تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 566 |
تعداد مقالات | 5,822 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,157,323 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,457,359 |
روششناسی ابوریحان بیرونی در کتاب فیتحقیق ماللهند و آثارالباقیه | ||
مطالعات شبه قاره | ||
دوره 13، شماره 40، فروردین 1400، صفحه 143-158 اصل مقاله (492.35 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jsr.2019.28143.1880 | ||
نویسنده | ||
فاطمه رستمی ![]() | ||
استادیار گروه تاریخ دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
چکیده | ||
ابوریحانبیرونی یکی از نامدارترین دانشمندان سده چهارم هجری است. مهمترین دلیل معروفیت او به کارگیری روششناسی و داشتن بینشی ژرف در کالبدشکافی علوم بود. مقاله حاضر درصدد است تا به این سوال پاسخ دهد که وجوه افتراق و اشتراک اندیشههای ابوریحان در تعریف و تفسیر علم در دو کتاب آثارالباقیه و فی تحقیق ماللهند چیست؟ دستاوردها نشان میدهد اگرچه رویکرد ابوریحان در پاره ای از علوم نظیر طبیعیات، ریاضی و علومتجربی مبنی بر مشاهده، استقراء و شیوه عقلی بوده؛ در کتاب فی تحقیق ماللهند و آثارالباقیه نگرشی محتاطانه همراه با اندکی تعصب داشته است. بیرونی در این اثر بیش از روش عقلی از روش همدلانه که امروزه یکی از روشهای موثر در رشته علوم انسانی است،بهره جست. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی در تلاش است تا به ظرافتهای درک درونی و فهم تاریخی دو کتاب فی تحقیق ماللهند و آثارالباقیه بپردازد. | ||
کلیدواژهها | ||
ابوریحان بیرونی؛ آثارالباقیه؛ فیتحقیق ماللهند؛ روششناسی | ||
مراجع | ||
1-اذکایی، پرویز، ابوریحانبیرونی (افکار و آرا) ؛ چاپاول، تهران: طرح نو، 1374. 2-............... "دیدگاه فلسفی ابوریحان بیرونی"، ﺁﯾﻨﻪ ﻣﯿﺮﺍﺙ : ﺩﻭﺭﻩ ﺟﺪﯾﺪ، ﺑﻬﺎﺭ ﻭ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ، 1368. 3-الحسینی الحائری، مجالدین محمد، زینه المجالس، مقدمه احمد احمدی، تهران: سنایی، 1342 4-الشابی، علی، زندگینامه بیرونی، ترجمه پرویز اذکایی، تهران: وزارت فرهنگ و هنر،1352. 5-ﺑﯿﺮوﻧﯽ، اﺑﻮرﯾﺤﺎن، ﻓﯽﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﺎﻟﻠﻬﻨﺪ ﻣﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻓﯽاﻟﻌﻘﻞ او ﻣﺮذوﻟﻪ، ﻫﻨﺪ: ﺣﯿﺪر آﺑﺎد دﮐﻦ، 1985م. 6- .......................... الجماهر فی معرفه الجواهر؛ طبع کرنکو، حیدرآباد دکن: مطبوعات دائره المعارف العثمانیه، 1355ه.ق. 7- ............................. التفهیم لاوائل صناعة التنجیم؛ طبع جلال الدین همایی؛ تهران: انجمن آثار ملی:1352. 8-.......................... آثارالباقیه؛ ترجمه اکبر داناسرشت، تهران: امیرکبیر، چاپ پنجم:1386. 9- ......................... الصیدنه فیالطب، عباسزریابخویی،تهران: مرکزنشردانشگاهی:1370. 10-ﭘﻴﺮﻣﺮادﻳﺎن، ﻣﺼﻄﻔﻲ، صادقی، حمید" اﻓﻖﻫﺎی ﻓﻬﻢﺗﺎرﻳﺨﻲ از ﻏﺰﻧﻪ ﺗﺎ ری : ﻧﮕﺮﺷﻲ ﺑﺮ ﻫﻤﺴﺎﻧﻲ روش و اﻓﺘﺮاق در ﺑﻴﻨشﻫﺎی ﺗﺎرﻳﺦﻧﮕﺎرانه اﺑﻮرﻳﺤﺎنﺑﻴﺮوﻧﻲ و ﻣﺴﻜﻮﻳﻪ رازی"جستارهای ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ،پاییز و زمستان، ﺳﺎﻝ ﻫﻔﺘﻢ، ﺷﻤﺎﺭﻩ 2، صص 17-1، 1395. 11-دهخدا، علی اکبر، شرححال نابغه شهیر ایران ابوریحان بیرونی،تهران: طهوری، چاپ دوم: 1352. 12-روزنتال، فرانتس، تاریخ تاریخ نگاری در اسلام ، ترجمه اسدالله آزاد، انتشارات آستان قدس، 1365. 