اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 33 |
| تعداد شماره‌ها | 772 |
| تعداد مقالات | 7,486 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,490,821 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,482,321 |
تأملی در مفهوم فنا در اندیشه بیدل و مولانا و تفاوت آن با فنا در عرفان هندی(بودایی) | ||
| مطالعات شبه قاره | ||
| مقاله 6، دوره 15، شماره 44، تیر 1402، صفحه 93-110 اصل مقاله (1.09 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jsr.2021.30808.1976 | ||
| نویسندگان | ||
| زینب پناه* 1؛ محمد فولادی2 | ||
| 1دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه قم، ایران، | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| مولانا نمایندۀ تصوف خراسان و بیدل نمایندۀ سبک هندی و پرورش‌یافتۀ هند و آگاه به عرفان بودایی و اسلامی، هر دو است و اگرچه در شیوۀ بیان متفاوت‌اند، در بسیاری از موضوعات عرفانی تشابه دارند. یکی از این مفاهیم عرفانی فناست که در اشعار مولوی و بیدل کاربرد گسترده‌ای دارد. مولانا در مثنوی حدود 89 بار و بیدل در اشعار خود حدود 101 بار به این مفهوم عرفانی اشاره کرده است. فنا از مسائل مهم در نظام فکری مولوی است، مولوی به شیوۀ تمثیلی قرآن، فنا را تفسیر می‌‌کند و آن را استحالۀ نفس دانی به نفس عالی می‌داند و بیدل گاه با قراردادن واژۀ «فنا» در جایگاه قافیه و گاه با تشبیهاتی مانند «خواب فنا»، «گرداب فنا»، «محراب فنا»، «مضراب فنا» و «رسن تاب فنا» به توصیف و تصویر مقولۀ فنا می‌پردازد. در این نوشتار با روش توصیفی و تحلیلی به‌دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که دیدگاه بیدل و مولانا درمورد مقام عرفانی فنا چیست و وجوه اشتراک و افتراق فنای اسلامی با فنا در عرفان هندی کدام‌اند؟ نتیجۀ تحقیق نشان می‌دهد که بیدل دهلوی با آنکه در بستر عرفان بودایی بالیده، عرفان او رنگ و بوی اسلامی خود را حفظ کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مولانا؛ بیدل؛ فنا؛ عرفان اسلامی؛ عرفان هندی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
استیس، و،ت. (1375). عرفان و فلسفه، ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی، تهران: سروش.
بیدل دهلوی، عبدالقادر. (1387). کلیات میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی براساس نسخه خال.
پاشایی، عسگر. (1378). بودا، تهران: فیروزه.
پورنامداریان، تقی. (1380). در سایۀ آفتاب، تهران: سخن.
حبیب، اسدالله .(1363). بیدل شاعر زمانه‌ها، کابل: کرده پوهنجی زبان و ادبیات پوهنتون.
حسینی، حسن. (1368). بیدل، سپهری و سبک هندی، چاپ دوم، تهران: سروش.
دشتی، علی. (1390). نگاهی به صائب زیر نظر مهدی ماحوزی، چاپ اول، تهران: زوار.
رستمیان، محمدعلی. (1384). فنا و نیروانه، مجلۀ هفت آسمان، 25: 189-228.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1392). ارزش میراث صوفیه، تهران: امیرکبیر.
زمانی، کریم. (1384). میناگر عشق، تهران: نی.
شایگان، داریوش. (1375). ادیان و مکتب‌های فلسفی هند، چاپ چهارم، تهران: امیرکبیر.
شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (1376). شاعر آینه‌ها بررسی سبک هندی و شعر بیدل، چاپ چهارم، تهران: آگه.
ضیایی، سید عبدالحمید. (1388). بررسی تطبیقی «فنا» و «نیروانا» در آموزه‌های بودا، کارلوس کاستاندا و مولانا، پژوهشنامۀ فرهنگ و ادب، 9: 170.
عبدالحکیم، خلیفه. (1389). عرفان مولوی، ترجمۀ احمد محمدی و احمد میرعلایی، چاپ ششم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
فروزانفر، بدیع‌الزمان. (1375). شرح مثنوی شریف، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
کاردگر، یحیی؛ مکتوب انتظار. (1396). پژوهشی در احوال، آثار و شیوۀ شاعری و نویسندگی بیدل دهلوی ابوالمعالی میرزا عبدالقادر، چاپ اول، تهران: صدای معاصر.
مقدّم‌پور، فاطمه. (بی‌تا). بررسی تطبیقی دو مفهوم فنا در عرفان اسلامی و نیروانه در آیین بودا، بی‌جا: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
مولوی، مولانا جلال‌الدین محمد. (1374). مثنوی معنوی، تصحیح رینولد الین نیکلسون، تهران: عرفان.
ناس، جان بایر. (1393). تاریخ جامع ادیان، ترجمۀ علی‌اصغر حکمت، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
ولفگانگ‌شومان، هانس. (1375). آیین بودا، طرح تعلیمات مکتب‌های بودایی، مترجم ع. پاشایی، تهران: فیروزه.
همایی، جلال‌الدین. (1394). مولوی‌نامه، چاپ یازدهم، تهران: سخن.
یثربی، سید یحیی؛ نظری، عرفان. (1395). تحقیقی در سیر تکاملی و اصول و مسائل تصوف، قم: بوستان کتاب. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,025 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 414 |
||