اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 27 |
| تعداد شماره‌ها | 604 |
| تعداد مقالات | 6,158 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,077,021 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,928,324 |
خوانش ترجیحات استفادهکنندگان در تجربۀ فضاهای عمومی تجاری شهر اصفهان | ||
| جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای | ||
| مقاله 8، دوره 11، شماره 38، فروردین 1400، صفحه 209-242 اصل مقاله (1.49 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2021.6213 | ||
| نویسندگان | ||
نعیمه السادات ابطحی1؛ مجتبی رفیعیان  2؛ محمود محمدی3؛ محمدسعید ایزدی4؛ کاوه رشیدزاده5
| ||
| 1پژوهشگر دورۀ دکتری شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، دانشکدۀ فنی-مهندسی | ||
| 2دانشیار گروه شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس ، دانشکده هنر و معماری، گروه شهرسازی | ||
| 3دانشیار گروه شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان | ||
| 4استادیار دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا همدان | ||
| 5استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب | ||
| چکیده | ||
| «محیط شهری» فضایی است مادی، با ابعاد اجتماعی و روان‌‌شناختی به‌منظور جریان‌یافتن زندگی روزمره و بستری برای تجارب متنوع. درعین‌حال، فضای عمومی به ما این امکان را میدهد که حضور مردم، تجربه و درک شود و شناخت دیدگاه‌‌ها را فراهم می‌‌کند. بررسی ترجیحات استفادهکنندگان از فضاهای شهری رویکردی درجهت دستیابی به تجارب شهری جمعی است؛ درحالی‌که مسئلۀ پیشِ‌رو در جهان مدرن، جایگزین‌شدن تجربیات جمعی با تجربیات آنی در فضای شهری و بی‌توجهی به ترجیحات محیطی استفادهکنندگان فضایی است. هدف از این پژوهش، خوانش ترجیحات استفادهکنندگان فضاهای تجاری شهر اصفهان است و درپی پاسخگویی به این هدف، مقایسه‌‌ای تطبیقی بین ترجیحات استفادهکنندگان از فضاهای تجاری سنّتی و فضاهای تجاری نوظهور برمبنای نظریۀ تکاملی انجام گرفته‌است. روش این پژوهش در تبیین و تکمیل شاخص‌‌های بررسیِ تجربه و ترجیحات استفادهکنندگان، روش کِیفی بوده و رویکرد پدیدارشناسی تفسیری مد‌‌نظر است و با استفاده از تکنیک افتراق معنایی در پنج فضای شهری هم‌مقیاس (شهری-فراشهری) اصفهان با کارکرد تجاری (میدان نقش جهان، میدان امام علی، مجموعۀ سیتی‌سنتر، ارگ جهان‌نما، مجتمع پارک) ارزیابی شده‌است. در این پژوهش، سه بُعد اساسیِ تجربه در مدل ترجیحات مکان (بُعد منظر عینی، بُعد منظر ذهنی و بُعد منظر ارزیابانه) در نظر گرفته شده‌است که درنهایت می‌توان نتایج حاصل از بررسی شاخص‌‌های سه‌‌گانۀ ترجیحات شهروندان را در ابعاد تجربۀ مکان موردسنجش قرار داده و بر این مبنا فضاهای شهری را در یک مقایسۀ تطبیقی بررسی کرد. جمع‌‌بندی صورت‌گرفته از یافته‌‌ها و مقایسۀ شاخص‌‌ها در هر فضا و در مقایسه با سایر فضاها نشان میدهد که از میان ابعاد مطرح‌شده، شاخص‌‌های مطرح در بُعد ارزیابانۀ فضا (ازجمله شاخص امنیت) منجر به ترجیح فضا می‌‌شود؛ هرچند شاخص‌‌های منظر ذهنی (ازجمله شاخص خوانایی) و شاخص منظر عینی (ازجمله شاخص وجود عناصر طبیعی و سبز) نیز لازمۀ ترجیح یک فضای شهری است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تجربۀ شهری؛ ترجیحات محیطی؛ منظر عینی؛ منظر ذهنی؛ منظر ذهنی ارزیابانه؛ اصفهان | ||
| مراجع | ||
|
پورتئوس، داگلاس جی. )1391). زیبایی‌شناسی محیط‌زیست و معماری منظر. ترجمۀ لیلا آقاداداشی، تهران: انتشارات کلهر. ثقه‌الاسلامی عمید الاسلام؛ کلاته رحمانی اسماعیل. (1393). ترجیح یک فضای پیاده‌مدار الگویی جدید در توسعۀ فضاهای شهری پیاده. کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در عمران، معماری و شهرسازی. https://www.civilica.com/Paper-CONFUCIAN01-CONFUCIAN01_152.htm خمر، غلامعلی؛ میرشکاری، محمدعلی؛ امیری‌نژاد، مینا؛ کیانی، اکبر. (1393). ارزیابی ترجیحی شهروندان نسبت‌به پارک‌های شهری نورآباد براساس رویکردهای جغرافیایی (اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی). جغرافیا و آمایش شهری-منطقه‌ای، شمارۀ 12 ، 113-134. https://gaij.usb.ac.ir/article_1670.html?lang=fa رفیعیان، مجتبی؛ عسگری، علی؛ عسگری‌زاده، زهرا. (1388). عـلـوم محـیـطی، سال هفتـم، شمـارۀ 1. https://envs.sbu.ac.ir/article_94480.html رفیعیان، مجتبی؛ نسترن، مهین؛ عزیزپور، سولماز. (1392). ارزیابی رضایت‌مندی از کیفیت فضای شهری با توجه به متغیر جنسیت. مجلۀ مطالعات زنان، سال یازدهم. شمارۀ 4. https://dx.doi.org/10.22051/jwsps.2014.1466 رفیعیان، مجتبی؛ مسعودی‌راد، ماندانا؛ رضائی، مریم. مسعودی‌راد، مونا. (1393). جغرافیا و آمایش شهری-منطقه‌ای، شمارۀ 12، 135-150. doi: 10.22111/gaij.2014.1671 رلف، ادوارد. (1389). مکان و بی‌مکانی. ترجمۀ زهیر متکی، محمدرضا نقصان‌محمدی، کاظم مندگاری، تهران: انتشارات آرمان‌شهر. ﺳﺎﺭﻭﺧﺎﻧﻲ، ﺑﺎﻗﺮ. (1385). ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺩﺭ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ. ﻬﺮﺍﻥ: ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ. شاهین‌راد، مهنوش؛ رفیعیان، مجتبی؛ پورجعفر، محمدرضا. (1394). ارزیابی ترجیحات بصری زنان از فضاهای شهری تهران. فصلنامۀ تازه‌های علوم‌شناختی، سال هفدهم، شمارۀ 1. magiran.com/p1402592 کاظمی، عباس.(1394). پرسه‌زنی و زندگی روزمره ایرانی: تاملی بر مصرف مراکز خرید. انتشارات فرهنگ جاوید. گلچین، پیمان؛ ناروئی، بهروز؛ مثنوی، محمدرضا. (1391). ارزیابی کیفیت بصری فضاهای آموزشی براساس ترجیحات استفادهکنندگان (مطالعة موردی: دانشگاه سیستان و بلوچستان). محیط‌شناسی، سال سی‌و‌هشتم، شمارة ۶۲، صص ۱۳۵-150. doi: 10.22059/jes.2012.29109
نسر، جک.ال. (1393). تصویر ذهنی ارزیابانه از شهر (1998). ترجمۀ مسعود اسدی محل‌چالی. تهران: نشر ثمین. Barkow, J. H., Cosmides, L., & Tooby, J. (Eds.). (1992). The adapted mind: Evolutionary psychology and the generation of culture. Oxford University Press. https://www.researchgate.net/publication/268001320_Evolutionary_psychology_Conceptual_foundations
Bernaldez, F. G. Abello R. P. & Gallardo, D. (1989). Environmental challenge and environmental preference: age and sex effects. Journal of environmental management, 28(1), 53-70. https://www.researchgate.net/publication/279901188_Environmental_challenge_and_environmental_preference_age_and_sex_effects
Bourassa s c. (1990), a Paradigm for Landscape Aesthetics, Environment and Behavior, 22, 6787-812. , First Published Nov 1, 1990. https://doi.org/10.1177%2F0013916590226004
Bitar, h. (2004), public aesthetic preferences and efficient water use in urban. The University of Melbourne, faculty of architecture, building and planning. https://minerva-access.unimelb.edu.au/bitstream/handle/11343/38880/66072_00000783_02_thesis.pdf?sequence=1
Colombo, b. Laddaga, s. Antonietti, a. (2015). Psychology and design. The influence of the environment’s representation over emotion and cognition. An ET study on Ikea design, 6th International Conference on Applied Human Factors and Ergonomics (AHFE 2015) and the Affiliated Conferences, AHFE 2015, Published by Elsevier B.V. This is an open access article under the CC BY-NC-ND license. http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/
Dearden P. (1984), Factors influencing landscape preferences: an empirical investigation. Landscape Planning, 11: 293-306. https://doi.org/10.1016/0304-3924 (84)90026-1
Falk J. H, Balling, J. D. (2010), Evolutionary Influence on Human Landscape Preference, Environment and Behavior 42 (4): 479-493. https://doi.org/10.1177%2F0013916509341244
Green R. (1999), Meaning and Form in Community Perception of Town Character. Journal of Environmental Psychology; 19-29: 311. https://doi.org/10.1006/jevp.1999.0143
Hanyu K. (2000), Visual Properties and Affective Appraisals in Residential Areas Daylight. Journal of Environmental Psychology, 20:273-84. https://www.semanticscholar.org/paper/VISUAL-PROPERTIES-AND-AFFECTIVE-APPRAISALS-IN-AREASHanyu/1e4051d63b6945faf0907cbf4a2b8a1fb10cd66f
Herzog TR, Kaplan S, Kaplan R. (1976), the Prediction of Preference for Familiar Urban Places. Environment and Behavior, 8(4):627-45. http://hdl.handle.net/2027.42/67003
Herzog TR, Kaplan S, Kaplan R. (1982), the Prediction of Preference for Unfamiliar Urban Places. Environment and Behavior, 5(1):43-59. https://doi.org/10.1007/BF01359051
Herzog T. RA. (1992), A Cognitive Analysis of Preference for Urban Spaces. Journal of Environmental Psychology, 12:237-48. https://doi.org/10.1016/S0272-4944 (89)80024-6
Ikemi M. (2005), the effects of mystery on preference for residential facades. Journal of Environmental Psychology, 25-73:167. http://dx.doi.org/10.1016/j.jenvp.2005.04.001
Im, s. (1984). Visual preference in enclosed urban space. An exploration of a scientificapproach to environmental design, environment and behavior, 16(2): 235- 262. https://doi.org/10.1177%2F0013916584162005
Kaplan R, Kaplan S. (1989), the Experience of Nature: A Psychological Perspective. New York: Cambridge University Press. http://willsull.net/resources/270-Readings/ExpNature1to5.pdf
Kaplan S. (1987), Aesthetics, Affect, and Cognition: Environmental Preference from an Evolutionary Perspective. Environment and Behavior, 19(1):3-32. https://doi.org/10.1177%2F0013916587191001
Lyons, E. (1983), Demographic Correlates of Landscape Preference, Environment and Behavior, 15 (4):487-511. https://doi.org/10.1177/0013916583154005 Norton. B, Costanza R, Bishop RC (1998). The evolution of preferences; why ‘sovereign’ preferences may not lead to sustainable policies and what to do about it. Ecological Economics, 24:193_211. https://EconPapers.repec.org/RePEc:eee:ecolec:v:24:y:1998:i:2-3:p:193-211
McKechnie, G. E. (1977). Simulation techniques in environmental psychology. In D. Stokols (Ed.), Perspectives on environment and behavior: theory, research, and applications (pp. 169-189). New York: Plenum Press. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-4684-2277-1_7
Özsoyو Malike. (2010). User preferences on transformations of shopping centers into private urban public spaces: The case of Izmir, Turkey, African Journal of Business Management Vol. 4(10), pp. 1990-2005. http://www.academicjournals.org/AJBM
Pazhouhanfara, M. Kamal M.S, M (2014), Effect of predictors of visual preference as characteristics of urban natural landscapes in increasing perceived restorative potential. Urban Forestry & Urban Greening, 13:145-151. http://www.academicjournals.org/app/webroot/article/article1380795624_Pazhouhanfar%20et%20al.pdfTveit M, Ode A, Fry G. (2006), Key concepts in a framework for analyzing visual landscape character. Landscape Research, 31(3):229 –55. https://www.researchgate.net/publication/248993938_Key_concepts_in_a_framework_for_analysing_visual_landscape_character
YU, K. (1995), Cultural variations in landscape preference: comparisons among Chinese sub-groups and Western design experts. Landscape and Urban Planning, 32(2):107–126. https://doi.org/10.1016/0169-2046(94)00188-9
Wilkie, S. Stavridou, A. (2013). Influence of environmental preference and environment type congruence on judgments of restoration potential, Urban Forestry & Urban Greening, 12:163-170. https://www.researchgate.net/publication/257669115_Influence_of_environmental_preference_and_environment_type_congruence_on_judgments_of_restoration_potential
Zube, E. H., Pitt, D. G., & Evans, G. W. (1983). A lifespan developmental study of landscape assessment. Journal of Environmental Psychology, 3(2), 115-128. https://doi.org/10.1016/S0272-4944(05)80151-3
Van den berg, A. E. vlek, C. A. J. coeterier, J. F. (1998). Group differences in the aesthetic evaluation of nature development plans: a multilevel approach. Journal of environmental psychology, 18(2): 141- 157. https://doi.org/10.1006/jevp.1998.0080
Van Dongenو Robert P Timmermans و. Harry J.P. (2019). Preference for different urban greenscape designs: A choice experimentusing virtual environments, Urban Forestry & Urban Greening, 44. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2019.126435.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 304 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 199 |
||
