اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 29 |
| تعداد شماره‌ها | 644 |
| تعداد مقالات | 6,315 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,882,415 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 6,471,866 |
راهکارهای بهبود تابآوری کشاورزان در برابر خشکسالی از دیدگاه کارشناسان مطالعه‌‌ای در شهرستان میاندوآب | ||
| نشریه جغرافیا و توسعه | ||
| مقاله 4، دوره 19، شماره 65، دی 1400، صفحه 77-98 اصل مقاله (734.91 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22111/j10.22111.2021.6540 | ||
| نویسندگان | ||
| نادر لیث1؛ فرحناز رستمی* 2؛ امیرحسین علی بیگی3 | ||
| 1دکتری توسعه کشاورزی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
| 2استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
| 3دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران | ||
| چکیده | ||
| تغییرات ایجاد شده در اکوسیستم دریاچه ارومیه یکی از تغییرات مهم در منابع آبی کشور است. از این رو، پژوهش کیفی حاضر با هدف شناسایی راهکارهای بهبود تابآوری کشاورزان حوضه آبریز دریاچه ارومیه برای سازگاری با خشکسالی انجام شد. جامعه مورد مطالعه کارشناسان سازمان‌های مرتبط (جهاد کشاورزی، منابع طبیعی و ستاد بحران دریاچه ارومیه) بودند و نمونه‌گیری با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی انجام شد. داده‌های موردنیاز از طریق 12 بحث گروهی متمرکز گردآوری شده و با استفاده از روش تحلیل محتوا و کدگذاری باز و محوری تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که راهکارهای ارتقای تابآوری از نظر کارشناسان شامل مدیریت آب اقلیم سازگار، مدیریت خاک اقلیم سازگار، مدیریت زراعی اقلیم سازگار، مدیریت اطلاعات اقلیم سازگار، مدیریت معیشت اقلیم سازگار و مدیریت اجتماع اقلیم سازگار است. صاحب نظران و کارشناسان بیشترین اجماع را در محور مدیریت معیشت اقلیم سازگار داشتند که نشان می‌دهد موثرترین راهکار ارتقای تابآوری از نظر آنان می‌باشد. نتایج این مطالعه می‌تواند جهت تقویت توان تابآوری کشاورزان در برابر خشکسالی و کاهش آسیب‌های روانی و اجتماعی ناشی از آن موثر واقع شود. همچنین سازگاری کشاورزان را برای بحران خشکسالی ارتقاء داده و استفاده بهتر از این منابع آبی را امکان‌پذیر می‌کند و به کشاورزان کمک خواهد نمود تا شیوه‌های مدیریتی متفاوتی را برای مقابله با انواع مخاطرات در نظر بگیرند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کشاورزان؛ راهکارهای تابآوری؛ خشکسالی؛ میاندوآب؛ کارشناسان | ||
| مراجع | ||
|
احمدیان، رضا؛ فرهاد خداکرمی (1397). برنامه‌‌ریزی درجهت تابآوری مطلوب شهری در مقابل مخاطرات محیطی (بررسی سیل در شهر قیدار)، کنفرانس بین‌المللی مطالعات بین‌رشته‌‌ای در مدیریت و مهندسی، دانشگاه تهران. مؤسسۀ پژوهشی مدیریت مدبر. https://civilica.com/doc/883279/ اسمعیل نژاد، مرتضی؛ محمدرضا پودینه (1396). ارزیابی سازگاری با تغییرات اقلیمی در مناطق روستایی جنوب خراسان جنوبی. مجلۀ مخاطرات محیط طبیعی. سال 6. شمارۀ 11. صفحات 100-85. https://jneh.usb.ac.ir/article_3052_2f0078ac0127eb2e082a15f9451a6b78.pdf اسمعیل‌نژاد، مرتضی؛ بهلول علیجانی (1396). واکاوی و رتبه‌‌بندی استراتژی‌‌های سازگاری نسبت‌به تغییرات اقلیمی از دیدگاه مردم محلی موردمطالعه: دشت سیستان. مخاطرات محیطی. دورۀ 4. شمارۀ 1. صفحات 72-63. https://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-2694-fa.pdf امیرخانی، ستاره؛ محمد چیذری؛ سیدمحمود حسینی (1388). بررسی عوامل مؤثر در نوع مدیریت گندم‌کاران شهرستان ورامین در زمینۀ خشکسالی. مجموعه مقالات سومین کنگرۀ علوم ترویج و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایران. مشهد: انجمن ترویج و آموزش کشاورزی ایران. https://civilica.com/doc/131856/ حسین‌آبادی، عطیه؛عنایت‌اله خانمحمدیان (1397). سنجش و واکاوی رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و تابآوری کشاورزان در برابر خشکسالی. چهارمین کنفرانس بین‌المللی یافته‌‌های نوین در علوم کشاورزی، منابع طبیعی و محیطزیست، تهران: انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین. https://civilica.com/doc/780040 / حقی، صالح؛ سید احمد خاتون آبادی؛ محمد صادق ابراهیمی (1395). تأثیر روند خشک‌شدن دریاچۀ ارومیه بر وضعیت اقتصادی مناطق روستایی اطراف از دیدگاه خانوارهای روستایی در دهستان بکشلوچای، شهرستان ارومیه. فصلنامۀ راهبردهای توسعۀ روستایی. دورۀ 3. شمارۀ 3. صفحات: 302-287. https://www.sid.ir/fA/Journal/ViewPaper.aspx?id=276723 حیدری ساربان، وکیل؛ علی مجنونی توتاخانه (1395). نقش تنوع معیشتی در تابآوری خانوارهای روستایی پیرامون دریاچۀ ارومیه در برابر خشکسالی. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. دورۀ 3. شمارۀ 4. صفحات 70-49. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=334692 خالدی، فخرالدین؛ کیومرث زرافشانی؛ علی اصغر میرک-زاده؛ لیدا شرفی (1394). بررسی عوامل مؤثر بر توان سازگاری کشاورزان در برابر تغییرات اقلیم مطالعۀ موردی: گندم‌کاران شهرستان سرپل‌ذهاب، استان کرمانشاه. پژوهش‌‌های روستایی. دورۀ 6. شمارۀ 3. صفحات 678-655. https://jrur.ut.ac.ir/article_56064_7a95e35a6fbccb866aadc7f0c1e56ad2.pdf دارند، محمد (1394). ارزیابی و شناخت تغییر اقلیم در ایران طی دهه‌‌های اخیر. علوم و مهندسی آبخیزداری ایران. سال 9. شمارۀ 30. صفحات 14-1. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=282348 دهقان، پویان؛ سارا ولی زاده؛ حسن خسروی (1394). بررسی عوامل خشک‌شدن دریاچۀ ارومیه و راهکارهای احیای آن، دومین همایش ملی آب، انسان و زمین، اصفهان، شرکت توسعه‌سازان گردشگری اصفهان. https://civilica.com/doc/535227/ رضایی، روح‌اله؛ سیدرضا اسحاقی؛ لیلا صفا (1390). روش‌‌های سنتی در مدیریت منابع آب درجهت مقابله با خشکسالی با تأکید بر دانش بومی کشاورزی. همایش بین‌المللی دانش سنتی مدیریت منابع آب، یزد: مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های تاریخی آب. https://civilica.com/doc/136167/ رفیعیان، مجتبی؛ محمدرضا رضایی؛ علی عسگری؛ اکبر پرهیزکار؛ سیاوش شایان (1390). تبیین مفهومی تابآوری و شاخص‌‌سازی آن در مدیریت سوانح اجتماع‌محور (CBDM). برنامه‌‌ریزی و آمایش فضا. دورۀ 15. شمارۀ 4. صفحات 41-19. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=170456 سواری، مسلم؛ محمد شوکتی آمقانی (1398). شناسایی راهکارهای سازگاری کشاورزان کوچک‌مقیاس در مقابله با خشکسالی در استان آذربایجان غربی. برنامه‌‌ریزی فضایی. سال 9. شمارۀ 4. صفحات 42-17. https://sppl.ui.ac.ir/article_24053_c0f4475a9728f13042263e9ae0dae147.pdf سیاح مفضلی، اردشیر؛ فاطمه سادات رحمتی و همکاران (1396). الگوسازی مشارکت جوامع محلی در احیای دریاچۀ ارومیه ازطریق استقرار کشاورزی پایدار، تهران. نشر مهر صادق. چاپ اول. صفحات 15-14. http://www.wetlandsproject.ir/uploads/publications/book/SA%20Documentation-Low.pdf سیداخلاقی، سیدجعفر؛ مصطفی طالشی (1397). ارتقای تابآوری جوامع محلی راهبرد آینده برای مقابله با خشکسالی مورد مطالعه: حوضۀ آبخیز حبله رود، طبیعت ایران. دورۀ 3. شمارۀ 3. صفحات 68-60. https://irannature.areeo.ac.ir/article_116783_9df997f32252b35abd0a7291173f1567.pdf شریفی، زینب؛ مهدی نوری پور؛ مریم شریف‌زاده (1396). تحلیل آسیبپذیری خانوارهای روستایی بخش مرکزی شهرستان دنا: کاربرد چارچوب معیشت پایدار. نشریۀ تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. دورۀ 4. شمارۀ 2. صفحات 36-19.https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=334637 عزیزی خالخیلی، طاهر؛ غلامحسین زمانی (1393). ﺳﺎزﮔﺎری ﺑﺎ تغییرات اﻗﻠﻴﻤﻲ: کاربرد تئوری بنیادی (موردمطالعه کشاورزان شهرستان مرودشت). جامعه‌شناسی کاربردی سال 25. شمارۀ 4. صفحات 199-183. https://jas.ui.ac.ir/article_18373_2a5ea4b8b04d6c94de0c2a1224b584dc.pdf عنابستانی، علی‌اکبر؛ مهدی جوانشیری؛ حمیده محمودی؛ محمدرضا دربان آستانه (1397). تحلیل فضایی سطح تابآوری سکونتگاه‌‌های روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان فاروج). تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. دورۀ 5. شمارۀ 1. صفحات 38-17. https://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-2722-fa.html فنی، زهرا؛ ایوب معروفی (1396). بررسی اثرات خشکی دریاچۀ ارومیه بر آسیبپذیری محیطزیست طبیعی و انسانی ناحیۀ پیرامون. فصلنامۀ علمی- ترویجی محیطزیست. شمارۀ 58. صفحات 16-1. https://www.envjournal.ir/article_60421_e8865814dcf37761d281901606510bc6.pdf کریمی کاخکی، مصطفی؛ علی سپهری (1389). روندهای تغییرات اقلیم طی دو دوره در همدان و تبریز، مجلۀ دانش آب و خاک. دورۀ 20. شمارۀ 4. صفحات 155-143. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=133734 گلی، علی؛ رامین ایران‌نژاد؛ الهام صادقی جدیدی (1395). پیامدهای خشک‌شدن دریاچۀ ارومیه در روستاهای غرب و شرق آن، فصلنامۀ اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی. سال 6. شمارۀ 1. صفحات 136-113. https://serd.khu.ac.ir/article-1-2728-fa.pdf مجنونی‌توتاخانه، علی؛ وکیل حیدری ساربان؛ مجتبی مفرح بناب (1396). بررسی اثرات خشکسالی دریاچة ارومیه بر تغییرات تابآوری سکونتگاه‌‌های روستایی. پژوهش و برنامه‌‌ریزی روستایی. سال 6. شمارۀ 4. صفحات 89-67. http://dx.doi.org/10.22067/jrrp.v5i4.59430 محمدی‌یگانه، بهروز؛ محمد ولائی (1393). تنوع بخشی به اقتصاد روستاها جهت تحقق توسعه پایدار مورد دهستان مرحمت‌آباد شمالی شهرستان میاندوآب، اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی. سال 3. شمارۀ 2. صفحات70-54. https://serd.khu.ac.ir/article-1-2013-fa.pdf مرکز آمار ایران (1396). نتایج آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای‌روستایی.۱۳۹6. https://www.amar.org.ir/Portals/0/Files/fulltext/1396/n_aahvdkhr_96.pdf Arouri, M. Nguyen, C., and Youssef, A. B. (2015). Natural disasters, household welfare, and resilience: evidence from rural Vietnam. World development, 70, 59-77. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0305750X1400415X Bruneckiene, Jurgita., Pekarskiene, Irena., Palekiene, Oksana., and Simanaviciene, Zaneta. (2019). An Assessment of Socio-Economic Systems’ Resilience to Economic Shocks: The Case of Lithuanian Regions. Sustainability, 11, 566. doi:10.3390/su11030566.https://pdfs.semanticscholar.org/f414/a74d68049f876cc45c6b6aec33f264e22179.pdf?_ga=2.216347669.2012932148.1639257376-445607073.1633121345 Cinner,J, Fuentes, M.M.P.B., & Randriamahazo, Herilala. (2009). Exploring Social Resilience in Madagascar’s Marine Protected Araea. Ecology and Society, 14(1). http://www.ecologyandsociety.org/vol14/iss1/art41/ Darnhofer, Ika., Fairweather, John., & Moller, Henrik(2010). Assessing a farm's sustainability: insights from resilience thinking. International Journal of Agricultural Sustainability,8(3),186-198. https://www.researchgate.net/publication/233634882_Assessing_a_farm's_sustainability_Insights_from_resilience_thinking