تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 641 |
تعداد مقالات | 6,336 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,889,937 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,484,163 |
بررسی ساختاری مضمون عدل در قصاید مدحی (از آغاز تا قرن ششم هجری) | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
دوره 19، شماره 36، فروردین 1400، صفحه 97-114 اصل مقاله (452.84 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2021.6107 | ||
نویسندگان | ||
مجیب الرحمن حسینی1؛ منوچهر اکبری* 2 | ||
1دانشجوی دکترای گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران | ||
2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
مضمون سازی با موضوعات مرتبط با فضایل ممدوح، از مواردی بوده که همواره، دستاویز شاعرانِ مداح، برای ستایشِ ممدوح قرار می گرفته است. مداحان درباری با یکدیگر در رقابت بوده اند تا اوصاف ممدوح را در پوششِ بدیع ترین مضامین جلوه دهند. از موضوعات بسیار مهمِ مدح در مضمون سازی، خصوصیت عدل ممدوح بوده است. در مقالة حاضر، کوشش شده است تا با تحلیلِ ساختاری مضمون عدل، اجزا و عناصرِ مورد استفاده، نوآوری و شیوه هایِ مضمون پردازی در خصوصِ عدلِ ممدوح در قصاید مدحی ده تن از چهره های شاخص مداح از آغاز تا قرن ششم هجری مورد بررسی قرار گیرد. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که مضمون عدل در دورة سامانی و غزنوی، روساختی ساده و طبیعی دارد اما در عصر سلجوقی مضمون عدل پیچیده و پر از تصاویر ذهنی است. در زیرساخت مضمون عدل با دو نوع مضمون مواجه می شویم؛ نخست مضامینی که بین عصر سامانی و غزنوی و عصر سلجوقی مشترک است. مضامینی از قبیل قیاس عدل ممدوح با شخصیت های تاریخی و نمود عدالت ممدوح در بین جانوران؛ دوم مضامینی که منحصر به عصر سلجوقی است، از جمله: ایجاد الفت بین طبایع متضاد و تسری عدل ممدوح در بین روابط پدیده ها. | ||
کلیدواژهها | ||
مضمون؛ عدل؛ مدیحه؛ قصاید؛ شاعرِ مداح؛ ممدوح | ||
مراجع | ||
1-ابوالفرج رونی، دیوان اشعار، به تصحیح چایکین، مطبعة شوروی، ضمیمة سال ششم مجلة ارمغان، 1304. 2-انوری ابیوردی، دیوان اشعار، به کوشش محمد تقی مدرس رضوی، تهران: علمی و فرهنگی، 1376. 3-بی نام، تاریخ سیستان، تصحیح محمد تقی بهار، تهران: معین، 1381. 4-خاقانی شروانی، دیوان اشعار، به کوشش ضیاء الدین سجادی، تهران: زوار، 1357. 5-رودکی سمرقندی، دیوان اشعار، تصحیح جهانگیر منصور، تهران: ناهید، 1381. 6-شفیعی کدکنی، محمد رضا، صور خیال در شعر فارسی، تهران: موسسة انتشارات آگاه، 1358. 7-ـــــــــــــــــــــــــ مفلس کیمیا فروش، تهران: سخن، 1372. 8-شمیسا، سیروس، بیان و معانی، تهران: فردوس، 1383. 9-ـــــــــــــــــــــــ انواع ادبی، تهران: نشر میترا، 1386. 10--شهیدی، سید جعفر، تطور مدیحه سرایی در ادبیات فارسی تا قرن ششم، در نامة مینوی، مجموعة سی و هشت گفتار در ادب و فرهنگ ایرانی، زیر نظر حبیب یغمایی، ایرج افشار با همکاری محمد روشن. تهران: کاویان، 1350. 11-عتبی، عبدالجبار، ترجمة تاریخ یمینی، تصحیح جعفر شعار، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1345. 12-عنصری بلخی، دیوان اشعار، به کوشش محمد دبیر سیاقی، تهران: سنایی، 1342. 13-فتوحی، محمود، بلاغت تصویر، تهران: انتشارات سخن، 1389. 14-فرخی سیستانی، دیوان اشعار، به کوشش محمد دبیر سیاقی، تهران: زوار، 1388. 15-فلسفی، نصرالله، مقالات تاریخی و ادبی، به کوشش رضا احمد زاده، تهران: دارینه، 1381. 16-قطران تبریزی، دیوان اشعار، به سعی و اهتمام محمد نخجوانی، تبریز: بی ناشر، 1333. 17-محجوب، محمد جعفر، سبک خراسانی در شعر فارسی، تهران: انتشارات فردوس، 1372. 18-مسعود سعد سلمان، دیوان اشعار، به تصحیح رشید یاسمی، تهران: پیروز، بی تا. 19-معزی، کلیات دیوان، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد رضا قنبری، تهران: زوار، 1385. 20-منوچهری دامغانی، دیوان اشعار، به کوشش محمد دبیر سیاقی، تهران: زوار، 1347. 21-نظامی عروضی، چهار مقاله، به اهتمام محمد قزوینی و تصحیح مجدد محمد معین، تهران: جامی، 1374. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 344 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 237 |