تعداد نشریات | 29 |
تعداد شمارهها | 629 |
تعداد مقالات | 6,353 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,719,111 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,357,438 |
واکاوی روند تغییرات بلند مدت تراز فشار وردایست بر روی جو ایران در فصول گذار | ||
مخاطرات محیط طبیعی | ||
مقاله 1، دوره 11، شماره 32، شهریور 1401، صفحه 1-18 اصل مقاله (4.53 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jneh.2021.36174.1715 | ||
نویسندگان | ||
حسین عساکره* 1؛ محمد دارند2؛ سوما زندکریمی3 | ||
1استاد اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان | ||
2استاد اقلیم شناسی، گروه آب و هواشناسی، دانشگاه کردستان، عضو گروه پژوهشی مطالعات محیطی دریاچه زریبار، پژوهشکده کردستان شناسی، دانشگاه کردستان | ||
3دانشجو دکتری، دانشجوی دکتر آب و هواشناسی (تغییر اقلیم)، دانشگاه زنجان | ||
چکیده | ||
در این پژوهش روند تغییرات وردایست بر روی جو ایران در ماههای دو فصل بهار و پاییز با استفاده از دادههای پایگاه ECMWF در بازه-ی زمانی 1979 تا 2018 مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی روند تغییرات وردایست در دو فصل بهار و پاییز نشان داد که در بخشهای وسیعی از کشور روند برآوردشده فاقد معنی آماری است و فقط در ماه مارس در بخشهایی از غرب و شمالغرب کشور و در ماه سپتامبر بر روی ارتفاعات زاگرس روند مثبت و به لحاظ آماری معنیدار بود. نتایج بررسی روند دمای دو تراز اطراف وردایست نیز نشان داد که در تمام ماههای فصل بهار و دو ماه اول فصل پاییز بهجز مناطق بسیار محدودی از کشور، روند برآوردشده فاقد معنی آماری است. روند دمای دو تراز اطراف وردایست در ماه نوامبر با دیگر ماههای مورد واکاوی تفاوت قابلتوجهی داشت. در این ماه بخشهای وسیعی از کشور در دو تراز اطراف وردایست روند به لحاظ آماری معنیدار بود. بررسی روند تفاضل دمایی دو تراز اطراف وردایست نیز نشان داد که در مناطق توأم با روند معنیدار، روند تفاضل دو تراز بالا و پایین وردایست منفی بوده است. این ویژگی میتواند به معنای کاهش ستبرای لایهی وردایست در طول چهل سال گذشته باشد. واکاوی روند پراش، چولگی و کشیدگی وردایست نیز نشان داد که در سه ماه فصل بهار در اغلب مناطق روند فاقد معنی آماری است؛ امّا در فصل پاییز (بهویژه ماه سپتامبر) در بخشهایی از کشور روند مشاهدهشده به لحاظ آماری معنیدار است. باتوجه به نتایج بهدستآمده میتوان گفت که در طول چهل سال گذشته تأثیر خطی تغییرات آبوهوایی بر تغییرات تراز فشار لایهی وردایست موجود بر روی جو ایران طی ماههای فصل بهار و پاییز بسیار ناچیز و تغییرات خطی در فصل بهار بسیار محدودتر از فصل پاییز بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
وردایست؛ روند؛ دما؛ ایران | ||
مراجع | ||
شریفی، محمد علی،. سام خانیانی، علی. (1390). استفاده از تکنیک GPS Radio Occultation در بررسی تغییرات اقلیمی: همایش ژئوماتیک 90، تهران، سازمان نقشه برداری کشور. https://civilica.com/doc/151315/.
عساکره، حسین. (1390). مبانی اقلیمشناسی آماری. انتشارات دانشگاه زنجان.
عساکره، حسین. (1396). مبانی پژوهش در آب و هواشناسی، چاپ اول، انتشارات دانشگاه زنجان.
کریمی، حسن،. طباطبائیان، علی،. شفی، حسن،. شکرالهی، مهدی. (1384)، بررسی و مطالعه نوسانات ازن کلی جو با تغییرات تروپوپاز (وردایست) بر فراز شهر اصفهان: دوازدهمین کنفرانس ژئوفیزیک، تهران، سازمان زمینشناسی. https://civilica.com/doc/4722/.
کیخسروی، قاسم. (1394). تحلیل همدیدی – آماری تغییرات ارتفاع لایه تروپوپاوز بهعنوان نمایهای از تغییر اقلیم در خراسان رضوی: آب و هواشناسی کاربردی، دوره 2، شماره 2، صفحه 33-48. http://jac.ui.ac.ir/article_21492.html.
