تعداد نشریات | 32 |
تعداد شمارهها | 735 |
تعداد مقالات | 7,132 |
تعداد مشاهده مقاله | 11,584,909 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,938,037 |
بررسی موطن عهد الست از دیدگاه علامهطباطبایی وحافظشیرازی | ||
پژوهشنامه ادب غنایی | ||
دوره 19، شماره 36، فروردین 1400، صفحه 239-256 اصل مقاله (601.44 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2021.6116 | ||
نویسنده | ||
رضوانه نجفیسوادرودباری* | ||
استادیارگروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
عهد الست یکی از معارف قرآنی است که از آیۀ 172 سوره اعراف گرفته شده است. دلالت آیۀ بر اخذ پیمان، مورد اتفاق همه نحلههای فکری مسلمان میباشد ولی در تفسیر موطن آن در بین متکلمین، مفسرین و دیگر اندیشمندان اسلامی اختلاف است، برخی در تفسیر آن مرتکب مجاز شدند و به آن جنبۀ تمثیلی دادهاند و برخی دیگر این پیمان را یک امر واقعی شمردهاند. فهم توافق و تخالف نظریه علامهطباطبایی و حافظشیرازی برای اهل تحقیق ضروری ومتوقف بر فهم دیگر نحلههای فکری است. از این رو هدف از این تحقیق که به روش توصیفی - تحلیلی صورت گرفته، مقایسۀ نظریه این دو شخصیت در باره موطن پیمان عالم ذر و پاسخ به این سوال میباشد که آیا نظر آنان به عنوان یک عالم دینی و یک شاعر حافظ قرآن در این خصوص یک سان است؟ نتیجۀ تحقیق نشان میدهد که این دو دیدگاه در عین توافق در واقعی بودن میثاق و نبودن موطن آن در دنیا، از یک جهت با هم اختلاف دارند. به نظر حافظ موطن میثاق، علم ازلی الهی و مقام اعیان ثابته است که مورد تأئید بعضی از روایات میباشد ولی به نظر علامه موطن میثاق وجود ملکوتی انسان است که بر وجود مادی او تقدم رتبی دارد و خارج از ذات حق و از مراتب تنزلات انسان محسوب میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
علامه طباطبایی؛ حافظ شیرازی؛ عهد الست؛ اعیان ثابته | ||
مراجع | ||
منابع 1-قرآنکریم 2-آشتیانی،جلال الدین، شرح برمقدمه قیصری برفصوص الحکم، چ سوم، تهران: انتشارات امیرکبیر، 1370. 3-ابن بابویه، محمد، توحید صدوق، چ اول، قم: ناشر جامعه مدرسین، 1389ق. 4-ابن عربی،محی الدین، فتوحات مکی، بیروت: ناشر دار الصادر، بی تا . 5-ابن عاشور محمد طاهر،التحریر والتنویر، چاپ اول بیروت: ناشر موسسه التاریخ العربی، 1420. 6-ابن فارس، أحمد، معجم المقایس اللغه، محقق عبدالسلام محمدهارون، قم: مکتب الاعلام الاسلامی،1404. 7-ابنمنظور، محمدبن مکرم، لسانالعرب، بیروت: دارالفکرللطباعةوالنشر و التوزیع، 1414ق. 8-ازهری،محمد، تهذیب اللغه، چاپ اول، بیروت: داراحیاء التراث العربی، 1421. 9-بحرانی، هاشم، البرهان فی تفسیرالقرآن، چ اول، قم: موسسه البعثه قسم الدراسات الاسلامیه، 1415. 10-جامی، عبد الرحمان، نقد النصوص فی شرح نقش الفصوص، محقق سید جلال الدین آشتیانی، چاپ دوم، تهران: سازمان چاپ وانتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1370. 11-جوادی آملی، عبدالله، فطرت در قرآن، محقق محمد رضا مصطفی پور، ناشر موسسه اسراء،1384. 