اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 29 |
| تعداد شماره‌ها | 630 |
| تعداد مقالات | 6,368 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,734,875 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,365,263 |
بررسی روابط بینامتنی در «مجنون لیلی» احمد شوقی و «لیلی و مجنون» ابوالفرج اصفهانی | ||
| پژوهشنامه ادب غنایی | ||
| مقاله 3، دوره 20، شماره 38، اردیبهشت 1401، صفحه 61-90 اصل مقاله (828.51 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2021.33707.2699 | ||
| نویسنده | ||
| هدایت الله تقی زاده* | ||
| استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه فرهنگیان شهر ری | ||
| چکیده | ||
| اصل داستان لیلی و مجنون از آن عرب‌هاست و افرادی که در این موضوع نگاشتند، اعتمادشان بر روایت اصفهانی است، از جمله ، نمایشنامۀ «مجنون لیلی» احمد شوقی است. پژوهش حاضر از نوع مطالعات تطبیقی و در زمرة روش‌های مقایسه‌ای بینامتنیت بوده و بر آن است تا ضمن بررسی روابط بینامتنی در «مجنون لیلی» و «لیلی و مجنون»، به شیوه‌ای تحلیلی- توصیفی، میزان تأثیرگذاری اغانی بر شعر شوقی را نمایان سازد و به این پرسش پاسخ دهد که وجوه بینامتنی، افتراق و میزان تأثیر و نوآوری‌های شوقی نسبت به اصل داستان چقدر است؟ در پاسخ باید گفت که از بررسی رابطۀ بینامتنیت دو اثر، همسانی‌هایی به دست آمد؛ از جمله: تناظر شخصیت‌ها، شکل‌گیری ریشه‌های عشق، درون‌مایه مشترک و ساختار مشابه که بیشتر به شکل بینامتنیت غیرصریح و ضمنی و احالی است. نتایج نشانگر آن است که دو شاعر، شباهت‌ها و تفاوت‌هایی در مضمون و اسلوب داشته‌اند و شوقی از اغانی تأثیرپذیرفته و مواردی را بر آن افزوده یا از آن حذف کرده است. نوآوری‌ها و وفاداری شوقی به داستان بسیار است، اما شوقى گاهی آن‌را با خرافه، گاهی با عشق و گاهی با هر دو آمیخته و از لحاظ شکل، ظاهری غنایی بدان بخشیده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مجنون لیلی؛ لیلی و مجنون؛ بینامتنیت | ||
| مراجع | ||
|
1- آربری، آرتور. جان، ادبیات کلاسیک فارسی. ترجمة اسدالله آزاد، مشهد: آستان قدس، 1371.
2- آلن، گراهام، بینامتنیت، به کوشش پیام یزدان خواه، تهران: مرکز نشر، 1385.
3- احمدنژاد، کامل، لیلی و مجنون با مقدمه کراچکوفسکی، چاپ سوم، تهران: زوار،1378.
4- استادزاده زهرا، بررسی نمایشنامه لیلی و مجنون اثر پری صابری، پژوهشنامۀ ادب غنایی، ش27، صص40-25، زاهدان: 1395.
5- الأصبهانی أبوالفرج، الأغانی، الجزءالأول، بیروت: دارالکتب العلمیه،1990.
6- ــــــــــــ، الأغانی، الجزءالثانی، قاهره: دارالکتب،1928.
7- الاصمعی، محمد عبدالجواد، ابوالفرج الاصفهانی و کتابه، الطبعة الثانیة، قاهر: دارالمعارف،1119.
8- پیرمرادیان، حمیدرضا؛ آبدانان، مهدیزاده؛ کریمیفرد، غلامرضا؛ نصرالله امامی، محمود، واکاوی شخصیت مجنون در نمایشنامه مجنون لیلی اثر شوقی، الجمعیه العلمیه الایرانیه للغه العربیه وآدابها، ش29، صص67-47، تهران: 1392.
9- جاحظ، عمرو بن بحر، البیان و التبیین، لبنان: دارالهلال،1381.
10- الدسوقی، عمر، المسرحیة نشأتها و تاریخها و اصولها، الطبعه الخامسه، قاهره: دارالفکر،1970.
11- دودانگه، محرمّعلی، لیلی و مجنون میراثدار نمایش و نمایشنامه نویسی منظوم در ایران، کتاب ماه ادبیات، ش. 47، صص113-110، تهران: 1389.
12- راعلی، علی، مسرحیات و مسرحیون، قاهره: مکتبه الأنجلو،1970.
13- رضایی اردانی، فضل الله، بررسی و مقایسة تحلیلی لیلی و مجنون نظامی و روایت‌های عربی این داستان، فصلنامه مطالعات داستانی، سال اول، ش1، صص57-42، تهران: 1391.
