تعداد نشریات | 27 |
تعداد شمارهها | 566 |
تعداد مقالات | 5,821 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,145,753 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,451,604 |
تدوین وسنجش سنجههای ارزیابی کیفیت محیط از دیدگاه برنامهریزی شهری تنوع گرا در شهر رشت | ||
جغرافیا و آمایش شهری منطقهای | ||
مقاله 7، دوره 11، شماره 40، مهر 1400، صفحه 159-194 اصل مقاله (1.88 MB) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/gaij.2021.6518 | ||
نویسندگان | ||
فضیلت طهری1؛ مهین نسترن ![]() | ||
1پژوهشگر دکتری شهرسازی اسلامی، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران | ||
2دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران | ||
3دکترای جامعه شناسی شهری، دانشیار بازنشسته موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
جامعۀ امروز از افراد گوناگون با سنین، جنسیت ها، نژادها و پیشینه های قومی، توانایی های جسمی و باورهای گوناگون و متنوع تشکیل شده است. بسیاری از سازوکارهای برنامه ریزی شهری جهان با پذیرش تنوع و گوناگونی ساکنان شهری بسوی به کارگیری رویکردهای تنوع گرا و گنجاندن تنوع ها و تفاوت ها در فرایندهای برنامه ریزی شهری تغییرمسیرداده اند، اما سازوکار برنامه ریزی شهری کشور ایران و به تبع آن شهر رشت در سایۀ تفکرات مدرنیسم همچنان با شهروندان به صورت نوعی واحد برخورد میکند و تفاوت های سنی، جنسیتی، قومی نژادی، مذهبی، تفاوت در توانایی جسمی و در نتیجه تفاوت در نیازهای شهروندان در شهر را درنظر نمی گیرد. هدف از این مطالعه ارزیابی کیفیت محیط شهر رشت از دیدگاه برنامه ریزی شهری تنوع گرا و پاسخگویی به نیازهای گروههای اجتماعی متنوع است. برای دستیابی به این هدف، سنجه هایی تدوین و در شهر رشت اندازه گیری شدند. برای گردآوری داده ها از مستندات، بررسی میدانی و مصاحبه استفاده شده است. از یک مدل ریاضی ساده برای ارزیابی کیفیت محیط شهر استفاده و نتیجۀ آزمون این مدل به صورت عددی ارائه شد که نشان دهندۀ کیفیت محیط بر اساس آمار و اطلاعات موجود است. اندازه گیری سنجه ها و ارزیابی کیفیت محیط شهر رشت نشان می دهد این شهر با کسب به ترتیب 27، 33، 31 و 42 درصد امتیاز مطلوبیت، کیفیت پایینی در پاسخگویی به نیازهای زنان، توانخواهان و سالمندان و کیفیت متوسطی دربارۀ کودکان دارد. در بسیاری از زمینه های بنیادی از جمله امکانات و خدمات عمومی، حمل و نقل عمومی، فضاهای بیرونی و ساختمان های عمومی و اشتغال تا نزدیک شدن به استانداردها فاصلۀ زیادی دارد و لزوم گذار از رویکرد یکسان نگر فعلی به رویکرد برنامه ریزی شهری تنوع گرا برای گنجاندن تنوع ها و تفاوت ها در فرایندهای سیاستگذاری و برنامه ریزی شهری وجوددارد. | ||
کلیدواژهها | ||
برنامه ریزی شهری تنوع گرا؛ گروه اجتماعی؛ کیفیت محیط؛ سنجه؛ مدل ریاضی ساده؛ شهر رشت | ||
مراجع | ||
بحرینی، سیدحسین و طبیبیان، منوچهر. (1377). مدل ارزیابی کیفیت محیط زیست شهری. محیط شناسی (دانشگاه تهران)، 24(21)، 41-56.https://journals.ut.ac.ir/article_14519_2871b78d980a4b19d2508018bf1a2342.pdf
تقوایی، علی اکبر، معروفی، سکینه و پهلوان، سمیه. (1391). ارزیابی تاثیر کیفیت محیط شهری بر روابط اجتماعی شهروندان (مورد مطالعه: محله آبکوه شهر مشهد). نقش جهان (دانشگاه تربیت مدرس)، 3(1)، 54-43.https://bsnt.modares.ac.ir/article-2-6106-fa.html
سامی، ابراهیم، فلاح پور، سجاد و جعفرلو، علی اکبر (1396). ارزیابی کیفیت محیط شهری در شهرهای جدید با توجه به رضایتمندی مردم (مطالعه موردی: شهر الوند در استان قزوین). مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی (دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت)، 12(1)، 177-155.http://jshsp.iaurasht.ac.ir/article_531374.html?lang=fa
سازمان مدیریت و برنامهریزی استان گیلان (1395). نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان گیلان.https://sdi.mpogl.ir/%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%AA%D9%81%D8%B5%DB%8C%D9%84%DB%8C-95/
سازمان مدیریت و برنامهریزی استان گیلان (1395). آمارنامه استان گیلان.https://sdi.mpogl.ir/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86-1395/
سیف الهی، مهدیه و فریادی، شهرزاد. (1395). ارزیابی کیفیت محیط زیست شهر تهران (1385) بر اساس شاخصهای پایداری. چهاردهمین همایش ملی ارزیابی اثرات محیط زیستی ایران، تهران، ایران.https://civilica.com/doc/568463/
شریفیان پور، نسیم و فریادی، شهرزاد. (1391). تحلیل وضعیت نیازهای اساسی در شهر اصفهان به منظور ارزیابی کیفیت محیط زیست شهری. اولین همایش بین المللی بحران های زیست محیطی و راهکارهای بهبود آن، جزیره کیش، ایران.https://civilica.com/doc/201433/
شریفیان پور، نسیم و فریادی، شهرزاد. (1393). امکان سنجی شاخص های کیفی در اصفهان. محیط شناسی (دانشگاه تهران)، 40(1)، 160-95.https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=245761
شمائی، علی و پوراحمد، احمد (1392). بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا. تهران: دانشگاه تهران.
شهرداری رشت (1395). آمارنامه شهرداری رشت.http://amar.rpcrasht.ir/113
صرافی، مظفر و محمدی، علیرضا (1396). سنجش کیفیت محیط شهری، مطالعه موردی: محلات شهر برازجان، دانش شهرسازی (دانشگاه گیلان)، 1(1)، 53-37.https://upk.guilan.ac.ir/article_2799.html
طبیبیان، منوچهر و فریادی، شهرزاد. (1380). ارزیابی کیفیت محیط زیست شهر تهران. محیط شناسی (دانشگاه تهران)، 27(28)، 12-1.https://jes.ut.ac.ir/article_25540.html
فصیحی، حبیب اله (1399). ارزیابی کیفیت محیط زندگی شهری در باقرشهر تهران، دو فصلنامه علمی پژوهش های بوم شناسی شهری (دانشگاه پیام نور)، 11(21)، 90-77.http://grup.journals.pnu.ac.ir/article_7473.html
مهندسین مشاور طراحان راهوند شهر (1389). برنامه سکونتگاههای غیررسمی و اقدامات توانمندسازی اجتماعات آنها با تاکید بر بهسازی شهری رشت با دید شهرنگر.
Aerts, J. (2018). Shaping urbanization for children: A handbook on child-responsive urban planning. UNICEF.https://www.unicef.org/reports/shaping-urbanization-children
Booth, C., Batty, E., Gilroy, R., Dargan, L., Thomas, H., Harris, N. R., & Imrie, R. (2004). Planning and Diversity: Research into Policies and Procedures.https://orca.cardiff.ac.uk/32117/1/Diversity%20and%20Planning.pdf
Bridge, G., & Watson, S. (2011). The new Blackwell companion to the city. Wiley-Blackwell Oxford.http://ardabil-sci.com/extrapage/ebook
Fainstein, S. S. (2005). Cities and diversity: should we want it? Can we plan for it? Urban affairs review, 41(1), 3-19.https://www.alnap.org/system/files/content/resource/files/main/fainstein-cities-and-diversity.pdf
Fincher, R. (2003). Planning for Cities of Diversity, Difference and Encounter. Australian Planner, 40(1), 55–58.http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.202.607&rep=rep1&type=pdf
Fincher, R., & Iveson, K. (2008). Planning and diversity in the city: Redistribution, recognition and encounter: Macmillan International Higher Education.
García Ballesteros, A., & Jiménez Blasco, B. C. (2016). Urbanization and population ageing: implications of two simultaneous processes. Investigaciones geográficas (89), 58-73.http://www.scielo.org.mx/scielo.php?pid=S0188-46112016000100058&script=sci_abstract&tlng=en
Greater London Authority (2007). Planning for equality and diversity in London: supplementary planning guidance to the London Plan: Greater London Authority.https://www.london.gov.uk/what-we-do/planning/implementing-london-plan/london-plan-guidance-and-spgs/planning-equality-and
Higgins, M., Hague, C., Prior, A., McIntosh, S., Satsangi, M., Warren, F., . . . Netto, G. (2005). Diversity and Equality in Planning: A Good Practice Guide: Office of the Deputy Prime Minister.https://www.planningportal.co.uk/directory_record/59/diversity_and_equality_in_planning_-_a_good_practice_guide
Inclusive Urban Agenda. (2016). The Inclusion Imperative: Towards Disability-inclusive and Accessible Urban Development.https://www.cbm.org/fileadmin/user_upload/Publications/The-Inclusion-Imperative-Towards-Disability-Inclusive-and-Accessible-Urb....pdf
Johnson, D. L., Ambrose, S. H., Bassett, T. J., Bowen, M. L., Crummey, D. E., Isaacson, J. S., . . . Winter‐Nelson, A. E. (1997). Meanings of environmental terms. Journal of environmental quality, 26(3), 581-589.http://ardabil-sci.com/extrapage/paperkeyword
Kano, M., Rosenberg, P. E., & Dalton, S. D. (2018). A global pilot study of age-friendly city indicators. Social Indicators Research, 138(3), 1205-1227.https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s11205-017-1680-7.pdf
Keogh, M. & Merkel, A. (2013). Towards an Inclusive and Accessible Future for All, Voices of Persons with Disabilities On the post-2015 development framework. United Nations (United Nations Partnership to Promote the Rights of Persons with Disabilities).https://www.undp.org/publications/towards-inclusive-and-accessible-future-all
Leicester City Council (2012). Summary of the Equality and Diversity Strategy.https://www.leicester.gov.uk/media/177368/corporate-equality-and-diversity-strategy.pdf
Libertun de Duren, N., Brassiolo, P., Lara, E., Mastellaro, C., Cardona‐Papiol, E., Palacios, A., . . . Thomas, D. (2020). Gender Inequalities in Cities. In: Inter-American Development Bank (IDB), Washington, DC. https://publications ….https://publications.iadb.org/en/gender-inequalities-cities