Añel, J. A., Gimeno, L., de La Torre, L., & Nieto, R. 2006. Changes in tropopause height for the Eurasian region determined from CARDS radiosonde data: Naturwissenschaften, 93(12), 603-609, https://link.springer.com/article/10.1007/s00114-006-0147-5. Austin, J., & Reichler, T. J. (2008). Long‐term evolution of the cold point tropical tropopause: Simulation results and attribution analysis. Journal of Geophysical Research: Atmospheres, 113(D7), https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1029/2007JD009768 Emanuel, K., Solomon, S., Folini, D., Davis, S., & Cagnazzo, C. (2013). Influence of tropical tropopause layer cooling on Atlantic hurricane activity. Journal of Climate, 26(7), 2288-2301, https://journals.ametsoc.org/jcli/article/26/7/2288/33106. Gettelman, A., Hoor, P., Pan, L. L., Randel, W., Hegglin, M. I., & Birner, T. 2011. The extratropical upper troposphere and lower stratosphere: Reviews of Geophysics, 49(3), https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1029/2011RG000355. Highwood, E. J., Hoskins, B. J., & Berrisford, P. (2000). Properties of the Arctic tropopause. Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society, 126(565), 1515-1532, https://rmets.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/qj.49712656515. Klemp, J. B., & Lilly, D. R. (1975). The dynamics of wave-induced downslope winds. Journal of the Atmospheric Sciences, 32(2), 320-339, https://journals.ametsoc.org/jas/article/32/2/320/19080. Kostopouloua, E., and Jonesa, P. D. (2007). Comprehensive analysis of the climate variability in the eastern Mediterranean. Part I: map-pattern classification. International Journal of Climatology 27: 1189–1214, https://rmets.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/joc.1467. Lionello, P., Trigo, I. F., Gil, V., Liberato, M. L., Nissen, K. M., Pinto, J. G., ... & Ulbrich, S. (2016). Objective climatology of cyclones in the Mediterranean region: a consensus view among methods with different system identification and tracking criteria. Tellus A: Dynamic Meteorology and Oceanography, 68(1), 29391, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.3402/tellusa.v68.29391 Randel, W. J., & Jensen, E. J. (2013). Physical processes in the tropical tropopause layer and their roles in a changing climate. Nature Geoscience, 6(3), 169, https://www.nature.com/articles/ngeo1733. Reichler, T., Dameris, M., & Sausen, R. (2003). Determining the tropopause height from gridded data. Geophysical research letters, 30(20), https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1029/2003GL018240. Reid, G. C., & Gage, K. S. (1996). The tropical tropopause over the western Pacific: Wave driving, convection, and the annual cycle. Journal of Geophysical Research: Atmospheres, 101(D16), 21233-21241, https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1029/96JD01622. Rimbu, N., Stefan, S., Busuioc, A., & Georgescu, F. (2016). Links between blocking circulation and precipitation extremes over Romania in summer. International Journal of Climatology, 36(1), 369-376, https://rmets.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/joc.4353. Romem, M. ; Ziv, B., and Saaroni, H. (2007). Scenarios in the development of Mediterranean cyclones. Advances in Geosciences 12: 59–65, https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-00297020/. Seager, R., Osborn, T. J., Kushnir, Y., Simpson, I. R., Nakamura, J., & Liu, H. (2019). Climate variability and change of Mediterranean-type climates. Journal of Climate, 32(10), 2887-2915, https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-00297020/ https://journals.ametsoc.org/jcli/article/32/10/2887/317. Seidel, D. J., & Randel, W. J. 2006. Variability and trends in the global tropopause estimated from radiosonde data. Journal of Geophysical Research: Atmospheres, 111(D21), https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1029/2006JD007363 Siler, N., & Durran, D. (2015). Assessing the impact of the tropopause on mountain waves and orographic precipitation using linear theory and numerical simulations. Journal of the Atmospheric Sciences, 72(2), 803-820, https://journals.ametsoc.org/jas/article/72/2/803/27542. Škerlak, B., Sprenger, M., & Wernli, H. 2014. A global climatology of stratosphere-troposphere exchange using the ERA-Interim data set from 1979 to 2011: Atmospheric Chemistry & Physics, 14(2), https://www.research-collection.ethz.ch/handle/20.500.11850/80658 Son, S. W., Polvani, L. M., Waugh, D. W., Birner, T., Akiyoshi, H., Garcia, R. R., ... & Rozanov, E. (2009). The impact of stratospheric ozone recovery on tropopause height trends. Journal of Climate, 22(2), 429-445, https://journals.ametsoc.org/jcli/article/22/2/429/31894. Wang, W., Matthes, K., Schmidt, T., & Neef, L. (2013). Recent variability of the tropical tropopause inversion layer. Geophysical Research Letters, 40(23), 6308-6313, https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/2013GL058350. Xian, T., & Homeyer, C. R. (2019). Global tropopause altitudes in radiosondes and reanalyses. Atmos. Chem. Phys, 19, 5661-5678, https://d-nb.info/1185071970/34. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 494 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 421 |