12-جوهری، اسماعیل، صحاح فی اللغه، چاپ اول، بیروت: ناشر دارالعلم للملایین، 1376ق. 13- حافظ شیرازی، محمد، دیوان حافظ، چ اول، تهران: انتشارات لیدا،1393. 14- خوارزمی،تاج الدین شرح فصوص الحکم، محقق حسن زاده آملی چاپ دوم قم: ناشر بوستان کتاب،1379. 15-دستغیب، عبد العلی، حافظ شناخت، چاپ اول، تهران: نشر علم، بیتا. 16-دزفولیان، کاظم، شرح گلشن راز، چاپ اول، تهران: ناشر طلائیه، 1382. 17-رازی نجم الدین، مرصاد العباد، تهران: ناشر بی نا، 1322ق. 18-راغب أصفهانى، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت: دمشق دار القلم،1412ق. 19-سبزواری،عبد الاعلی، مهذب الاحکام، چاپ چهارم، قم: موسسه المنار،1413. 20-سلطانی، منظر، مقاله، تجلی آیه الست در غزلیات حافظ و ارتباط معنائی آن با فطرت،عشق وامانت الهی، شماره 26بهار، دانشگاه آزاد: فصل نامه عرفانیات درادب فارسی، 1395. 21-سودی بسنوی، محمد، شرح سودی بر حافظ، چاپ چهارم ارومیه: ناشر انزلی، 1357. 22-شیرازی، صدرالمتالهین، محمد، الحکمه المتعالیه فی الاسفارالاربعه العقلیه، ج سوم، بیروت: ناشر داراحیاء التراث العربی، 1981. 23-________،شرح اصول کافی، چاپ اول، تهران: نشر موسسه مطالعات وتحقیقات فرهنگی، 1383. 24- طباطبائی، محمد حسین، المیزان، ج دوم، قم: ناشر اسماعیلیان، 1370. 25-طبرسی، فضل ابن حسن، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، چ سوم، تهران: ناشر ناصر خسرو، 1372. 26-غزالی ابوحامد محمد، احیاء علوم الدین، چاپ اول بیروت: ناشر دارالکتاب العربی بیتا. 27-غفاری محمدخالد، فرهنگاصطلاحاتآثارشیخ اشراق، چاپاول، تهران: ناشرانجمن آثارو مفاخر فرهنگی، 1380. 28-فخر رازی محمد، تفسیر کبیر، چاپ سوم، ،بیروت: ناشر دار احیاء التراث العربی، 1420 29-فراهیدی،خلیل، کتابالعین، چاپ دوم قم: نشر هجر ،1409. 30-فرغانی، سعید الدین، مشارق الدراری فی شرح تائیه ابن فارض، مصحح سیدجلال الدین آشتیانی، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، 1379. 31-قونوی، صدرالدین ،اعجازالبیان فیتفسیرالقرآن، چاپاول، قم: انتشارات دفترتبلیغاتاسلامی، 1381. 32 ------مفتاح الغیب، چاپ اول، بیروت: دار الکتب العلمیه، 2010. 33------شرح اربعین حدیث، مصحح حسن کامل ییلمار، چاپ اول، قم: انتشارات بیدار،1372. 34-قیصری، داود، شرحفصوصالحکم، چاپاول، تهران: انتشاراتعلمیوفرهنگی، 1375. 35-________ رسائل قیصری ،مصحح ،سید جلال الدین آشتیانی، چاپ اول تهران: موسسه نشر دانشگاهی ،1381. 36-لاهیجی، محمد، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، چاپ بمبئی، هند: 1312. 37-مجلسی، محمد تقی، بحار الانوار، چاپ دوم، بیروت: ناشر دار احیاء التراث العربی، 1403ق. 38-مصطفوى،حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: وزارتفرهنگ وارشاد اسلامی،1368. 39- مطهری مرتضی، مجموعه آثار، قم: ناشر صدرا، بیتا. 40-مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الإسلامیه، 1371. 41-میبدی رشید الدین،کشف الاسرار وعده الابرار، چاپ پنجم تهران: امیر کبیر، 1370.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,183 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 354 |