Libertun de Duren, N., Salazar, J. P., Duryea, S., Mastellaro, C., Freeman, L., Pedraza, L., Rodriguez Porcel, M., Sandoval, D., Aguerre, J. A., & Angius, C. (2021). Cities as Spaces for Opportunities for All: Building Public Spaces for People with Disabilities, Children and Elders.https://publications.iadb.org/en/cities-spaces-opportunities-all-building-public-spaces-people-disabilities-children-and-elders
Mahimkar, S., & Gokhale, V. (2015). Inclusive Cities: Towards Gender-Sensitive Urban India. Tekton: A Journal of Architecture, Urban Design and Planning, 2(1), 26-36.https://tekton.mes.ac.in/issues/volume-2-issue-1/papers-essays/inclusive-cities-towards-gender-sensitive-urban-india/
Mandal, R. (2019). Guidelines for an Index on Gender Friendly Cities.https://asiafoundation.org/publication/guidelines-for-an-index-on-gender-friendly-cities/
National Institute of Urban Affairs (2016). Indicators for CHIld friendly Local Development (I - CHILD) Delhi, India.https://bernardvanleer.org/publications-reports/indicators-for-child-friendly-local-development/
National Institute of Urban Affairs (2017). Compendium of Best Practices of Child Friendly Cities. In: National Institute of Urban Affairs New Delhi.https://bernardvanleer.org/publications-reports/compendium-of-best-practices-of-child-friendly-cities-2017/
Rebernik, N., Szajczyk, M., Bahillo, A., & Goličnik Marušić, B. (2020). Measuring disability inclusion performance in cities using Disability Inclusion Evaluation Tool (DIETool). Sustainability, 12(4), 1378.https://www.mdpi.com/2071-1050/12/4/1378
Reeves, D. (2004). Planning for diversity: policy and planning in a world of difference: Routledge.http://libgen.gs/ads.php?md5=3b4f8968b9bb244f9b7f0935aa622738
Schiller, M. (2016). European cities, municipal organizations and diversity: The new politics of difference: Springer.http://ardabil-sci.com/extrapage/ebook
Terraza, H., Orlando, M. B., Lakovits, C., Lopes Janik, V., & Kalashyan, A. (2020). Handbook for Gender-Inclusive Urban Planning and Design.https://www.worldbank.org/en/topic/urbandevelopment/publication/handbook-for-gender-inclusive-urban-planning-and-design
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (2017). Assessment Tool for Inclusive Cities in Indonesia (2nd Version). United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.http://www.unesco.or.id/news/shs/04_AssessmentTool_InclusiveCities_English_Rev281017B.pdf
Unicef (2015). Child Friendly City: Initiative implementation methodology for the Republic of Kazakhstan.https://www.unicef.org/kazakhstan/en/reports/child-friendly-city
Van Kamp, I., Leidelmeijer, K., Marsman, G., & De Hollander, A. (2003). Urban environmental quality and human well-being: Towards a conceptual framework and demarcation of concepts; a literature study. Landscape and urban planning, 65(1-2), 5-18.http://ardabil-sci.com/extrapage/paperkeyword
Van Hoof, J., Kazak, J. K., Perek-Białas, J. M., & Peek, S. (2018). The challenges of urban ageing: Making cities age-friendly in Europe. International Journal of Environmental Research and Public Health, 15(11), 2473.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6266083/
Vertovec, S. (2014). Routledge international handbook of diversity studies: Routledge.http://libgen.gs/ads.php?md5=09046e82b2c7253b8069f63c6a4c4955
Vormann, B. (2015). Urban diversity: Disentangling the cultural from the economic case. New Diversities, 17(2), 119-129.https://newdiversities.mmg.mpg.de/wp-content/uploads/2016/06/2015_17-02_08_Vormann-2.pdf
World Health Organization (2007). Global age-friendly cities: A guide. World Health Organization.https://www.who.int/ageing/publications/Global_age_friendly_cities_Guide_English.pdf
World Health Organization (2015). Measuring the age-friendliness of cities: A guide to using core indicators.https://apps.who.int/iris/handle/10665/203830 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 71 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 55 |