اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 699 |
| تعداد مقالات | 6,840 |
| تعداد مشاهده مقاله | 11,125,244 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 7,504,646 |
تحلیلی بر وضعیت مهاجرت استانهای کشور با تأکید بر عوامل اجتماعی و فرهنگی | ||
| جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای | ||
| مقاله 3، دوره 11، شماره 39، تیر 1400، صفحه 55-80 اصل مقاله (1.59 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2021.6301 | ||
| نویسندگان | ||
| میلاد تفنگچی مهیاری* 1؛ مهدی پندار2؛ امیر ثامنی3؛ آرمان خواجه برج سفیدی4 | ||
| 1پژوهشگر دکتری شهرسازی، دانشکدۀ هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 2استادیار دانشکده اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 3پژوهشگر دکتری شهرسازی، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| 4پژوهشگر دکتری شهرسازی، دانشکدۀ هنر، معماری و شهرسازی، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، اصفهان، ایران | ||
| چکیده | ||
| عوامل مؤثر بر شکل‌دهی یا تغییرات ساختار جمعیتی، شامل سه عامل: باروری، مرگ‌ومیر و مهاجرت در مقیاس‌‌های مختلف فضایی است؛ به نحوی که در هر برهۀ زمانی، نقش و تأثیر هرکدام می‌تواند متفاوت باشد؛ اما امروزه مهاجرت نقشِ به مراتب مهم‌تری در رشد جمعیت ایفا میکند؛ زیرا علاوه بر تأثیر مستقیمی که بر ساختار جمعیتی یک محدودۀ جغرافیایی می‌گذارد، بر نحوۀ پراکنش نیروی کار نیز تأثیرگذار خواهد بود؛ علاوه‌براین مهاجرت می‌تواند از عدم‌تعادل‌های اجتماعی و فرهنگی تأثیر پذیرفته و از طرف دیگر خود باعث تشدید این نابرابری‌ها می‌شود. نتیجۀ این برهم‌کنش، عدم‌توزیع مناسب جمعیت و به‌تبع آن، نابرابری در سرمایه‌گذاری‌های ملّی، عدم‌تعادل‌های منطقه‌ای، تفاوت امکانات شغلی و سایر امکانات اجتماعی و فرهنگی می‌شود که این امر به‌دنبال خود مشکلات متعددی را ایجاد میکند. هدف این پژوهش استخراج و تحلیل رابطۀ بین مهاجرت و متغیرهای اجتماعی و فرهنگی است که این پدیده را تشدید میکند. این متغیرها ازطریق تحلیل عاملی اکتشافی گروه‌بندی‌شده و عوامل اجتماعی و فرهنگی تشدیدکنندۀ مهاجرت استخراج شده‌است؛ سپس ارتباط میان هریک از این عامل‌ها و مهاجرت استانهای کشور ازطریق روش تحلیل رگرسیون چندمتغیره خطی تببین شده‌است. تحلیل‌های صورت‌گرفته نشان می‌دهد که نرخ خالص مهاجرت بیشترین همبستگی را به‌ترتیب با ویژگی‌های جمعی و فردی توسعه در وهلۀ اول، با درآمد، رفاه و امنیت اجتماعی در وهلۀ دوم و سپس با تنوع امکانات شهری و قومیت‌‌ها داشته است. بررسی میزان تأثیر زیربعدها یا معیارهای اجتماعی و فرهنگی مورد بررسی نیز این واقعیت را آشکار می‌سازد که همۀ این مؤلفه‌ها تأثیرات برابری بر میزان مهاجرت شکل‌گرفته در استانهای کشور نداشته و اثرات آن‌ها بر میزان نرخ مهاجرت متفاوت بوده‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مهاجرت؛ ابعاد اجتماعی و فرهنگی؛ تحلیل عاملی اکتشافی؛ تحلیل رگرسیون چندمتغیرۀ خطی؛ استانهای 31 گانۀ کشور | ||
| مراجع | ||
|