14- رضایی مقدم، مریم ، تطبیق بین مجنون لیلی احمد شوقی و لیلی و مجنون نظامی گنجوی، پایاننامه ارشد دانشگاه حکیم سبزواری،1389.
15- زرکلی، خیرالدین علی عبدالسلام، الاعلام قاموس تراجم لأشهرالرجال والنساء، المجلدالرابع، الطبعه السابعه، بیروت: دارالعلم للملایین،1986.
16- سجادی، ضیاءالدین، لیلی و مجنون در قرن ششم هجری و لیلی و مجنون نظامی، مجموعه مقالات کنگرة بین المللی نهمین سده تولّد نظامی، جلد 2، انتشارات دانشگاه تبریز،1372.
17- شوقی، احمد، نمایشنامة مجنون لیلی، قاهره: فن الطباعه،1932.
18- ــــــــــــ، مجنون لیلی، بیروت: دارالکتاب العربی، بیتا.
19- شوکت، محمود حامد، المسرحیة فی شعر شوقی، بیروت: دارالعلم للملایین،1947.
20- صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران. تهران: ابن‌سینا،1347.
21- ضیف، شوقی، شوقی شاعر العصر الحدیث، القاهره: دارالمعارف،1963.
22- عباس بهمدی، لیلا، تطبیق لیلای مجنون اصفهانی و لیلی و مجنون نظامی، پایاننامه ارشد دانشگاه حکیم سبزواری،1389.
23- العثماوی، محمدزکی، المسرح أصوله و اتجاهاته المعاصر مع دراسات تحلیلیه مقارنه، بیروت: دارالنهضه،1994.
24- عرب زاده حسینی، مرجان سادات؛ صالحینیا، مریم؛ مهدوی، محمدجواد، بررسی تطبیقی الگوی کانونیسازی نمایشنامه‌های لیلی و مجنون و مجنون لیلی، ادبیات تطبیقی، ش 4،تهران: 1396، صص70- 48.
25- ـــــــــــــــــــــــــــــــــ، بررسی تطبیقی ساختار ترامتنی نمایشنامه‌های لیلی و مجنون پری صابری ومجنون و لیلی، ادبیات تطبیقی، ش 11، صص 210-189، تهران: 1393.
26- عزام، محمّد، النّص الغائب، تجلیّات التناص فی الشعر العربی، دمشق: اتّحاد الکتاب العرب، 2001.
27- غنیمی هلال، محمد، الحیاه العاطفیه بین العذریه و الصوفیه، مصر: دار النهضة،1987.
28- ــــــــــــــــــ، ادبیات تطبیقی، ترجمه مرتضی آیت اللهّ‌زاده شیراز، تهران: امیرکبیر،1373.
29- ــــــــــــــــــ، الأدب المقارن، الطبعه الخامسه، بیروت: دارالعوده،1990.
30- قیس بن ملوح، دیوان، لبنان: دارصادر، 1410.
31- کراچکوفسکی، را.ا.، لیلی و مجنون پژوهشی در ریشه‌های تاریخی و اجتماعی داستان، ترجمه کامل احمد نژاد، چاپ دوم، تهران: انتشارات زوار،1377.
32- کردعلی، محمد، المعاصرون، الطبعه الثانیه، بیروت: دارصادر،1993.
33- کلارستاقی، احمدعلی، نمایشنامه در ادبیات معاصر عربی و تحلیل نمایشنامۀ مجنون لیلی، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد،1383.
34- مبارز، ع، آ. قلیزاد، سلطانف،م، زندگی و اندیشه نظامی، ترجمه: محمدزاد صدیق، حسین، تهران: انتشارات توس،1354.
35- محمّد، ولات، دلالات النّص الآخر فی عالم جبرا ابراهیم جبرا الروائی، دمشق: الهیئه العامه للکتاب، 2007.
36- مشایخ فریدنی، محمدحسین، ترجمۀ گزیدۀ اغانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی،1368.
37- مسبوق، مهدی، «روابط بینامتنی قرآن با خطبه‌های نهجالبلاغه»، دانشگاهالزهرا، سال دهم، ش2، 1392، صص205-224.
38- ملاابراهیمی، عزت؛ سالمی، محمد (1394) «بررسی روابط بینامتنی قرآن در شعر فدوی طوقان»، پژوهشنامه ادب غنایی، دوره 13، شماره 25، صص169-182.
39- مندور، محمد، مسرحیات شوقی، مصر: دارالنهضه،1970.
40- نامور مطلق، بهمن، درآمدی بر بینامتنیت، تهران: نشر سخن، 1391.
41- هداره، محمدمصطفی، بحوث فی الأدب العربی الحدیث، بیروت: دارالنهضه،1994.
42- هیکل، أحمد، الأدب القصصی و المسرحی فی مصر، الطبعه الثانیة، مصر: دارالمعارف، | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 370 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 242 |
||