13-ساکالوفسکی، رابرت، حیث التفاتی چیست و چرا مهم است؟، " نشریه ذهن"، ترجمه احمدامامی شماره 35-34: 1387. 14-سجادی سیدضیاءالدین ، زبان فارسی علمی ساخته ابوریحان بیرونی، مجله یغما، سال 26، صص 10-3، شهریور 1352، 15-ﺳﻌﯿﺪ، ادوارد، ﺷﺮق ﺷﻨﺎﺳﯽ، ترجمه ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﯿﻢ ﮔﻮاﻫﯽ، ﺗﻬﺮان: دﻓﺘﺮ ﻧﺸﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓاﺳﻼﻣﯽ: 1383. 16-.................................. درآمدی بر پدیدارشناسی، ترجمه محمدرضا قربانی، تهران: گام نو:1395. 17-سلطانی، علی اصغر، قدرت،زبان و گفتمان، تهران: نشر نی:1393. 18-ﺷﺠﺮی ﻗﺎسم خیلی، رضا " نگرش هوینی ابوریحان بیرونی"، جستارهایتاریخی،دوره اول، شماره اول: 1389. 19-صفا، ذبیحاللّه، احوال و آثار بیرونی، تهران: اداره کل، بی تا. 20-فرکلاف، نورمن، تحلیل انتقادی گفتمان، فاطمه شایسته پیران، شعبانعلی بهرام پور، تهران: پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات،1390. 21-ﮐﺮﻣﯽﭘﻮﺭ،ﺍﻟﻠﻪﮐﺮﻡ،ﻧﺼﯿﺮﯼ،ﻭﻟﯽﺍﻟﻠﻪ"ابوریحانبیرونی:پدیدارشناسی،روششناسی و انسان شناسی دین" ، ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺩﯾﻦ : ﺑﻬﺎﺭ، ﺩﻭﺭﻩ ﭼﻬﺎﺭﺩﻫﻢ، ﺷﻤﺎﺭﻩ 1،صص 177-145: 1396. 22-ﮐﻮرﺑﻦ، ﻫﺎﻧﺮی، ﺗﺎرﯾﺦ ﻓﻠﺴﻔﻪ اﺳﻼﻣﯽ، مترجم جواد طباطبایی، تهران، مینوی خرد، ۱۳۹۱. 23-ﮐﻮروﯾﺎﻧﺎﮐﯽ،ت، ﯾﺎدﻧﺎﻣﻪ ﺑﯿﺮوﻧﯽ،اﻟﻒ:ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽﻫﺎی ﻓﺎرﺳﯽ، ﺗﻬﺮان: ﺷـﻮرای ﻋـﺎﻟﯽ ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻫﻨﺮ، ﻣﺮﮐﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ: 1353. 24-ﻧﺴﺎﺝ، ﺣﻤﯿﺪ، "ﺳﻨﺠﺶ ﻣﺎﻟﻠﻬﻨﺪ اﺑﻮرﯾﺤﺎن ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی ﺷﺮقﺷﻨﺎﺳﯽ ادواردﺳﻌﯿﺪ"، داﻧﺶ ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﺳﺎل ﻧﻬﻢ، ﺷﻤﺎره اول ﭘﯿﺎﭘﯽ 71،صص 86-75: 1392 25-نصر، سیدحسین، علم و تمدن در اسلام، ترجمه احمدآرام، تهران: خوارزمی، چاپ دوم: 1359. 26-نظامی عروضی چهارمقاله، به اهتمام محمدقزوینی، تهران: ارغوان: 1327.
27-Ahmad, Riaz (2010) Al-Biruni: A Great Muslim Scientist, Philosopher and Historian (973 – 1050 Ad). Journal of Pakistan Vision Vol 10 No 1, pp 167-179.
28- Ahmad maqbul(1975) , Behari Ram, Subbarayappa “al- biruni an introduction to his life and writings on the indian sciences” pp 98-110.
29-Berjak, Rafik; Iqbal, Muzaffar) 2005( “ Ibn Sina-Al-Biruni Correspondence” Islam & Science Vol. 3, No. 2, Winter.
30-Duman Abdullah (2010) ” Bïrûnï : îlmî kişiliĝi, işiliği, tarih anlayişi ve yöntemï” Türk Dünyası Đncelemeleri Dergisi / Journal of Turkish World Studies, X/2 , s.19-38.
31-Hockey et al, Thomas (2007) “ Abu al‐ Rayḥān Muhammad ibn Aḥmad al‐ Bīrūnī - Islamic Science The Biographical Encyclopedia of Astronomers ” springer reference . New York: Springer, pp. 131-133.
32-Tümer Günay (1992) “ Ebü'r-Reyhân Muhammad b. Ahmed el-Bîrûnî” cilt: 6, sayfa: 206-215.
33-Satpathy Binod Bihari “Indian Historiography” DDCE/SLM/M.A . Hist/Paper Paper-VII.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 261 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 130 |