آنامرادنژاد، رحیم‌بردی. (1395). تحلیلی بر برنامهریزی فضایی و الگوی توسعۀ شهرنشینی در ایران، جغرافیا؛ پژوهش و برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، سال هفتم، شمارۀ 26، صص 93-112. http://ensani.ir/fa/article/download/368236 برومندزاده، محمدرضا؛ نوبخت، رضا. (1393). مروری بر نظریات جدید مطرح‌شده در حوزۀ مهاجرت، فصلنامۀ جمعیت، سازمان ثبت احوال کشور، دورۀ21، شمارۀ 90-89، صص 73-90. http://populationmag.ir/article-1-25-fa.html/ برتاو، عیسی؛ حاجی‌نژاد، علی؛ عسگری، علی؛ گلی، علی. (1392). بررسی الگوهای سرقت مسکونی با به‌کارگیری رویکرد تحلیل اکتشافی داده‌های فضایی (مورد مطالعه: شهر زاهدان)، پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، دانشگاه اصفهان، سال دوم، شمارۀ 6، صص 1-23. http://ensani.ir/fa/article/download/323532 پایتختی اسکویی، سید علی؛ طبقچی اکبری، لاله. (1395). بررسی رابطۀ بین نرخ باسوادی و مهاجرت در ایران. مطالعات جامعهشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، سال هفتم، شمارۀ 26، صص 73-83. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=280446 حافظی، حسن. (1395). مقایسۀ روش‌های پیشرفتۀ آماری تحلیل مسیر و مدل‌سازی معادلات ساختاری با تأکید بر کاربرد آن‌ها در علوم رفتاری، مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، موسسه آموزش عالی آزاد نگاره، دورۀ 8، شمارۀ 2، صص 68-98. https://civilica.com/doc/644698/ رجایی، سید عباس؛ صحنه، بهمن. (1394). عوامل مؤثر بر شکل‌‌گیری شبکه‌‌های مهاجرتی در تهران (مطالعۀ موردی: رامشه‌ای‌های مقیم تهران)، مجلۀ آمایش جغرافیایی فضا، فصلنامۀ علمی-پژوهشی دانشگاه گلستان، سال پنجم، شمارۀ 18، صص 47-63. https://www.magiran.com/paper/1519853 زارع چاهوکی، محمدعلی. (1389). روش‌های تحلیل چندمتغیره در نرم‌افزار SPSS. انتشارات دانشگاه تهران، تهران. http://bayanbox.ir/view/247856949404817794/multivariate.pdf زبردست، اسفندیار. (1396). کاربرد روش تحلیل عاملی اکتشافی (EFA) در برنامهریزی شهری و منطقه‌ای (موردپژوهی: سنجش وضعیت پایداری اجتماعی در کلان‌شهر تهران)، نشریۀ هنرهای زیبا، معماری و شهرسازی، دانشگاه تهران، دورۀ بیست‌ودوم، شمارۀ 2، صص 5-18. https://jfaup.ut.ac.ir/article_63989.html زنجانی، حبیب‌الله. (1394). مهاجرت. انتشارات سازمان مطالعه و تدوینکتبعلومانسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ چهارم، تهران. سازمان مدیریت و برنامهریزی استان اردبیل. (1396). تحلیل مهاجرت با تأکید بر استان اردبیل براساس سرشماری نفوس و مسکن 1395. سازمان مدیریت و برنامهریزی استان اردبیل، معاونت آمار و اطلاعات. https://ardabilmpo.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=1&pageid=341&fkeyid=&siteid=1&pageid=341 ستاری‌فر، محمد؛ زارعی، حمیدرضا؛ شکری، نوشین. (1393). اثر مهاجرت و شهرنشینی بر اشتغال غیررسمی در مناطق مختلف ایران (روش شاخصهای چندگانه-علل چندگانه MIMIC)، فصلنامۀ اقتصاد مالی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دورۀ هشتم، شمارۀ 29، صص 49-70. https://www.sid.ir/Fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=275586 شرف‌الدین، سید حسین؛ چراغی کوتیانی، اسماعیل. (1393). نقش فرهنگ و ساختارهای فرهنگی در تحولات جمعیتی. علوم اجتماعی، معرفت فرهنگی اجتماعی، گروه جامعهشناسی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، سال ششم، شمارۀ 21، صص 51-78. http://ensani.ir/fa/article/download/356810 فرهمند، شکوفه؛ صفاری، بابک؛ موسوی، وجیهه. (1396). تحلیل فضایی تأثیر عوامل اقتصادی-اجتماعی بر وقوع جرائم در استانهای ایران با تأکید بر مهاجرت (1390-1385). اقتصاد، تحقیقات اقتصادی، دانشگاه تهران، دورۀ 52، شمارۀ 1، بهار 1396، صص 117 تا 138. https://jte.ut.ac.ir/article_59590.html فروتن، یعقوب. (1391). بررسی اجتماعی و جمعیت‌شناختی مناسبات هویت و مهاجرت. علوم سیاسی، موسسۀ مطالعات ملی، دورۀ 13، شمارۀ 2 (50)، صص 73-96. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=154847 محمدی، محمود؛ شاهیوندی، احمد؛ ایزدی، آرزو. (1392). سنجش شاخصهای مؤثر بر مطلوبیت محلات شهری با استفاده از معاملۀ رگرسیونی چندمتغیره (مطالعۀ موردی: محلات شهر اصفهان). جغرافیا، برنامهریزی فضایی (جغرافیا)، دانشگاه اصفهان، سال سوم، شمارۀ سوم، صص 107-124. http://ensani.ir/fa/article/download/324889 محمودی، محمدجواد. (1388). محاسبۀ شاخص توسعۀ انسانی-کشور، استان تهران و شهرستان‌های آن، فصلنامۀ جمعیت، سازمان ثبت احوال کشور، دورۀ 16، شمارۀ 68/67، صص 81-118. http://populationmag.ir/browse.php?a_id=308&slc_lang=fa&sid=1&printcase=1&hbnr=1&hmb=1 مرکز آمار ایران (1395). نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390 و 1395. https://www.amar.org.ir/ مرکز آمار ایران (1395). سالنامۀ آماری کشور 1395. https://nnt.sci.org.ir/sites/Apps/yearbook/Lists/year_book_req/Item/newifs.aspx نورایی، مهرداد. (1376). پویایی پدیدۀ هویت در مهاجرت و حاشیه‌نشینی. فصلنامه فرهنگ و علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی، دورۀ 10، شمارۀ 22 و 23، صص 351-358. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=189120 وارثی، حمیدرضا؛ سروری، زهتاب. (1385). تحلیلی بر ارتباط متقابل توسعه، مهاجرت و شهرنشینی در ایران، جغرافیا و توسعۀ ناحیه‌ای، دانشگاه فردوسی مشهد، دورۀ 3، شمارۀ 6، صص 179-196. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=86931 Alibaygi, Amirhossein, Karamidehkordi, Esmail (2009). Iranian Rural Youths’ Intention to Migrate to Urban Areas. Asian and Pacific Migration Journal, Vol. 18, No. 2, 2009. https://www.researchgate.net/publication/273339205_Iranian_Rural_Youths'_Intention_to_Migrate_to_Urban_Areas
Fong, Eric, Verkuyten, Maykel, Y. P. Choi, Susanne (2016). Migration and Identity: Perspectives from Asia, Europe, and North America. American Behavioral Scientist, 2016, Vol. 60(5-6) 559–564. https://www.researchgate.net/publication/300084171_Migration_and_Identity_Perspectives_From_Asia_Europe_and_North_America
Malamud, Ofer, Wozniak, Abigail (2012). The Impact of College on Migration Evidence from the Vietnam Generation. The Journal of Human Resources, Vol. 47, No. 4 (Fall 2012), pp. 913-950. http://jhr.uwpress.org/content/47/4/913.short
C. Ousey, Graham, E. Kubrin, Charis (2009). Exploring the Connection between Immigration and Violent Crime Rates in U.S. Cities, 1980–2000. Social Problems, Vol. 56, No. 3 (August 2009), pp. 447-473. https://www.jstor.org/stable/10.1525/sp.2009.56.3.447?seq=1#metadata_info_tab_contents
Www. shahrvand.com | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,370 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 544 |
||