Dhraief, Zied Mohamed., Dhehibi, Boubaker., Hassen, Hamed Daly., Zlaoui, Meriem., Khatoui, Chaima., Jemni, Sondes., Jebali, Ouessama., and Rekik, Mourad (2019). Livelihoods Strategies and Household Resilience to Food Insecurity: A Case Study from Rural Tunisia. Sustainability, 11, 907; doi:10.3390/su11030907https://www.mdpi.com/2071-1050/11/3/907 Feulner, Georg. (2015). Global Challenges: Climate Change. Global Challenges - Wiley Online Library, 5-6. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/gch2.1003 Gautam, M (2006). Managing Droughtin Sub-Saharan Africa: policy perspectives. 2006 Annual Meeting, August 12-18, Queensland, Australia 25608, International Association of Agricultural Economists. https://ideas.repec.org/p/ags/iaae06/25608.html Hang, N.T.T., Cuong, T. H., Hong, N. T. K., Azadi, H., and Lebailly, Philippe. (2016). Factors contributing to household-resilience capacity to farming risks: Casestudy ofclam farming in Thai Binhprovince, Vietnam. https://orbi.uliege.be/bitstream/2268/199779/1/Lille_Hang_HouseholdResilience_ClamFarming_Vietnam_2016-1.pdf Hecke, Bram. Van. (2018). Defining and measuring resilience of smallholder farm households in Tanzania. Master dissertation of bioscience engineering: agricultural sciences. https://libstore.ugent.be/fulltxt/RUG01/002/482/192/RUG01-002482192_2018_0001_AC.pdf Huang, x, Li, H, Zhang, x, & Zhang, xi. (2018). Land use policy as an instrument of rural resilience-The case of land withdrawal mechanism for rural homesteads in China. Ecological Indicators, 87, 47-55.https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1470160X17308336 Liu, Wenbin., Sun, Fubao., Lim, Wee Ho., Zhang, Jie., Wang, Hong., Shiogama, Hideo., and Zhang, Yuqing. (2018). Global drought and severe drought-affected populations in 1.5 and 2ºC warmer worlds. Earth Syst. Dynam, 9,267-283. https://pdfs.semanticscholar.org/a791/13c42ced70da5e234a5222b2647e188f75de.pdf?_ga=2.170856867.2012932148.1639257376-445607073.1633121345 Mazour, Hossein., Rasouliazar, Soleiman., & Rashidpour, Loghman. (2015). Analysis of the Consequences of Reducing Water level in Lake Urmia on the situation of Agricultural Sector in West Azarbaijan province, Iran. Biological Forum-An International Journal, 7(1), 205-211. https://www.researchtrend.net/bfij/pdf/33%20SOLIEMAN%20RASOULIAZAR.pdf Mbakahya G.M., and Ndiema A.C.(2015). Farming Households’ Vulnerability and Resilience to Climate change in NAMBALE sub-county of KENYA. International Journal of Science, Environment and Technology, 4(6), 1608-1617. https://www.ijset.net/journal/815.pdf Pain, Adam., & Levine, Simon. (2012). A conceptual analysis of livelihoods and resilience:addressing the ‘insecurity of agency’. HPG Working Paper,Overseas Development Institute.https://www.refworld.org/pdfid/523ac7384.pdf Walker, B., Holling, C. S., Carpenter, S., & Kinzig, A. (2004). Resilience, adaptability and transformability in social–ecological systems. Ecology and Society, 9(2). https://www.ecologyandsociety.org/vol9/iss2/art5/ | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 594 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 492 |
||