دانشگاه سیستان و بلوچستان

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات31
تعداد شماره‌ها700
تعداد مقالات6,841
تعداد مشاهده مقاله11,183,753
تعداد دریافت فایل اصل مقاله7,507,450
طایفی, شیرزاد. (1400). نقد نشانه- معناشناختی مثنوی خموش‌خاتون (با تأکید بر نظام‌های گفتمانی گرمس). نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 19(37), 187-210. doi: 10.22111/jllr.2020.21744.2113
شیرزاد طایفی. "نقد نشانه- معناشناختی مثنوی خموش‌خاتون (با تأکید بر نظام‌های گفتمانی گرمس)". نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 19, 37, 1400, 187-210. doi: 10.22111/jllr.2020.21744.2113
طایفی, شیرزاد. (1400). 'نقد نشانه- معناشناختی مثنوی خموش‌خاتون (با تأکید بر نظام‌های گفتمانی گرمس)', نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 19(37), pp. 187-210. doi: 10.22111/jllr.2020.21744.2113
طایفی, شیرزاد. نقد نشانه- معناشناختی مثنوی خموش‌خاتون (با تأکید بر نظام‌های گفتمانی گرمس). نشریه علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان, 1400; 19(37): 187-210. doi: 10.22111/jllr.2020.21744.2113

نقد نشانه- معناشناختی مثنوی خموش‌خاتون (با تأکید بر نظام‌های گفتمانی گرمس)

پژوهشنامه ادب غنایی
دوره 19، شماره 37، مهر 1400، صفحه 187-210    اصل مقاله (813.83 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/jllr.2020.21744.2113
نویسنده
شیرزاد طایفی*
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی (نویسنده مسئول)
چکیده
    از جمله ابزارهای فهم معنا، واکاوی متون ادبی از دیدگاه نشانه- معناشناسی است. در پژوهش پیش­رو، بر آنیم با مطالعۀ موردی و ضمن بهره­گیری از روش تحلیل کیفی، به واکاوی مثنوی «خموش­ خاتون» رعدی، بر اساس نظام­ های گفتمانی گرمس بپردازیم. پرسش بنیادین پژوهش این است که کدام یک از نظام ­های گفتمانی گرمس در مثنوی خموش­ خاتون فرصت بروز و ظهور می­یابند؟ چرا؟ گرمس با ایجاد نظام­های گفتمانی منسجم، زمینه­ای فراهم کرد تا دریابیم که در وضعیت اولیۀ داستان، معنا نقصانی دارد که وجود عوامل شوشی و کنشی و به تبع آن، ایجاد نظام­ های گفتمانی سبب می ­شود آن معنای ناقص سیر تکاملی در پیش گرفته، در وضعیت ثانویه به معنایی استعلایی تبدیل گردد. داستان خموش ­خاتون نیز، از جمله روایت­ هایی است که با عوامل شوشی و کنشی همراه است و در میان نظام ­های گفتمانی، سه نظام گفتمانی اخلاقی- مرامی، القایی و تجویزی که زیر مجموعۀ نظام گفتمانی هوشمند هستند، در آن قدرت بروز و ظهور می­ یابند. خلق این نظام­ ها را می­ توان دالّ بر این نکته دانست که راوی آگاهانه و با شناخت جزئیات و عناصر گوناگون داستان­، روایت خود را پیش می ­برد و هوشمندانه، نقصان معنای اولیۀ خود را با خلق نظام­ گفتمانی هوشمندانه، به وضعیتی استعلایی تبدیل می­کند.
کلیدواژه‌ها
خموش خاتون؛ نشانه- معناشناسی؛ نظام‌های گفتمانی؛ گرمس؛ معنای ناقص؛ معنای استعلایی
مراجع
  1. تاجیک، محمدرضا، گفتمان، پادگفتمان و سیاست، تهران: مؤسسۀ تحقیقات و توسعۀ علوم انسانی، 1383.
  2. چندلر، دانیل، مبانی نشانه­شناسی، ترجمۀ مهدی پارسا، تهران: سورۀ مهر، 1394.
  3. خراسانی، فهیمه، بررسی ساختار روایی داستان سیاوش بر پایه نظریۀ نشانه- معناشناسی روایی گرمس، پایان­نامۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، به راهنمایی غلامحسین غلامحسین­زاده، تهران، دانشگاه تربیت مدرس ، 1389.
  4. دادور، المیرا، واژگان نشانه- معناشناسی، تهران: مروارید، 1387.
  5. داودی مقدم، فریده، تحلیل نشانه- معناشناختی گفتمان در قصۀ یوسف(علیه­السلام)، آموزه­های قرآنی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد، شمارۀ 20، صص 175-192، پاییز- زمستان.1393.
  6. رعدی، مثنوی خموش­خاتون، به تصحیح سیدمهدی غروی، اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، 1375.
  7. شعیری، حمیدرضا، از نشانه­شناسی ساختگرا تا نشانه- معناشناسی گفتمانی، فصلنامۀ تخصصی نقد ادبی، سال دوم، شمارة8، صص 33- 51، زمستان 1388.
  8. شعیری، حمیدرضا، بررسی انواع نظام­های گفتمانی از دیدگاه نشانه- معناشناختی، مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبائی، صص 106-11۹، تهران: 1386.
  9. شعیری، حمیدرضا، مبانی معناشناسی نوین، تهران: سمت، 1381.
  10. شعیری، حمیدرضا و وفایی، ترانه، راهی به نشانه- معناشناسی سیال؛ با بررسی موردی «ققنوس» نیما، تهران: علمی و فرهنگی، 1388.
  11. ضیمران، محمد، نشانه­شناسی هنر. تهران: قصه، 1382.
  12. فکوهی، ناصر، انسان­شناسی شهری، تهران: نی، 1383.
  13. گریماس، آلژیرداس ژولین، نقصان معنا، ترجمة حمیدرضا شعیری، تهران: علم، 1379.
  14. نصیحت، ناهید و دیگران، نشانه- معناشناسی ساختار روایی داستان ما تشاؤون بر اساس نظریۀ گریماس، دوفصلنامۀ علمی-پژوهشی نقد ادب معاصر عربی، سال دوم، شمارة سوم، صص40-63، دانشگاه یزد: زمستان1391.
  15. یوهانسن، یورگن و سون اریک لارسن، نشانه­شناسی چیست؟، ترجمۀ سیدعلی میرعمادی، تهران: ورجاوند، 1385.
  16. Benveniste, E, L’ Appareil Formal de Nonciation in Language, Paris: Larousse, (1970).
  17. Peirce, C.S. Collected Writngs (8 Vols.), Charles Hartshorne, Paul Weiss & Arthur W Burks (Eds.), Cam, (1931-58).
  18. Saussure, Ferdinant de (1916/1983) Course in General /linguistics: Trans. Roy Harris. London: Duckworth.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 751
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 599


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب