپا یکی از انواع ادبی غریب فارسی، جستارهای ادبی، پاییز، شماره١٧٠، صص ١٧٤-١٤٧، ١٣٨٩.
١7- صفا، ذبیح الله، تاریخ ادبیات در ایران، جلد اول، تهران: دانشگاه تهران، ١٣٥٢.
١8- طلایی، مولود، بررسی ساختار بنمایههای غنایی در منظومههای عاشقانه قرن دهم و یازدهم، پایاننامه دکتری، دانشکده زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان، ١٣۹٤
١9- مارتین، والاس، نظریههای روایت، ترجمه محمد شهبا، تهران: هرمس، ١٣۹٣.
20- مستور، مصطفی، مبانی داستان کوتاه، تهران: نشر مرکز، ١٣٧۹.
٢1- منوچهری، کوروش، بررسی موضوعات غنایی در منظومههای حماسی ملّی، پایاننامه دکتری، دانشکده زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان، ١٣۹٤. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 350 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 186 |